Wybory samorządowe 2024. Czy można głosować i kandydować bez polskiego obywatelstwa?

Prawo do głosowania (prawo wybierania) w wyborach do rady gminy oraz wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim oraz obywatel Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, który:

• najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat
• stale zamieszkuje i jest ujęty w stałym obwodzie w głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego
• nie został pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu
• nie został pozbawiony praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu, nie został ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu

Powyższe dotyczy również prawa udziału w głosowaniu w wyborach do rady dzielnicy m.st. Warszawy.

Obywatele Unii Europejskiej, niebędący obywatelami polskimi oraz obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, nie mają czynnego prawa wyborczego w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa.

Wybory samorządowe 2024. Bierne prawo wyborcze

Prawo do kandydowania (prawo wybieralności) w wyborach do rady gminy ma obywatel Unii Europejskiej, niebędący obywatelem polskim oraz obywatel Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej mający prawo wybierania w wyborach do danej rady.

Kandydat na radnego nie musi stale zamieszkiwać na obszarze okręgu wyborczego, w którym kandyduje.

Prawa wybieralności nie ma osoba:

• skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe
• pozbawiona prawa wybieralności odpowiednio w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem albo w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Powyższe dotyczy również prawa wybieralności w wyborach do rady dzielnicy m.st. Warszawy.

Obywatele Unii Europejskiej, niebędący obywatelami polskimi oraz obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej nie mają biernego prawa wyborczego w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa oraz wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Wybory samorządowe 2024. Warunki udziału w głosowaniu

Głosowanie w wyborach do rad gmin oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wyborcy głosują w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca ich stałego zamieszkania (ujęcia w stałym obwodzie w głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców), za wyjątkiem osób przebywających w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych.

Wybory samorządowe 2024. Głosowanie w miejscu stałego zamieszkania

Wyborca ujęty w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców na własny wniosek, będzie w spisie wyborców w obwodzie głosowania właściwym dla adresu, pod którym ujęty jest w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców.

Wybory samorządowe 2024. Głosowanie poza miejscem stałego zamieszkania

Wyborcy, którzy będą przebywać w dniu wyborów w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych usytuowanych na terenie województwa, na obszarze którego znajduje się gmina, w której ujęci są w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców zostaną wpisani do spisów wyborców sporządzonych dla obwodów głosowania utworzonych w tych jednostkach i będą mogli głosować w tych obwodach.

Wyborcy stale zamieszkali w m.st. Warszawie, którzy będą przebywali w wyżej wymienionej jednostce usytuowanej: 

• na obszarze dzielnicy, w której ujęci są w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców - otrzymają karty do głosowania w wyborach do rady tej dzielnicy, Rady m.st. Warszawy oraz wyborach Prezydenta m.st. Warszawy
• na obszarze innej dzielnicy, niż dzielnica, w której ujęci są w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców - otrzymają karty do głosowania w wyborach do Rady m.st. Warszawy oraz wyborach Prezydenta m.st. Warszawy. Wyborcy wpisani do spisu wyborców w wyżej wymienionych jednostkach zostaną z urzędu skreśleni ze spisu w miejscu stałego zamieszkania.

W dniu wyborów obwodowe komisje wyborcze dopisują do spisu wyborców jedynie tych wyborców, którzy: 

• zostali pominięci w spisie wyborców, jeżeli urząd gminy potwierdzi, że pominięcie w spisie jest wynikiem omyłki
• zostali skreśleni ze spisu wyborców dla danego obwodu głosowania w związku z wpisaniem do spisu wyborców w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, jeżeli udokumentują, że opuścili tę placówkę przed dniem wyborów
• chcą głosować w obwodzie utworzonym w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, a przybyli do tej jednostki przed dniem wyborów

PAP, paw/