Pociągi pędzące 320 km/h to pułapka dla portfeli? CPK ma plan
Marzymy o podróży z Warszawy do Wrocławia w rekordowym tempie, ale prawa fizyki są nieubłagane. Zwiększenie prędkości pociągu do 320 km/h oznacza gigantyczny skok zużycia energii, co musi uderzyć w ceny biletów. Czy Polaków będzie stać na podróż nową koleją? CPK twierdzi, że tak, ale stawia jeden kluczowy warunek.
2025-11-19, 10:56
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Rząd planuje, że na tzw. linii Ygrek łączącą Warszawę przez Łódź z Poznaniem i Wrocławiem pociągi będą poruszać się z prędkością do 320 km/h
- Eksperci wskazują, że większa prędkość oznacza znacznie większe zużycie energii, co przełoży się na wyższe koszty eksploatacji
- Spółka CPK uspokaja, że ceny biletów nie muszą wzrosnąć, ale warunkiem jest dopuszczenie konkurencji
Szybsza podróż to droższy bilet?
Kolej Dużych Prędkości (KDP) powoli nabiera w Polsce realnych kształtów. W Łodzi zaczyna się drążenie tunelu dla szybkich kolei, a kolejne inwestycje na trasie tzw. Ygreka (łączącego Warszawę z Poznaniem i Wrocławiem przez Łódź, a wszystkie te miasta z CPK) nabierają rumieńców.
Równocześnie jednak pojawiają się obawy związane z cenami biletów. A te związane są także z planowaną prędkością. Obecnie rząd chce, by pociągi jeździły na Ygreku z prędkością do 320 km/h. Pierwotnie planowano 250 km/h i już wtedy mówiło się, że bilety mogą być droższe od tych na zwykłe pociągi.
Autor koncepcji szprych kolejowych prowadzących do Centralnego Portu Komunikacyjnego Patryk Wild zwrócił uwagę w rozmowie z Dziennikiem Gazetą Prawną, że wzrost prędkości do 320 km/h przełoży się na wzrost zużycia energii o ok. 80%. A to oznacza wyższe koszty eksploatacji.
Spółka CPK uspokaja jednak, że ceny biletów nie muszą wzrosnąć. Ale warunkiem tego ma być dopuszczenie konkurencji.
Opór powietrza kosztuje. Szybszy pociąg to większe koszty
Ceny biletów faktycznie nie muszą wzrosnąć, jeżeli na torach będzie konkurencja. Ale niekoniecznie to oznacza, że przewoźnicy będą zarabiać na połączeniach. Fizyka jest bowiem bezlitosna - większa prędkość pociągu to większe opory powietrza, a zatem i zużycie energii. Między innymi dlatego potencjał obecnie najszybszych pociągów PKP Intercity może być niewykorzystywany w pełni. Pociągi Pendolino mogą na paru odcinkach jeździć ponad 200 km/h, a ich prędkość maksymalna to 250 km/h.
⚠️ Pułapka "premium". Czym różni się EIP od IC?
Różnica w cenie biletów Pendolino i Intercity wynika z fundamentalnie odmiennych modeli finansowania usług kolejowych.
Model Finansowania Usług Kolejowych
InterCity i TLK (IC/TLK)
Model: Służba Publiczna
Pociągi IC i TLK to tzw. **służba publiczna**. Ich celem jest zapewnienie obywatelom dostępu do transportu, a ich ceny są sztucznie zaniżane.
Finansowanie: Dotowane
Do każdego biletu **dopłaca państwo** z naszych podatków. Bez tej dotacji bilety te byłyby droższe, co jest gwarancją dostępności transportu kolejowego dla wszystkich grup.
Cechy:
Muszą zatrzymywać się na większej liczbie stacji. Priorytetem jest dostępność, a nie prędkość czy luksus.
Express InterCity Premium (EIP)
Model: W pełni Komercyjny
Pendolino (EIP) to produkt w pełni komercyjny. Nie ma gwarancji, że połączenie będzie utrzymywane, jeśli przestanie być rentowne.
Finansowanie: Rynkowe
Bilety **muszą zarobić na siebie**, na prąd, utrzymanie składu i na dostęp do torów **bez dotacji**. Stąd wyższe ceny, które w pełni odzwierciedlają realny koszt przejazdu.
Cechy:
Priorytetem jest czas podróży, luksus i wygoda. Mało przystanków, wysokie prędkości.
Wnioski dla Nowych Kolei Dużych Prędkości (KDP)
Nowe KDP mają działać w modelu mieszanym. Najszybsze połączenia (kluczowe, bijące rekordy czasu) będą jednak **prawdopodobnie w pełni komercyjne** – co oznacza ceny bliższe Pendolino, a nie dotowanemu Intercity.
Oczywiście, wpływ na prędkość Pendolino ma przede wszystkim infrastruktura. Obecne tylko na niektórych odcinkach linii łączącej Trójmiasto z Warszawą i na części CMK pociągi mogą jechać 200 km/h. Jednak już nawet 200 km/h zamiast 160 km/h oznacza zwiększenie zużycia energii o około jedną trzecią.
Polacy patrzą na ceny w Pendolino
Obawy przed cenami biletów na szybkie pociągi biorą się też z doświadczeń Polaków. Ceny biletów na pociągi Pendolino jeżdżące jako Express Intercity Premium (EIP) są znacznie wyższe od tych na pociągi klasy IC czy TLK. Różnice spowodowane są jednak nie tylko większym zużyciem energii. Powodem, dla których ceny biletów na EIP są wyższe jest także fakt, że pociągi te są w pełni komercyjne, podczas gdy do kursowania tańszych pociągów dopłaca państwo (jako do usługi publicznej).
Warto też zauważyć, że pojawienie się na torach konkurenta, czyli czeskiego RegioJet, już wymusiło na PKP IC częstsze promocje na bilety, więc łatwiej kupić tańszy bilet na pociągi EIP.
Czytaj także:
StartFragment
- Wyższa prędkość KDP w ramach CPK faworyzuje Siemensa? Fact-checking tez Macieja Wilka
- Polska zbuduje najszybszą kolej w Europie. Klimczak: nawet 350 km/h
- RegioJet oskarża PKP Intercity. Sprawa trafi do Komisji Europejskiej
Źródło: DGP/PAP/Andrzej Mandel