Spór Zełenski-Achmetow o prawo uderzające w oligarchów. Czy Ukrainę czeka kryzys energetyczny?
2022-01-03, 09:41
W ubiegłym roku parlament Ukrainy przegłosował ustawę o oligarchach. Według założenia prawo to ma bronić interesów narodowych przed ich nadmiernym wpływem. Przyczyniło się to do wybuchu otwartego konfliktu między prezydentem Wołodymyrem Zełenskim a najbogatszym biznesmenem na Ukrainie Rinatem Achmetowem. Według analityków z Ośrodka Studiów Wschodnich biznesmen ma narzędzia mogące doprowadzić do kryzysu energetycznego.
1 lipca 2021 roku Rada Najwyższa przyjęła w pierwszym czytaniu tzw. ustawę o oligarchach. Według autorów publikacji "Zełenski vs. Achmetow - próba sił" Sławomira Matuszaka i Tadeusza Iwańskiego to początek konfliktu między głową państwa a najbogatszym ukraińskim przedsiębiorcą.
Media Achmetowa atakują Zełenskiego
"Kanały telewizyjne Achmetowa, w tym najpopularniejsza tamtejsza stacja Ukraina, zaczęły bezpardonowo atakować prezydenta oraz promować jego konkurentów politycznych" - czytamy.
Jak przekazali analitycy OSW "przed drugim głosowaniem ustawy o oligarchach doszło do nieformalnego spotkania Zełenskiego z Achmetowem".
"... prezydent bezskutecznie próbował wymusić obietnicę, że ten (Rinat Achmetow - przyp. red.) nie będzie blokował przyjęcia dokumentu" - piszą autorzy. "Według doniesień medialnych rozmowa odbyła się w bardzo napiętej atmosferze" - dodają.
5 listopada Wołodymyr Zełenski podpisał ustawę. Od tego czasu media należące do Achmetowa nasiliły ataki na prezydenta Ukrainy. Autorzy publikacji OSW jako przykład takiego ataku podali popularny talk-show, w którym zaczął pojawiać się były prezydent Petro Poroszenko, a także cieszące się dużym zaufaniem społecznym osoby spoza polityki, jak np. bardzo popularny w sieciach społecznościowych lekarz Jewhen Komarowski.
Kryzys energetyczny?
W odpowiedzi na krytykę prezentowaną w mediach Achmetowa władze zaczęły podejmować działania wymierzone bezpośrednio w biznes oligarchy.
"Państwo stara się zabezpieczyć przed możliwością wywołania kryzysu przez DTEK (firmę Achmetowa - przyp. red.). Koncern zajmuje monopolistyczną pozycję w energetyce cieplnej (kontroluje ok. 70 procent), która - choć odpowiada za produkcję 30 proc. energii elektrycznej na Ukrainie - ma kluczowe znaczenie dla bilansowania sieci w szczytowych momentach konsumpcji prądu" - tłumaczą autorzy tekstu. "Tymczasem zapasy węgla w elektrowniach są rekordowo niskie jak na tę porę roku, a to w najbliższych tygodniach może doprowadzić do kryzysu energetycznego" - dodają.
Prawo o oligarchach
Ustawa definiuje tzw. oligarchów, czyli osoby, które mają znaczny wpływ na gospodarcze i polityczne życie kraju oraz kontrolują główne podmioty branży medialnej.
Dokument ma między innymi regulować kwestię relacji przedstawicieli władz z osobami, które są właścicielami znaczących aktywów. Ma on obowiązywać przez 10 lat.
Ośrodek Studiów Wschodnich/PAP/bf