Nie żyje pisarz Marian Pilot. Współtwórca nurtu chłopskiego w literaturze miał 88 lat

Jak przypomina Culture.pl, Marian Pilot urodził się 6 grudnia 1936 roku w Siedlikowie pod Ostrzeszowem w Wielkopolsce, gdzie przed wojną sołtysem był jego dziadek.

Pilot ukończył liceum ogólnokształcące w Ostrzeszowie, po maturze studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach w 1958 roku rozpoczął pracę w dziale kulturalnym PAP, następnie w redakcji "Wiadomości Filmowych" (1958-1960) i w "Na przełaj" (1960-1967) jako kierownik działu kulturalnego. W 1967 roku został członkiem Związku Literatów Polskich. W latach 1967-1978 był kierownikiem działu prozy "Tygodnika Kulturalnego". W 1972 roku wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Od grudnia 1981 roku pracował w redakcji filmów fabularnych Telewizji Polskiej, a od grudnia 1982 roku - w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej jako główny specjalista w zakresie literatury pięknej. Był członkiem Rady Nadzorczej TVP w latach 2003-2006.

Literacki debiut i eksperymenty z polszczyzną

W 1962 roku Marian Pilot zadebiutował zbiorem opowiadań "Panny szczerbate". I choć na studiach nie przyznawał się do swojej wiejskości: "ciemnoty, głupoty, gnoju i gnojówki, beznadziejnej biedy i beznadziejnej roboty", będzie odtąd konsekwentnie współtworzył literacki nurt chłopski. Autor powieści np. "Sień", Majdan", "Zakaz zwałki", "Jednorożec", "W słońcu, w deszczu", "Pióropusz", opowiadań "Pantałyk", "Wykidajło", leksykonu "Ssapy, szkudły, świętojanki: słownik dawnej gwary Siedlikowa".

"W 2021 r. Pilot powrócił z książką zatytułowaną »Dzikie mięso« - poematem napisanym w całości różnymi polszczyznami, z których żadna nie jest tą oficjalną, nauczaną w szkole i forsowaną przez instytucje oświatowe jako »poprawna«" - podano.

REKLAMA

Pilot jest również autorem dwóch scenariuszy do siedmioodcinkowego serialu "W słońcu i w deszczu" (1979), osadzonego we wsi Gudzewo i opowiadającego o chłopskiej rodzinie o znaczącym nazwisku Małolepsi. Jak podkreśla Culture.pl, "jego świetne ucho do potocznej mowy wykorzystane też zostało przez filmowców" przy serialach "Pan na Żuławach" (1984; Pilot napisał też scenariusz do 11. odcinka) i "Ucieczka z miejsc ukochanych" (1987), do których pisarz stworzył dialogi. Twórca ma również na koncie jeden film fabularny: wyreżyserowaną przez Krzysztofa Wojciechowskiego średniometrażową "Historię o proroku Eliaszu z Wierszalina" (1997), której głównym bohaterem jest prawosławny duchowny z położonej na Podlasiu tytułowej wsi.

Nagrody za twórczość

Marian Pilot otrzymał m.in. Złoty Krzyż Zasługi (1987), Nagrodę Funduszu Literatury w dziedzinie reportażu (1989), Nagrodę im. Władysława Reymonta "za twórczość całego życia", wraz z Hanną Krall (2010), a także Nagrodę Literacką Nike za powieść "Pióropusz" w 2011 r.

Czytaj także: 

• Karol Hubert Rostworowski - dramaturg "tendencyjnie zapomniany"
• Jarosław Marek Rymkiewicz. "Poeta cudownych sprzeczności", "twórca wielu epok"

PAP, IAR/ mbl