Mazowsze do 2020 roku wzmocni innowacyjne firmy i ochronę środowiska

Posłuchaj

Aby gospodarka się dobrze rozwijała, powinniśmy się wymieniać ze specjalistami z innych krajów i ściągać najlepszych z całego świata – uważają goście Jedynki dr Jerzy Kwieciński, prezes fundacji ECP i Mariusz Frankowski, p.o. dyrektora mazowieckiej JWFU. (Jarosław Kociszewski, NRPM PR SA)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wiele firm z województwa już korzystało z unijnego wsparcia, ale obecnie zamierzają ubiegać się o kolejne pieniądze.

Nowe dofinansowanie i nowe cele

Dzięki planowanym inwestycjom UE chce m.in. dwukrotnego zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w całkowitej produkcji energii do 15 proc. oraz poprawy jakości powietrza w miastach poprzez obniżenie emisji zanieczyszczeń do dopuszczalnego poziomu, a także  dwukrotnego zwiększenie części odpadów komunalnych zbieranych selektywnie, do 22,5 procent.

Znaczna część środków unijnych, bo blisko 0,5 mld euro przeznaczonych zostanie na wsparcie programu badań i rozwoju, innowacyjność oraz przedsiębiorczość w woj. mazowieckim. Jednak celów, jakie wyznacza Unia jest więcej.

– Drugi element, na który należy zwrócić uwagę, to jest przejście na gospodarkę niskoemisyjną. Tutaj oprócz inwestycji w OZE, kogenerację, mamy cały pakiet inwestycji w gospodarkę niskoemisyjną na poziomie blisko 300 mln euro. Liczymy, że to pozwoli nam odejść od klasycznej energetyki i zmusić jednostki samorządu terytorialnego i innych beneficjentów czy projektodawców, żeby korzystali z OZE lub chociaż wymienili np. pompy ciepła, czy też zmodernizowali swoje budynki. Dotyczy to m.in. wspólnot mieszkaniowych czy spółdzielni mieszkaniowych, które będą mogły z tych środków skorzystać – wyjaśnia Mariusz Frankowski, p.o. dyrektora mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych.

Siedlce – mazowiecki lider

Z poprzedniej puli pieniędzy pochodzących z funduszy europejskich, Siedlce otrzymały 156 mln zł. Z tych środków wybudowano liczne obiekty sportowe, w tym stadion i park wodny, wyremontowane zostały obiekty oświatowe, a także kulturalne – takie jak teatr, kino, czy biblioteka. Dzięki unijnemu wsparciu powstało także blisko 40 km ulic, które zapewniły nowe miejsca pracy.

– Mamy co najmniej kilka przykładów, gdy właśnie wybudowanie drogi zaowocowało tym, że przyszedł inwestor i stworzył nowe miejsca pracy. Np. wybudowanie ul.  Berdyczowskiej, w ramach infrastrukturalnego  przystosowania terenów inwestycyjnych do tego, aby mogły powstawać miejsca pracy. Jest też ul. Targowa, gdzie bardzo znana firma zainwestowała i mamy tam obecnie ok. 700 miejsc pracy. I oczywiście ul. Starzyńskiego, której modernizacja spowodowała, że zainwestowała tam znana amerykańska firma – wylicza Paweł Mazurkiewicz, rzecznik prasowy Urzędu Miasta w Siedlcach.

Już z poprzedniej puli unijnych środków skorzystało także Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Siedlcach.

– Przedsiębiorstwo zmieniło się bardzo. Duże środki unijne zostały zainwestowane w tabor. Wymieniliśmy 15 autobusów, a na ten cel uzyskaliśmy ok. 10 mln zł. W ramach tej kwoty usprawniliśmy także te autobusy, które zostały – podkreśla Krzysztof Dembiński, prezes MPK w Siedlcach. I jak dodaje, przedsiębiorstwo będzie ubiegało się o kolejne dofinansowanie, by wszystkie autobusy były ekologiczne i komfortowe dla pasażerów. Tak jak te już zakupione.

– Te 11 autobusów z pierwszego zakupu, gdy nie obowiązywała jeszcze norma Euro 6, spełniają kryteria Euro 5 plus dodatki, czyli tzw. norma EEV (znacznie ograniczona emisja CO2 i cząstek stałych). To bardzo wyśrubowane normy. Natomiast następne autobusy zostały zakupione już w okresie obowiązywania normy Euro 6, czyli są to praktycznie autobusy bezemisyjne. Są to obecnie najnowocześniejsze tego typu pojazdy na świecie. I Siedlce, jako jedno z pierwszych miast w  Polsce, właśnie takie autobusy zakupiło – zauważa prezes Dembiński.

Badania, rozwój, innowacje

W porównaniu z poprzednim rozdaniem unijnych funduszy, w tym programie kwota wsparcia  jest nieco mniejsza, ale to nie jedyna zmiana.

– Mamy zmianę podejścia, bo nie ma już dwóch programów operacyjnych, lecz jeden program, który kumuluje dofinansowanie rozdzielone do tej pory. Czyli i twarde, infrastrukturalne – i miękkie, w infrastrukturę społeczną, czyli kapitał ludzki. I ten nowy RPO to jest 2,08 mld euro – zaznacza Mariusz Frankowski, p.o. dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych.

W nowym rozdaniu unijnych środków na lata 2014–2020,  w znacznym stopniu pieniądze będą dedykowane również na wsparcie badań i rozwój, innowacyjność oraz przedsiębiorczość.

– W tym zakresie oczekujemy wzrostu przede wszystkim inwestycji przedsiębiorstw w sferę badawczo-rozwojową i zwiększenie tej części finansowej, którą przedsiębiorstwa mają przeznaczać na badania i rozwój, w stosunku do tego, co mamy teraz. Mówimy o znacznych środkach, bo blisko 500 mln euro będzie przeznaczone właśnie na tę część programu – dodaje dyrektor Frankowski.

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach korzystał już z unijnych pieniędzy i zamierza realizować nowe inwestycje ze wsparciem z RPO dla woj. mazowieckiego. Władze uczelni chcą zbudować m.in. Laboratorium Środowiskowe.

– Główny cel realizacji tej inwestycji, to wzmocnienie potencjału naukowo-badawczego Uniwersytetu. Wyposażenie naszych laboratoriów w nowoczesną aparaturę, tak byśmy mogli być konkurencyjni dla innych instytucji naukowo-badawczych, a także nawiązanie bardzo ścisłej współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, biznesowym naszego regionu, i nie tylko. Mając świetna aparaturę, świetnie wyszkolonych pracowników możemy świadczyć usługi o charakterze naukowo-badawczym w bardzo szerokim zakresie – mówi Zbigniew Karczmarzyk, prorektor ds. rozwoju Uniwersytetu. Całość inwestycji szacowana jest na blisko 40 mln zł.

Sukces wirtualnej rzeczywistości

I także na ten cel, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego, o pieniądze będzie chciała wystąpić firma CD Projekt, producent między innymi gry "Wiedźmin".

– Proces produkcji gry to jest jedna wielka praca badawczo-rozwojowa, prowadzona przez przedsiębiorstwo, które buduje gospodarkę. Czyli wpisujemy się w 100 proc. w tę definicję. A oś priorytetowa, dla nas interesująca, nazywa się podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw. W tym bowiem są też takie projekty, jak np. udział w targach, i to też jest coś, co nas szalenie interesuje – podkreśla prezes firmy Adam Kiciński.

I dodaje, że branża producentów gier komputerowych, to jest branża, gdzie większość działań jest z zakresu badań i rozwoju. To eksperymenty, próby znalezienia nowych rozwiązań, próby bycia lepszym od innych. Każda nowa gra powinna być lepsza od poprzedniej, powinna mieć trochę lepszą technologię, lepsze pomysły, jeśli chodzi o design, czyli wzornictwo.  – To jest permanentne eksperymentowanie, permanentne badanie i to robią ludzie. Liczymy na to, że obszary związane z produkcją gier, a jest to większość tego procesu, będą także  wspierane w ramach środków unijnych.

Nowe technologie na fali

To przedsięwzięcie, to zdaniem dyrektora Frankowskiego, świetny przykład firmy, która została dofinansowana i zrobiła kilka kompleksowych projektów, które nie dotyczyły tylko samej konstrukcji czy budowy np. gry "Wiedźmin", ale też wsparcia na zakup sprzętu, serwerów, jak również wsparcia w postaci promocji na zewnątrz.

– Przynajmniej na kilku imprezach targowych, gdzie pojawił się CD Projekt, był promowany jako mazowiecka firma, korzystająca z funduszy unijnych i to z dużym sukcesem. W tej perspektywie finansowej będzie można uzyskać spore środki na wsparcie  na działalność badawczo-rozwojową – zaznacza Frankowski.

Co więcej, cały sektor gier komputerowych został dostrzeżony na poziomie krajowym, dlatego że został wskazany jako tzw. inteligentna specjalizacja, co umożliwia wszystkim firmom z tej branży otrzymanie finansowania preferencyjnego z Unii Europejskiej.

Sukces firmy to wzmocnienie branży i rozwój

Jest to także przykład, kiedy rozwój pewnej branży, w tym wypadku gier komputerowych, spowodował wykorzystanie potencjału intelektualnego, który w Polsce  jest,  właśnie wśród informatyków. A branża gier jest porównywalna z filmową, a nawet jest większa. To oznacza, że ludzie wydają więcej pieniędzy na gry niż na pójście do kina.

–  Obecnie to już wielki międzynarodowy biznes i świetnie, że także firmy polskie weszły w ten sektor i stały się uczestnikami gry globalnej. Tak jest i na Mazowszu, ale  i w innych regionach, co powoduje, że staje się to polską specjalnością. Także nasz rząd wskazała to, jako jedną z 19 naszych krajowych specjalizacji. To również pokazuje, jak potencjał intelektualny jest wykorzystywany w branży, która jest częścią branży ICT (technologie informacyjno-komunikacyjne) – tłumaczy dr Jerzy Kwieciński, prezes fundacji Europejskie Centrum Przedsiębiorczości.

Specjaliści ciągle pilnie poszukiwani

Aby nasza  gospodarka się dobrze rozwijała, powinniśmy się wymieniać, mieszać ze specjalistami z innych krajów. I nie chodzi tu tylko o Ukrainę czy Białoruś, skąd już jest napływ tych pracowników, ale powinniśmy ściągać najlepszych specjalistów z całego świata.

– Przede wszystkim z tych krajów, które mają największe sukcesy, łącznie ze Stanami Zjednoczonymi i Izraelem. Ten tzw. brain drain (drenaż mózgów) powinien następować też „do” Polski – uważa dr Kwieciński.

Za mało funduszy europejskich w latach 2007–2013

Wspomniane już Siedlce są świetnym przykładem dla aktywnego wykorzystania funduszy europejskich. Są bardzo skuteczne w pozyskiwaniu środków, i to w różnych obszarach: kultury, dróg, wsparcia terenów inwestycyjnych. Też w wykorzystaniu tego wsparcia miękkiego, z Europejskiego Funduszu Społecznego, na budowanie kapitału ludzkiego.

To wsparcie, poza Warszawą, było w poprzedniej perspektywie dość równomiernie rozłożone między Ciechanów, Ostrołękę, Siedlce i Radom, ale było go za mało w stosunku do zapotrzebowania.

– Ciągle jeszcze są długie listy rezerwowe po konkursach, które przeprowadziliśmy w poprzednich latach. Niestety, nie przechodzą one na nową perspektywę, wnioski będą musiały być ponownie złożone, po odpowiednich zmianach i modyfikacjach – wyjaśnia dyrektor Frankowski.

Jednak część z tych zgłoszonych inwestycji została już zrealizowana ze środków własnych.

Problem dysproporcji: Warszawa i reszta regionu

Mazowsze ma także jeszcze inny problem, poza szczupłością środków unijnych. Jest tu bowiem Warszawa, dobrze rozwinięta gospodarczo, dużo bogatsza niż cały region. RPO dla Mazowsza to ponad 2 mld euro. Jak w tej sytuacji równoważyć rozwój miasta, największego, najbogatszego w Polsce, które jest po środku regionu, a który do najbogatszych nie należy.

– To jest wielkie wyzwanie dla Mazowsza, które jest jedynym naszym regionem, który przekroczył 75, a nawet 100  proc. średniej unijnej, czyli wypadło z grupy regionów biednych i przeszło do grupy regionów przejściowych. I tutaj wsparcie też jest, ale nieco niższe. Warto tu dodać, że sama Warszawa znalazłaby się w dziesiątce najbogatszych regionów UE, a jest ich prawie 300.  To pokazuje olbrzymie dysproporcje w ramach i kraju, i Mazowsza, które jest z kolei 4 razy bogatsze aniżeli otaczające je subregiony. I to powoduje liczne wyzwania  – podkreśla dr Kwieciński.

Dlatego jest bardzo ważne, żeby wykorzystać silną pozycję gospodarczą Warszawy w skali subregionu. I pamiętać, że każdy z biedniejszych subregionów ma swój własny potencjał.

Jak nie faworyzować Warszawy

W tym nowym programie na lata 2014–2020 jest wyodrębniona pula na tzw. regionalne inwestycje terytorialne. One są skupione wokół takich miast jak Płock, Radom, Siedlce, Ostrołęka, które razem z innymi jednostkami samorządu, z ich terenu, tworzą wyodrębnione projekty.  Ponadto została wyodrębniona pula środków, w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych dla Warszawy i okalających jednostek.

Natomiast po 2020 roku będzie niezbędne wyłączenie Warszawy z Mazowsza, pod kątem statystycznym i administracyjnym. To znaczy, że administracyjnie będziemy mieli jeden pięciomilionowy region, z Warszawą jako stolicą tego regionu i kraju, a jednocześnie dwa regiony statystyczne z punktu widzenia unijnego, na które odrębnie będą przeznaczane pieniądze. – To spowoduje, że Warszawa będzie miała znacznie mniejszą pulę środków, a pozostałe części regionu będą miały większą – tłumaczy Mariusz Frankowski.

Jest jeszcze jedna zmiana w nowej perspektywie do 2020 roku. Warunki pomocy publicznej są bardziej korzystne dla tych okalających Warszawę subregionów.

– Czyli tam wsparcie będzie mniej więcej na takim poziomie jak w woj. łódzkim czy świętokrzyskim. I przedsiębiorcy będą mogli więcej korzystać z funduszy unijnych. Niestety, w aglomeracji warszawskiej to dofinansowanie będzie niższe – podkreśla dr Jerzy Kwieciński.

Gdzie szukać informacji o funduszach europejskich

Wszyscy zainteresowani wsparciem mogą odwiedzić jeden z licznych Lokalnych Punktów Kontaktowych, np. w Siedlcach.

– Jesteśmy do dyspozycji, w nowym budynku, przystosowanym dla osób niepełnosprawnych przy ul. J.Piłsudskiego 7. Nasi konsultanci są otwarci na bardzo różne propozycje spotkań. Natomiast jeżeli chodzi o Mobilne Punkty Informacyjne, to gminy zapraszają na dyżury poszczególne osoby i wówczas eksperci są dyspozycji lokalnie, i w ten sposób oddolnie informujemy o tym, co jest zaplanowane na lata 2014–2020 – wyjaśnia konsultantka Joanna Szmurło.

Poza tym zachęcamy do odwiedzenia portalu funduszeeuropejskie.gov.pl – można tam znaleźć wszystkie adresy Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich, a w nich bezpłatnie uzyskać informacje na temat unijnego wsparcia.

Jarosław Kociszewski, Dominik Olędzki, Małgorzata Byrska