Hołd dla aliantów. Obchody 75. rocznicy lądowania w Normandii
2019-06-05, 21:00
Podczas uroczystości w Portsmouth z okazji 75. rocznicy lądowania aliantów w Normandii brytyjska królowa Elżbieta II podziękowała "w imieniu kraju i całego wolnego świata" weteranom II wojny światowej za ich "heroizm, odwagę i poświęcenie". W obchodach wzięło udział 15 światowych przywódców, w tym premier Polski Mateusz Morawiecki.
Posłuchaj
Powiązany Artykuł
D-Day: lądowanie aliantów w Normandii
Obchody po stronie brytyjskiej i francuskiej
Zakończyła się główna część obchodów rocznicy D-Day na Wyspach Brytyjskich. W przededniu rocznicy ofensywy w Normandii, w Portsmouth, skąd wyruszyły wojska alianckie, zebrali się weterani i przywódcy krajów, które brały udział w starciu. Wśród widzów znalazło się około 300 weteranów z różnych krajów. Obejrzeli multimedialne widowisko przygotowane przez BBC.
Powiązany Artykuł
75. rocznica lądowania w Normandii. Premier Mateusz Morawiecki rozmawiał z Donaldem Trumpem
Polskę reprezentował Mateusz Morawiecki. Spotkał się z weteranami i złożył kwiaty przy znajdującym się tu pomniku Powstańców Listopadowych.
Jak podaje Centrum Informacji Rządu, premier spotkał się na marginesie uroczystości z Theresą May oraz Donaldem Trumpem.
Przedmiotem rozmowy z premier Theresą May było "podsumowanie współpracy polsko-brytyjskiej", wymiana poglądów na temat perspektyw związanych z brexitem, "a także sytuacja obywateli polskich w Wielkiej Brytanii".
Elżbieta II: potrzebujemy odnowy ducha, nowej, niezniszczalnej determinacji
Występując w imieniu przywódców 15 narodów sojuszniczych, w tym Polski, monarchini Elżbieta II przypomniała, że "setki tysięcy żołnierzy (...) opuściły to wybrzeże, aby walczyć o wolność".
Przywołała w tym kontekście przemówienie swojego ojca króla Jerzego VI, który 6 czerwca 1944 roku mówił, że "to, czego wymaga się od nas wszystkich, to coś więcej niż odwaga, coś więcej niż wytrzymałość; potrzebujemy odnowy ducha, nowej, niezniszczalnej determinacji".
- Właśnie tak ci odważni mężczyźni włączyli się w tę bitwę, gdy losy świata zależały od ich powodzenia - podkreśliła królowa.
Prezydent USA Donald Trump odczytał w angielskim Portsmouth napisane w formie modlitwy przemówienie Franklina D. Roosevelta z 6 czerwca 1944 roku, upamiętniając rolę amerykańskich wojsk w lądowaniu aliantów w Normandii w 75. rocznicę tego wydarzenia.
Wystąpienie Roosevelta zawierało m.in. apel do Boga: "Daj nam wiarę w Ciebie, wiarę w naszych synów, wiarę w siebie nawzajem" oraz prośbę o błogosławieństwo w walce z "bezbożnymi siłami naszego wroga".
Prezydent Emmanuel Macron odczytał list 16-letniego bojownika francuskiego ruchu oporu Henriego Ferteta, upamiętniając wkład Francji w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej podczas środowych obchodów w Portsmouth 75. rocznicy lądowania aliantów w Normandii.
Wraz z 15 towarzyszami broni Fertet został rozstrzelany we wrześniu 1943 roku po serii partyzanckich ataków na pozycje wroga.
Pisząc do swoich rodziców na krótko przed śmiercią, nastolatek wzywał ich, by "pozostali odważni, choćby z miłości do niego". Podkreślał, że "umrze za swój kraj (i) chce zobaczyć Francję wolną, a Francuzów - szczęśliwymi".
"Idą po mnie żołnierze; muszę się spieszyć. (...) Nie obawiam się śmierci, bo moje sumienie jest zupełnie czyste. Żegnajcie, wzywa mnie śmierć. (...) Niech żyje Francja" - zakończył Fertet.
Premier Wielkiej Brytanii Theresa May przypomniała w środę w Portsmouth w trakcie obchodów 75. rocznicy lądowania aliantów w Normandii postać kapitana Normana Skinnera, odczytując list, jaki napisał on do żony kilka dni przed śmiercią w walkach we Francji.
"Moja droga, bardzo trudno jest mi pisać ten list. Jak wiesz, coś może się wydarzyć w każdej chwili i nie wiem, kiedy go otrzymasz. (...) Każdy człowiek z wyobraźnią musi być niezadowolony na samą myśl, co może się stać" - napisał Skinner, wspominając czas spędzony z żoną i dwójką ich dzieci.
"Jest tak wiele rzeczy, które chciałbym Ci powiedzieć, niemal wszystkie słyszałaś już wcześniej, i to wielokrotnie. Ale chcę powiedzieć, że teraz czuję je jeszcze mocniej" - podkreślił, kończąc słowami: "Niech Bóg was błogosławi i dba o wasze bezpieczeństwo".
Krótko po wystąpieniu May na ekranach pojawiła się treść telegramu, informującego o śmierci Skinnera w trakcie lądowania w Normandii.
Główne uroczystości w czwartek
Główne uroczystości przewidziano na czwartek. Wcześnie rano premier rządu Jej Królewskiej Mości Theresa May i prezydent V Republiki Emmanuel Macron położą kamień węgielny pod budowę memoriału upamiętniającego wkład Brytyjczyków w tę wielką operację w Normandii. Prezydent Francji spotka się z brytyjskimi weteranami. Brytyjczycy w sile 25 tys. żołnierzy szturmowali jedną z pięciu plaż - Gold, a kolejnych ponad 28 tys. brało udział w desancie na plażę Sword. Wraz z batalionem kanadyjskim brytyjscy spadochroniarze uczestniczyli też w operacji desantowej w rejonie Caen.
***
W obchodach uczestniczy również ponad 300 weteranów, którzy brali udział w operacji w 1944 roku, a także przedstawiciele 15 narodów sojuszniczych.
PAP/IAR/agkm/pkur