Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu. Przypomina o Pakcie Ribbentrop-Mołotow

W oświadczeniu wydanym w związku z rocznicą zawarcia Paktu Ribbentrop-Mołotow, MSZ przypomniało, że w 2023 r. mija 15 lat od ustanowienia przez Parlament Europejski dnia 23 sierpnia Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, dwóch najokrutniejszych reżimów totalitarnych XX w.

"Wybór daty przypomina o zawartym 23 sierpnia 1939 r. pakcie o nieagresji pomiędzy III Rzeszą niemiecką a Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich, zwanym też Paktem Ribbentrop-Mołotow (od nazwisk ministrów spraw zagranicznych obu państw, Joachima von Ribbentropa i Wiaczesława Mołotowa). Najważniejszym elementem tego paktu był tajny protokół, w którym oba totalitarne systemy dokonały podziału stref wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej" - przypomniał resort dyplomacji.

ZSRS miały przypaść Finlandia, Łotwa oraz Estonia, zaś III Rzeszy Litwa. W kwestii rozbioru ziem polskich granicę ustalono na linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Dodatkowo strona sowiecka zgłosiła swoje zainteresowanie należącą do Rumunii Besarabią.

Powiązany Artykuł

Pakt Ribbentrop-Mołotow jak czwarty rozbiór Polski

Realizacja ustaleń zawartych w tajnym protokole

Jak przypomina MSZ, 1 września 1939 r. napaścią nazistowskich Niemiec na Polskę rozpoczęła się realizacja ustaleń zawartych w tajnym protokole. Wykonując założenia paktu 17 września 1939 r., Armia Czerwona dokonała inwazji na wschodnie województwa Polski, zadając cios w plecy Wojsku Polskiemu walczącemu z niemiecką agresją. 28 września 1939 r. III Rzesza i ZSRS zawarły traktat o przyjaźni i granicach, zwany również II Paktem Ribbentrop-Mołotow. Dokonano w nim wówczas korekty sierpniowych ustaleń: m.in. Litwa weszła do strefy wpływów sowieckich, a granicę niemiecko-radziecką na ziemiach polskich przesunięto z Wisły na rzekę Bug. Republiki bałtyckie zostały brutalnie i bezprawnie anektowane przez ZSRS w 1940 r., a Rumunii - za przyzwoleniem III Rzeszy - Sowieci odebrali Besarabię. Jedynie Finlandii udało się uniknąć podobnego losu, dzięki sukcesom w stoczonej na przełomie 1939/1940 r. tzw. wojnie zimowej z Sowietami, okupionych jednak stratami terytorialnymi.

MSZ podkreśliło w oświadczeniu, że współpraca III Rzeszy i ZSRR, zapoczątkowana paktem zawartym 23 sierpnia 1939 r., przyniosła nieodwracalne zmiany. Europa Środkowo-Wschodnia, a zwłaszcza Polska, odczuwa okropności II wojny światowej, zaś po jej zakończeniu - 50-letnie panowanie reżimu komunistycznego, trwające aż do ostatecznego upadku ZSRS. 

• Pakt Ribbentrop-Mołotow jak czwarty rozbiór Polski
• "Tym dokumentem Hitler i Stalin likwidowali Polskę". Historyk o pakcie Ribbentrop-Mołotow
• Umowa handlowa między ZSRR a III Rzeszą. Pierwszy pakt pomiędzy Hitlerem i Stalinem

PAP/nt