Prognozy gospodarcze na 2023 rok. Analitycy o perspektywach inflacji i wzrostu gospodarczego na świecie

Polski Instytut Ekonomiczny opracował raport, w którym przedstawiono perspektywy ekonomiczne dla największych regionów gospodarczych świata. Zgodnie z opracowaniem Komisja Europejska zwiększyła prognozę wzrostu PKB dla strefy euro w tym roku oraz obniżyła ją w 2023 r. Tegoroczny wzrost gospodarczy wyniesie 3,2 proc., czyli o 0,6 pkt. proc. więcej, niż prognozowała w lipcu. W 2023 r. PKB zwiększy się tylko o 0,3 proc. Oznacza to rewizję o 1,1 pkt. proc. wobec szacunków z lipca i o 2 pkt. proc. w stosunku do maja. W 2024 r. gospodarki państw strefy euro wzrosną średnio o 1,5 proc.

"KE prognozuje, że PKB spadnie odpowiednio o 0,6 proc. i 0,3 proc. W Niemczech będzie to efekt zapaści przemysłu, związanej z rosnącymi ceny energii. Pogarsza się również nastawienie konsumentów oraz spada liczba nowych zamówień. Spowoduje to spadek inwestycji oraz zmniejszy konsumpcję prywatną.

Wzrost PKB będzie mizerny w pozostałych państwach strefy euro. KE sugeruje, że nastąpi spowolnienie, lecz bez recesji. PKB w 2023 r. we Francji wzrośnie o 0,4 proc., we Włoszech o 0,3 proc., a w Hiszpanii o 1 proc.

Rynek pracy i inflacja

Mimo spowolnienia gospodarczego sytuacja na rynku pracy pozostanie stabilna. Wynika to ze strukturalnych braków pracowników. W rezultacie zmniejszy się tylko ich niedobór, co nie przełoży się w znaczącym stopniu na wzrost bezrobocia. KE prognozuje, że stopa bezrobocia wyniesie 6,8 proc. w tym roku, 7,2 proc. w przyszłym oraz 7 proc. w 2024 r. W większości krajów strefy euro wzrost stopy bezrobocia w 2023 r. nie przekroczy 0,4 pkt. proc. Są to wyniki zbliżone do poprzednich prognoz.

KE podniosła prognozy inflacji dla strefy euro. W tym roku ceny konsumentów wzrosną o 8,5 proc. To o 0,9 pkt. proc. więcej, niż szacowano w lipcu. W 2023 r. będzie to 6,1 proc., czyli o 2,1 pkt. proc. więcej, niż analitycy KE wskazywali w lipcu. W 2024 r. w całej strefie euro ceny wzrosną średnio o 2,6 proc. Słabszy wzrost cen wynika z mniejszych podwyżek rachunków za energię. Dodatkowo spowolnienie gospodarcze ograniczy popyt i żądania płacowe, co wpłynie na ceny usług.

W przyszłym roku inflacja będzie najwyższa na Słowacji (13,9 proc.). Kraj ten doświadczy gwałtownego wzrostu cen energii z powodu wygasających długoterminowych kontraktów na ich dostawy. W 2023 r. szybko rosnąć będą też ogólne koszty produkcji, wśród krajów UE najszybciej na Węgrzech. W Polsce będzie to 13,8 proc.

W 2023 r. żaden z krajów strefy euro nie osiągnie 2-proc. celu inflacyjnego Europejskiego Banku. W 2024 r. uda się to tylko Finlandii (1,9 proc.) i Łotwie (1,3 proc.). Wzrost cen w pozostałych krajach zdecydowanie zmniejszy się w porównaniu z 2023 r. W Niemczech ma być to 2,9 proc., a we Francji, Włoszech i Hiszpanii po około 2,3 proc.

Gospodarka USA

USA, podobnie jak Europa, zmierzą się z problemem recesji przy wysokiej inflacji. Problemy będą jednak mniej dotkliwe. Trudna sytuacja w amerykańskiej gospodarce jest efektem podwyższonej inflacji i zaciskania polityki fiskalnej oraz monetarnej.

OECD prognozuje, że wzrost gospodarczy w 2023 r. spowolni z 1,5 proc. do zaledwie 0,5 proc. Podobne szacunki przedstawia też MFW. Wzrost gospodarczy pozostaje słaby. W pierwszych dwóch kwartałach 2022 r. amerykańska gospodarka znalazła się w technicznej recesji - PKB spadł o 0,4 proc. w I kwartale oraz niecałe 0,2 proc. w II (kw/kw, wyrównane sezonowo). Mimo odbicia aktywności w III kwartale perspektywy pozostają mizerne.

Głównym problemem jest zastój na rynku budowlanym - amerykańskie oprocentowanie kredytu hipotecznego kształtuje się w okolicach 5-6 proc., co wystarczyło, aby zamrozić popyt na sprzedaż domów oraz znacząco obniżyć ceny. Wolumen obrotu na rynku nieruchomości jest słabszy niż w latach 2018-2019.

Dodatkowo gorsze perspektywy raportują same przedsiębiorstwa - w kolejnych kwartałach poziom inwestycji będzie niski, a wzrost wydatków konsumpcyjnych prawdopodobnie umiarkowany.

Kluczowe decyzje Fed

Spowolnienie gospodarcze związane jest z zacieśnianiem polityki pieniężnej. Rezerwa Federalna USA (Fed) dokonała mocnych podwyżek poziomu stóp procentowych - podczas ostatnich czterech posiedzeń stopy rosły o 75 pb. Obecnie główna stopa Fed ma oscylować w przedziale 3,75-4,0 proc. Słabe dane gospodarcze oraz zwalniająca inflacja powinny zmniejszyć skalę podwyżek w kolejnych miesiącach.

We wrześniowej projekcji członkowie Komitetu ds. Otwartego Rynku (FOMC) wskazywali, że cykl podwyżek może zakończyć się w okolicach 4,5 proc. Obecne komunikaty wskazują jednak na więcej podwyżek - stopa Fed może dojść do 5,0-5,25 proc.

Mimo spowolnienia rynek pracy jest bezpieczny. Stopa bezrobocia wyniosła w październiku 3,7 proc. Amerykańskie firmy raportują niedobory pracowników, co stanowi bufor w trakcie słabszej koniunktury. Projekcja Fed wskazuje, że w perspektywie najbliższych dwóch lat bezrobocie nie przekroczy 4,5 proc. Głównym problemem pozostaje inflacja. W październiku inflacja CPI spadła z 8,3 proc. do 7,7 proc. Wzrost cen jest obecnie wolniejszy o 0,8 pkt. proc. niż w lipcu, kiedy to wystąpił szczyt inflacji.

Obecne poziomy cen są nadal rekordowe w ponad 40-letniej historii, co będzie wyzwaniem dla gospodarki. Znacznie rosną ceny żywności oraz paliw, co przekłada się na spadek zamożności gospodarstw domowych. W nadchodzących latach inflacja powinna się obniżać - ekonomiści ankietowani przez Focus Economics wskazują, że w 2023 r. wyniesie ona średnio 3,8 proc. Tym samym USA szybciej rozwiążą problem wzrostu cen niż Europa.

Perspektywy chińskiej gospodarki

MFW spodziewa się zwiększenia wzrostu PKB w Chinach w przyszłym roku z 3,2 proc. do 4,2 proc. Taki wynik będzie jednak rozczarowujący - to mniej niż oficjalny cel Komunistycznej Partii Chin (5,5 proc.). Tempo wzrostu aktywności w Chinach pozostanie wyraźne słabsze niż jeszcze 10 lat temu.

Rozczarowujące wyniki to skutek polityki zero-COVID. Władze Chin stały się zakładnikami walki z pandemią. W ostatnich tygodniach ogłosiły częściowe korekty w krajowej strategii. Należą do nich m.in. odejście od izolacji całych osiedli na rzecz pojedynczych budynków oraz ułatwienia dla przyjezdnych. Władze podkreślają też konieczność utrzymania stabilnej produkcji i eksportu.

OSW wskazuje, że zmiany zostały wymuszone przez trudności gospodarcze oraz chęć zwiększenia współpracy gospodarczej przez Niemcy. Odchodzenie od polityki zero-COVID będzie trudne, ponieważ wzrost zachorowań w Shijiazhuang spowodował powrót silnych obostrzeń.

Skutkiem słabej koniunktury jest niska inflacja. Inflacja CPI zwolniła w październiku z 2,8 proc. do 2,1 proc - to o 0,9 pkt. poniżej celu inflacyjnego. Spadek to głównie efekt wyhamowania podwyżek cen towarów i surowców. Wraz z nią spadają także ceny konsumentów. Koszty produkcji PPI są w deflacji - w ciągu roku spadły o 1,3 proc.

Słaby popyt wewnętrzny

Większym wyzwaniem jest jednak sektor usług - popyt wewnętrzny w chińskiej gospodarce pozostaje strukturalnie słaby. Skutkiem jest anemiczny wzrost cen - w ciągu roku usługi podrożały zaledwie o 0,4 proc. Chiński eksport zaczyna wzrastać. Najsłabszy wynik Chiny odnotowały w marcu tego roku - rozszerzanie się pandemii COVID-19 doprowadziło do wprowadzenia obostrzeń w rejonach wytwarzających ponad połowę chińskiego PKB.

W październiku eksport towarów wzrósł do 155 mln ton - to o 7,5 proc. więcej niż rok wcześniej. Instytut IfW Kiel szacuje, że chiński eksport jest obecnie o ok. 37 proc. większy niż średnio w 2019 r. Wzrost handlu z Chinami ułatwi walkę z inflacją w Europie - będzie to efekt wyhamowania podwyżek cen towarów przemysłowych.

Znaczenie Chin dla światowych cen ropy jest przeceniane. Otwarcie gospodarcze oraz powolne odchodzenie od polityki zero-COVID oznaczają większy popyt na paliwa. Skala wpływu jest jednak przeceniana - Bloomberg wskazuje, że dużo większe znaczenie będą mieć Indie" - napisano w raporcie PIE.

• Porównanie kosztów energii w UE. Niemcy mają najdroższą energię, mimo że na wsparcie wydają najwięcej

PolskieRadio24.pl/ IAR/ PIE / PAP/ mib

kor