Jak finansowane są media publiczne w Europie? Kwoty znacznie wyższe niż w Polsce. Przedstawiamy przykłady

Źródłem finansowania telewizji publicznej we Francji są obecnie głównie dotacje budżetowe, które w 2022 r. wynoszą około 3,6 mld euro. Francuska telewizja (France Television) otrzymała z tego źródła w tym roku 2,35 mld euro. Z kolei radio publiczne (France Radio) dostało w 2022 roku 576 mln euro. Kanały międzynarodowe (France Media Monde, TV5 Monde) – 330 mln euro, kanał kulturalny Arte France i Narodowy Instytut Audiowizualny (INA) - łącznie 360 mln euro.

Dane te podano w rządowym raporcie IGF (Inspection Generales de Finances) z czerwca 2022 na temat finansowania mediów publicznych. Z dokumentu wynika, że dotacje te stanowią ok. 0,15 proc. PKB.

Do 2021 r. media publiczne były finansowane z podatku audiowizualnego, który wyniósł w minionym roku 138 euro we Francji (i 88 euro w terytoriach zamorskich). Opłacany był przez około 23 mln gospodarstw domowych. Jego zniesienie w maju 2022 r. obiecał prezydent Francji Emmanuel Macron.

Ani podatek audiowizualny, ani obecna dotacja publiczna nie wzbudziły kontrowersji społecznych z uwagi na długą tradycję publicznego finansowania mediów we Francji.

Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii publiczne kanały BBC opierają się na finansowaniu publicznym (abonament), a częściowo na działalności komercyjnej, np. sprzedaży programów za granicę. Ze sprawozdania BBC za rok finansowy 2021-2022 wynika, że wsparcie budżetowe to 71,3 proc. przychodów (ok. 3,8 mld funtów, czyli ok. 4,42 mld euro).

Pozostała część z ogólnej sumy (5,33 mld funtów, czyli ok. 6,2 mld euro) to działalność komercyjna. Całość przychodów BBC stanowi ok. 0,24 proc. brytyjskiego PKB, który w 2021 wyniósł ok. 2,2 bln funtów.

Niemcy

Nadawcy publiczni w Niemczech, czyli ARD, ZDF i Deutschlandradio, są ustawowo zobowiązani do realizacji misji publicznej, a ich działalność finansowana jest ze wsparcia publicznego w postaci abonamentu.

Z przedstawionych danych wynika, że w 2021 roku nadawcy publiczni otrzymali łącznie 8,42 mld euro. Około 5,89 mld euro trafiło do ARD, a 2,12 mld euro do ZDF. Deutschlandradio otrzymało 243,1 mln euro, landowe instytucje medialne zaś - 159 mln euro.

Każde gospodarstwo domowe musi płacić abonament, niezależnie od tego, czy posiada odbiornik telewizyjny lub radiowy. W 2021 r. Federalny Trybunał Konstytucyjny nakazał podwyższenie opłaty nadawczej z 17,50 euro do 18,36 euro miesięcznie.

Z kolei kanały Deutsche Welle, w przeciwieństwie do ARD, Deutschlandradio i ZDF, nie są finansowane z opłat abonamentowych, lecz z wpływów z podatków federalnych. DW odpowiedzialne jest m.in. za wychodzenie z przekazem informacyjnym poza granice Niemiec.

Za działalność DW odpowiada federalny komisarz ds. kultury i mediów. W raporcie za rok finansowy 2021 Deutsche Welle zostało wsparte dotacją budżetową w kwocie ponad 445 milionów euro. Całość finansowania mediów publicznych, zarówno poprzez dotacje budżetowe, jak i abonament, to 0,28 PKB.

Polska poniżej średniej

Jak na tym tle przedstawia się finansowanie TVP i Polskiego Radia? W statystyce dotyczącej wysokości dotacji Polska plasuje się poniżej wymienionych przykładów, a nawet poniżej średniej publicznego finansowania wśród nadawców zrzeszonych w Europejskiej Unii Nadawców (EBU). Wydatki publiczne na media w Polsce to ok. 800 mln euro, w tym na TVP przypada 737 mln euro, a na Polskie Radio - 77 mln euro. To stanowi 0,14 proc. PKB. Średnia dla EBU to 0,16 proc. PKB.

Wyliczenia te potwierdza KRRiT. Według "informacji na temat systemu finansowania mediów publicznych w krajach europejskich", przesłanej PAP przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, "w 2020 r. najlepiej dofinansowanymi były media publiczne tzw. »wielkiej piątki«, do których należą Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy i Hiszpania".

KRRiT, przywołując dane z raportu Media Intelligence Service EBU (Europejska Unia Nadawców) pt. "Funding of Public Service Media", wskazuje, że "w Niemczech media publiczne otrzymały 9,47 mld euro, natomiast w Wielkiej Brytanii finansowanie to wyniosło 6,85 mld euro" - czytamy w tej informacji.

Ten sam raport, opierający się na danych z 2020 roku mówi, że media skupione w EBU finansowane są w ponad 79 procentach z pomocy publicznej, a tylko nieco ponad 17 procent stanowią wpływy z działalności komercyjnej.

• Politycy PO wzywali do niepłacenia abonamentu, teraz atakują media publiczne za rekompensatę
• "Odgrywają ważną rolę w kontekście bezpieczeństwa narodowego". Przewodniczący KRRiT o mediach publicznych

jp/PAP/kor