Dziś uroczystość wręczenia Nagród Nobla. Przypominamy laureatów

Wręczenie Pokojowej Nagrody Nobla, która przyznawana jest nie przez instytucję szwedzką, lecz norweski pięcioosobowy komitet, tradycyjnie odbędzie się w Oslo. Uroczystość zaplanowano na godzinę 13.00. W miejskim ratuszu mają osobiście pojawić się tegoroczni laureaci - dziennikarze Maria Ressa z Filipin i Dmitrij Muratow z Rosji. Nagrodzono ich pokojowym Noblem w uznaniu wysiłków "na rzecz ochrony wolności słowa, która jest warunkiem koniecznym demokracji i trwałego pokoju".

W tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymają amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego David Julius i Ardem Patapoutian za odkrycie receptorów czucia temperatury i dotyku. Ich badania mogą być pomocne w opracowaniu terapii wielu chorób, w tym chronicznego bólu.

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki trafi w tym roku do trzech osób. To Amerykanin japońskiego pochodzenia Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann z Niemiec i Giorgio Parisi z Włoch. Naukowcy zostali wyróżnieni za "przełomowy wkład w nasze rozumienie złożonych układów fizycznych". Amerykanin i Niemiec zostali uhonorowani za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi", które pozwala "wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie". Nagroda Nobla dla Włocha to wyraz uznania dla jego odkrycia wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od skali atomowej do planetarnej.

Nagrodą w dziedzinie chemii podzielą się Niemiec Benjamin List związany z Instytutem Maxa Plancka oraz Szkot David William Cross MacMillan z Uniwersytetu Princeton. Zostaną uhonorowani "za osiągnięcia w rozwoju asymetrycznej organokatalizy". Odkrycia obu naukowców sprawiły, że niektóre badania chemiczne przebiegają o wiele szybciej i nie mają toksycznego wpływu na środowisko. Przyczyniają się za to w dużej mierze do tworzenia nowych leków.

Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii trafi do Kanadyjczyka Davida Carda, Amerykanina Joshuy Davida Angrista oraz pochodzącego z Holandii, ale pracującego w USA Gudio Wilhelmusa Imbensa, których wyróżniono za opracowanie metodologii pozwalającej skuteczniej interpretować wyniki naturalnych eksperymentów. Card został doceniony za empiryczny wkład w ekonomię pracy. Z kolei Angrista i Imbensa wyróżniono za merytoryczny wkład w analizę związków przyczynowych.

Literackim Noblem tym roku zostanie nagrodzony tanzański pisarz Abdulrazak Gurnah za "bezkompromisowe i pełne współczucia badanie skutków kolonializmu oraz losów uchodźców w międzykulturowej i międzykontynentalnej przestrzeni". Abdulrazak Gurnah napisał do tej pory dziewięć powieści. Jest też autorem zbioru esejów o literaturze afrykańskiej. Interesuje go przede wszystkim kwestia tożsamości człowieka i tego, jak wpływa na nią spuścizna kolonializmu i niewolnictwa.

Nagrody, ufundowane przez Alfreda Nobla, szwedzkiego chemika i wynalazcę, są przyznawane od 1901 roku i tradycyjnie wręczane 10 grudnia, w rocznicę jego śmierci. Zwycięzcy otrzymują dyplom, medal oraz nagrodę pieniężną, obecnie w wysokości 10 milionów koron szwedzkich, czyli 980 tysięcy euro.

Powiązany Artykuł

Nobliści z polskimi korzeniami

• "Dawno, dawno temu". Alfred Bernhard Nobel
• Władysław Reymont. Nagroda Nobla, która przyszła nie w porę

jbt