Wybory samorządowe 2024. Sprawdź, jakie warunki musi spełnić kandydat na wójta

Zgodnie z Kodeksem wyborczym wybory wójta są powszechne, równe, bezpośrednie oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. Może się jednak zdarzyć, że wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wybierze rada gminy (rada miasta).

Będzie tak wtedy, gdy w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta) w danej gminie wystartuje tylko jeden kandydat i nie uzyska więcej niż połowy ważnie oddanych głosów.

W takiej sytuacji wyboru wójta wyboru wójta dokona rada gminy bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym (więcej na ten temat w dalszej części artykułu).

Wybory samorządowe 2024. Kto może zostać wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta)?

Kandydować na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) może obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat (co ważne, kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje).

REKLAMA

Prawa wybierania nie mają osoby pozbawione praw publicznych lub ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu albo pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.

• Lista zgłoszeń do wyborów samorządowych jest zamknięta. Zarejestrowano już 35 komitetów
• Wybory samorządowe 2024. Najważniejsze daty. Sprawdź kalendarz wyborczy

Ponadto zgodnie z Kodeksem wyborczym nie ma prawa wybieralności w wyborach wójta w danej gminie osoba, która została uprzednio dwukrotnie wybrana na wójta w tej gminie. Przepis ten nie dotyczy jednak wybrania na wójta przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2018 r. Oznacza to, że ograniczenie będzie po raz pierwszy stosowane w wyborach samorządowych w 2029 r.

Co ważne, kandydat na wójta nie może jednocześnie kandydować na wójta w innej gminie. Może z kolei startować do rady gminy, ale tylko tej, w której w której kandyduje na wójta.

REKLAMA

Kandydat na wójta nie może kandydować jednocześnie do rady powiatu i do sejmiku województwa.

Funkcji wójta nie można łączyć z funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie, członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła lub senatora.

Wybory samorządowe 2024. Termin zgłaszania kandydatów

Kandydatów na wójta zgłasza się do gminnej komisji wyborczej najpóźniej w 24 dniu przed dniem wyborów do godziny 16.

Jeśli w tym terminie nie zostanie zgłoszony żaden kandydat albo zostanie zgłoszony tylko jeden kandydat, gminna komisja wyborcza niezwłocznie wezwie, przez rozplakatowanie obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń. W takim przypadku termin zgłaszania kandydatów ulega przedłużeniu o 5 dni, licząc od dnia rozplakatowania obwieszczeń.

REKLAMA

Prawo zgłaszania kandydatów na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przysługuje temu komitetowi wyborczemu, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie.

W każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych nie może być mniejsza niż liczba radnych wybieranych w tym okręgu.

PAP, paw/