Nowy trend na rynku pracy. Wykształcenie jest wypierane przez potwierdzone umiejętności
2022-11-29, 10:55
Niezbędne jest silniejsze powiązanie edukacji i rynku pracy - uważają eksperci z Instytut Badań Edukacyjnych podkreślając rosnące znaczenie umiejętności. Wykształcenie formalne schodzi w opiniach pracodawców na drugi plan - aż w 80 proc. ogłoszeń o pracę brak wymagań dotyczących wykształcenia. Zdaniem ekspertów to przejaw zmian na rynku pracy. Otwiera się era potwierdzonych umiejętności - kwalifikacji rynkowych.
Autorzy raportu "Zapotrzebowanie na kompetencje i kwalifikacje w regionalnych branżach wiodących" przeanalizowali 11 branż pod kątem dopasowania oczekiwań pracodawców do umiejętności posiadanych przez kandydatów do pracy. Wyniki pozwoliły określić, jakie nowe umiejętności zawodowe potrzebne są w badanych branżach.
Konieczność ciągłego doszkalania
Pracodawcy oczekują od kandydatów przede wszystkim umiejętności stricte zawodowych, w tym praktycznych, np. obsługi maszyn, urządzeń i programów specjalistycznych oraz tzw. wiedzy branżowej. Poszukiwane są także kompetencje społeczne, np.: komunikatywność, współpraca w zespole, umiejętność szybkiego uczenia się i chęć do pracy.
Według przedstawicieli branż kandydatom często brakuje umiejętności zawodowych, np.: znajomości przepisów prawa, norm oraz procedur obowiązujących w danej branży, czy wiedzy z zakresu konkretnej technologii. Podobnie jest z niedostateczną znajomością języków obcych, niezbędnych m.in. w branży turystycznej. Przyczyna tkwi, zdaniem badanych, przede wszystkimi w niedopasowaniu programów i form kształcenia do rzeczywistości branżowej.
Z kolei niektóre ważne umiejętności praktyczno-techniczne, myślenie analityczne czy delegowanie zadań - poszukiwane przez pracodawców - trudno odnaleźć wprost w programach kształcenia. Deficyty tych umiejętności generują konieczność ciągłego doszkalania pracowników.
Informatycy nie zdominowali ofert
Na popularnych portalach z ofertami pracy prym wiodą trzy branże: handel (35 proc. ofert), budownictwo (17,6 proc.) i transport (15,3 proc.). Oferty dla specjalistów o wysokich kwalifikacjach stanowią 37 proc. wszystkich ogłoszeń, jednak najwięcej, bo aż 55 proc. ofert skierowanych jest do pracowników szeregowych i fizycznych.
Najczęściej poszukiwane zawody to: kierowca samochodu ciężarowego, doradca klienta i magazynier. Rynek potrzebuje także sprzedawców, sprzedawców-konsultantów w sprzedaży telefonicznej/internetowej oraz sprzedawców obwoźnych z samochodu.
Informatycy, wbrew obiegowym opiniom, nie są grupą zawodową, która zdominowała rynek ofert, choć oczywiście przedstawiciele tej profesji są poszukiwani w każdej z branż, najczęściej w województwie mazowieckim.
Wykształcenie "zaszyte" w wymaganiach
Co zaskakuje - aż w 81,5 proc. ogłoszeń nie pojawiała się informacja na temat oczekiwanego poziomu wykształcenia. Nie oznacza to jednak, że wykształcenie nie jest ważne - często jest ono "zaszyte" w wymaganiach danego zawodu.
Jednak pracodawcy najczęściej skupiają się na konkretnych umiejętnościach, kompetencjach. W ofertach, w których określone zostały wymagania dotyczące kompetencji pracowników, najczęściej poszukiwano kompetencji zawodowych (85,4 proc.) i osobistych (64,7 proc.), zaś społeczne zostały wskazane jako wymóg w połowie ogłoszeń.
Propozycje nowych kwalifikacji
W ramach podsumowania raportu eksperci branżowi wskazali kilkadziesiąt propozycji nowych kwalifikacji, których oczekuje rynek, najczęściej związanych z rozwojem danej branży czy nowymi technologiami np. zarządzanie optymalizacją tworzenia opakowań do transportu towarów, obsługa robotów i cobotów magazynowych, programowanie pojazdów autonomicznych czy też montowanie turbin wiatrowych w morskiej energetyce wiatrowej.
Wprowadzenie na rynek nowych kwalifikacji rynkowych ułatwi pracodawcom pozyskanie odpowiednich specjalistów, a pracownikom stworzy szansę na przekwalifikowanie się i rozwój zawodowy.
PR24.pl, IAR, PAP, DoS