Antoni Macierewicz. Co wiemy o marszałku seniorze Sejmu?

Antoni Macierewicz jest jedną z bardziej znanych twarzy polskiego życia politycznego, jest aktywny w życiu kraju od czasów opozycji demokratycznej w PRL.

Powiązany Artykuł

Prezydent wyznaczył marszałków seniorów Sejmu i Senatu

Urodził się 3 sierpnia 1948 r. w Warszawie. Jego ojciec, Zdzisław, był działaczem Stronnictwa Narodowego, żołnierzem Armii Krajowej, po wojnie docentem na wydziale chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Matka, Maria, doktor biologii, pracowała w Państwowym Zakładzie Higieny. Antoni był najmłodszym z trójki rodzeństwa.

Pierwsze działania opozycyjne

Z liceum został wyrzucony za odmowę potępienia na szkolnym apelu "Orędzia biskupów polskich do niemieckich". Był działaczem harcerskim i komendantem I Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Traugutta (tzw. Czarnej Jedynki) oraz współzałożycielem Gromady Włóczęgów - starszoharcerskiego klubu dyskusyjno-politycznego (1969-1970). W marcu 1968 r. uczestniczył w ruchu studenckim.

W grudniu 1970 r. organizował akcję oddawania krwi dla ofiar masakry robotników na Wybrzeżu. Organizował też akcję przeciw wpisaniu do konstytucji PRL przewodniej roli PZPR i przyjaźni Polski z ZSRR. Studia na wydziale historii Uniwersytetu Warszawskiego ukończył w 1971 r. Jest autorem "Apelu do społeczeństwa i władz PRL" z 23 września 1976.

Powiązany Artykuł

A. Macierewicz: zrealizuję obowiązki marszałka seniora zgodnie z poczuciem odpowiedzialności

Komitet Obrony Robotników

Antoni Macierewicz był jedną z osób, które latem 1976 roku najsilniej nalegały na utworzenie komitetu ochraniającego akcję pomocy dla represjonowanych, on też podobno zaproponował nazwę "KOR".

Jako jeden z pierwszych organizował pomoc dla robotników w Radomiu i Ursusie. W związku z działalnością w KOR dostał wymówienie z pracy na katedrze iberystyki UW, gdzie wykładał historię Ameryki Łacińskiej. W tamtych czasach poznał język Inków keczua.

Komitet zapewniał pomoc prawną osądzonym w procesach po wydarzeniach czerwcowych, zapewniał wsparcie rodzinom i prowadził niezależną politykę informacyjną, mającą na celu ujawnienie łamania przez władze komunistyczne praw człowieka. Odwoływano się do postanowień zawartych w Akcie Końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, przyjętym przez PRL w 1975 roku.

W 41. rocznicę największych wydarzeń z Radomia, Płocka, Ursusa z czerwca 1976 r. ówczesny szef MON mówił, że przez kilkadziesiąt minionych lat "Polacy nie złożyli broni - walczyli zbrojnie, politycznie, a także angażowali się w protesty, demonstracje i strajki, po to, by Polska była Polską, krajem ludzi dumnych ze swojej ojczyzny i historii".

- KOR przyśpieszył ten wielki wybuch, którym było powstanie "Solidarności" i złamanie systemu komunistycznego w Polsce - mówił Antoni Macierewicz, dodając, że nie ma wątpliwości, że "Solidarność" była tym, co otworzyło drogę do obalenia komunizmu w całej Europie.

Solidarność

Antoni Macierewicz od 1977 redagował niezależny "Głos" - podziemny miesięcznik społeczno-polityczny. Później został doradcą "Solidarności", po sierpniu 1980 r. działał w jej strukturach w Warszawie. W stanie wojennym uciekł z więzienia i ukrywał się do 1984 r.

Po przełomie 1989 r. był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie i jednym z założycieli Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, a od października 1989 r. - wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego ZChN. Od grudnia 1991 do czerwca 1992 r. był ministrem spraw wewnętrznych w rządzie Jana Olszewskiego.

Powiązany Artykuł

1992 rok. Noc teczek i upadek rządu Jana Olszewskiego

Wykonując sejmową uchwałę lustracyjną, ogłosił listę 64 posłów, senatorów i członków rządu, których nazwiska widniały w zasobach archiwalnych MSW, m.in. znanych polityków, w tym ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy. Wywołało to kryzys polityczny, a ostatecznie rząd Jana Olszewskiego upadł.

ROP, Ruch Katolicko-Narodowy i LPR

Po utworzeniu Ruchu Odbudowy Polski w listopadzie 1995 r. był wiceprzewodniczącym Rady Naczelnej ROP, a po rozłamie w tej partii w 1997 r. - prezesem Ruchu Katolicko-Narodowego. Przed wyborami w 2005 r. utworzył - wraz z Olszewskim - Ruch Patriotyczny, którego był przewodniczącym. Partia nie weszła jednak do parlamentu.

Do Sejmu IV kadencji wszedł z list Ligi Polskich Rodzin, był rzecznikiem prasowym klubu. Ostatecznie klub LPR opuścił i we wrześniu 2002 r. utworzył Koło Katolicko-Narodowe.

W latach 2004-2005 był jednym z najaktywniejszych posłów zasiadających w sejmowej komisji ds. PKN Orlen. Zgłosił zdanie odrębne do końcowego raportu Komisji, w którym uznał, że zatrzymanie w lutym 2002 r. przez Urząd Ochrony Państwa ówczesnego prezesa PKN Orlen Andrzeja Modrzejewskiego było wynikiem "realizacji planu gospodarczo-politycznego ekipy Kwaśniewskiego-Millera-Kaczmarka-Kulczyka". Plan ten według Antoniego Macierewicza miał zmierzać do "zawłaszczenia sektora petrochemicznego i sprzedaży go Rosji, uzależniając tym samym trwale Polskę od Rosji w sferze energetycznej".

Komisja Weryfikacyjna WSI i ds. katastrofy smoleńskiej

Antoni Macierewicz w rządzie Jarosława Kaczyńskiego został sekretarzem stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej i przewodniczącym Komisji Weryfikacyjnej WSI, twórca i pierwszy szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Przygotowany przez komisję raport został podany do publicznej wiadomości w lutym 2007 r. W raporcie znalazło się wiele zarzutów dot. działalności WSI, m.in. dotyczące nielegalnego handlu bronią czy inwigilacji środowisk politycznych.

Wraz z publikacją raportu komisja skierowała do prokuratury kilkanaście doniesień o popełnieniu przestępstwa. Wiele osób, których nazwiska pojawiły się w raporcie, wytoczyło procesy cywilne i karne Macierewiczowi. Większość spraw wygrał.

W wyborach do Sejmu VI kadencji uzyskał mandat, kandydując z pierwszego miejsca listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu piotrkowskim. Od lipca 2010 r. kierował zespołem parlamentarnym ds. wyjaśnienia przyczyn katastrofy rządowego samolotu Tu-154 w Smoleńsku. W 2012 r. Antoni Macierewicz wstąpił do PiS. W listopadzie 2013 r. został wiceprezesem tej partii.

Gdy w listopadzie 2015 r. został ministrem obrony, za konieczne uznał wznowienie badania okoliczności katastrofy smoleńskiej i "uwzględnienie dorobku naukowców współpracujących z zespołem parlamentarnym oraz ich samych jako członków komisji".

Inwestycje w obronność

Jako szef MON Macierewicz opowiedział się za nową organizacją obrony terytorialnej. W styczniu 2017 r. Wojska Obrony Terytorialnej zyskały status odrębnego rodzaju sił zbrojnych, a ich dowódca został podporządkowany bezpośrednio szefowi MON. Zgodnie z koncepcją przygotowywaną w MON pod kierownictwem Antoniego Macierewicza obrona terytorialna składa się głównie z ochotników powoływanych na okresowe ćwiczenia, a zadania formacji to wsparcie lokalnych społeczności i służb ratowniczych w razie klęsk żywiołowych, a w razie kryzysu lub wojny wspieranie wojsk operacyjnych.

Powiązany Artykuł

Szczyt NATO w Warszawie. Najważniejsze decyzje

Gdy Antoni Macierewicz kierował MON, w lipcu 2016 r. został w Warszawie zorganizowany szczyt NATO, zapowiedziany w 2014 r. podczas spotkania przywódców państw NATO w Newport. Na warszawskim szczycie sojusznicy zobowiązali się do wzmocnienia wschodniej flanki przez rozmieszczenie czterech wielonarodowych batalionów - jeden z nich stacjonuje w Polsce.

>>> CZYTAJ TAKŻE: Jarosław Kaczyński: Antoni Macierewicz postawił na niepodległą Polskę

We wrześniu 2017 r. Sejm znowelizował ustawę o modernizacji i finansowaniu sił zbrojnych, zakładając zwiększenie wydatków obronnych z 2 do 2,5 proc. PKB do roku 2030. Po zakończeniu strategicznego przeglądu obronnego MON zapowiedziało w 2017 r. zmianę systemu zakupów sprzętu i uzbrojenia oraz wprowadzenie samolotów bojowych piątej generacji.

W styczniu 2018 r. Macierewicza na stanowisku szefa MON zastąpił Mariusz Błaszczak. Antoni Macierewicz stanął na czele resortowej podkomisji powołanej do ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej.

Materiały wideo w 35. rocznicę powstania Komitetu Obrony Robotników zrealizował Przemysław Goławski.

pg