Światowy Dzień Walki z Rakiem. Poznaj 12 zasad, które zmniejszają ryzyko zachorowania

Kluczową kwestią w profilaktyce chorób nowotworowych jest tryb życia, jaki prowadzimy. Międzynarodowe badania wskazują, że nawet 90 proc. nowotworów powodują czynniki zewnętrzne, na które mamy wpływ. Chodzi między innymi o złą dietę, brak aktywności fizycznej i stosowanie używek. Dzięki zmianie naszych nawyków możemy zmniejszyć ryzyko, a według danych Światowej Organizacji Zdrowia uniknąć nawet 50 proc. przypadków wszystkich nowotworów.

Powiązany Artykuł

Krajowa Sieć Onkologiczna. Premier: celem poprawa jakości leczenia na wszystkich etapach

Zasady, których należy przestrzegać, zostały opracowane i opublikowane pod wspólnym tytułem "Europejski Kodeks Walki z Rakiem". Na podstawie wspominanych zaleceń stworzono polską publikację pt. "12 sposobów na zdrowie". Porady w niej zawarte sprzyjają prowadzeniu zdrowego trybu życia, a co za tym idzie, obniżają ryzyko zachorowania na raka. Oto one:

1. Nie pal, nie używaj tytoniu w żadnej postaci. W jednym papierosie znajdziemy około 7 tysięcy substancji chemicznych, z czego ponad 70 jest silnie rakotwórczych.

2. Stwórz w domu środowisko wolne od dymu tytoniowego. Według badań ponad 14 mln Polaków na bierne jego wdychanie jest narażonych w domu, a ponad 4 miliony - w miejscu pracy. Z powodu wymuszonego biernego palenia każdego roku w Polsce umiera około 2 000 osób, które same nigdy nie paliły.

3. Utrzymuj prawidłową masę ciała. Nadwaga i otyłość to drugi (po paleniu tytoniu) najważniejszy czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia nowotworu.

4. Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu. Ogranicz czas spędzany na siedząco. Regularne ćwiczenia chronią m.in. przed rakiem jelita grubego, piersi i błony śluzowej macicy.

5. Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia. 

• jedz dużo produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców
• ogranicz spożycie wysokokalorycznych produktów spożywczych (o wysokiej zawartości cukru i/lub tłuszczu)
• unikaj słodzonych napojów, przetworzonego mięsa oraz ogranicz spożycie mięsa czerwonego i żywności z dużą ilością soli

6. Jeśli pijesz alkohol dowolnego rodzaju, ogranicz jego spożycie. Abstynencja pomaga zapobiegać nowotworom. Picie każdej, nawet niewielkiej, ilości alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na raka.

7. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Chroń się przed słońcem, używaj produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej, nie korzystaj z solarium. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak: rak skóry, choroby oczu (np. zapalenie spojówek, zaćma), osłabienie układu odpornościowego.

8. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy. Brak ochrony przed szkodliwymi substancjami chemicznymi obecnymi w miejscu pracy może przyczyniać się do występowania wielu rodzajów nowotworów. Groźne są m.in. chrom, nikiel, czy arsen, który zwiększa ryzyko wystąpienia raka płuca.

9. Dowiedz się, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Radon to radioaktywny gaz szlachetny występujący w skorupie ziemskiej. Szacuje się, że gaz ten jest przyczyną 9 proc. przypadków raka płuca. W związku z tym zaleca się regularne wietrzenie pomieszczeń.

10. Kobiety w ciąży powinny pamiętać, że:

• karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory – jeśli możesz karm piersią
• hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych nowotworów – ogranicz jej stosowanie  

Karmienie piersią zmniejsza u kobiet ryzyko wystąpienia raka piersi, zarówno w wieku przed menopauzą, jak i po niej. Szacuje się, że karmienie piersią przez okres 12 miesięcy zmniejsza ryzyko zachorowania na ten rodzaj nowotworu o ponad 4%. Urodzenie każdego kolejnego dziecka także redukuje to ryzyko o 7%. Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi, błony śluzowej trzonu macicy i jajników.

11. Zadbaj o to, aby Twoje dziecko zostało zaszczepione przeciwko:

• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B – WZWB (dotyczy noworodków)
• wirusowi brodawczaka ludzkiego – HPV (dotyczy dziewcząt)

Udział nowotworów złośliwych spowodowanych wirusowymi lub bakteryjnymi infekcjami szacuje się na 15–20%. Nowotwory te zwiększają ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów, m.in. raka szyjki macicy. Stosowanie szczepień ochronnych jest skutecznym sposobem uniknięcia zachorowania na nowotwory związane z infekcją wirusową.

12. Bierz udział w zorganizowanych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania:

• raka jelita grubego (kobiety i mężczyźni)
• raka piersi (kobiety)
• raka szyjki macicy (kobiety)

Szanse wyleczenia raka zwiększa jego wczesne rozpoznanie. Metody diagnostyczne pozwalają na wykrycie niektórych rodzajów nowotworów jeszcze przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby, a nawet na wykrycie zmian przedrakowych.

kodekswalkizrakiem.pl/pssekrakow.pl/koz