Dzień żartów, Dzień głupców, Dzień śmiechu, Dzień kwietniowej ryby… Prima aprilis obchodzi cały świat

Świat się śmieje

Prima aprilis (z łac. 1 kwietnia - Prima dies Aprilis) to obyczaj obchodzony pierwszego dnia kwietnia w wielu krajach świata. Polega on na robieniu żartów, celowym wprowadzaniu w błąd, nabierania kogoś, konkurowaniu w próbach sprawienia, by inni uwierzyli w coś nieprawdziwego. Tego dnia w wielu mediach pojawiają się różne żartobliwe informacje. 1 kwietnia obchodzimy jako dzień radosny, wesoły oraz potwierdzający, że mamy poczucie humoru i dystans do siebie i otaczającego świata.

Skąd wywodzi się prima aprilis?

Pochodzenie zwyczaju primaaprilisowego nie jest do końca jasne. Według jednej z teorii prima aprilis wywodzi się z perskiej tradycji Sizdah Bedar, które to jest świętem radości i solidarności. Początki perskiego święta sięgają 536 r. p.n.e., co czyni je najstarszą, wciąż żywą tradycją.

Powiązany Artykuł

Przytulanie najlepszą terapią

Niektórzy uważają, że geneza zwyczaju ma związek z rzymskim zwyczajem Cerialii, obchodzonym na początku kwietnia na cześć bogini Ceres. Według jednej z legend, kiedy poszukiwała ona swojej porwanej córki została wyprowadzona w pole. Grecy wiążą historię tego dnia z mitem o Demeter i Persefonie. Persefona miała zostać porwana do Hadesu na początku kwietnia. Matka Demeter, szukając jej, kierowała się echem głosu córki, ale echo ją zwiodło.

Prawdopodobna wydaje się również wersja, że obyczaj ten wywodzi się z rzymskiego święta Veneralia, połączonego często ze świętem Fortuny Virilis i Cerialiami (ku czci Ceres), obchodzonego 1 kwietnia. W tym dniu dozwolone były żarty, wygłupy i kawały. Kwiryci odstawiali komiczne występy, mężczyźni przebierali się w damskie palle (okrycia), zakładali peruki, tańczyli na ulicach, co nie przydarzyłoby się im w innych dniach.

Obecna forma prima aprilis wiąże się z wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego w 1582 r. przez papieża Grzegorza XIII. Kiedy wprowadził on nowy kalendarz dla świata chrześcijańskiego, a Nowy Rok zaczął obowiązywać w dniu 1 stycznia, nadal w wielu krajach prezenty noworoczne otrzymywano 1 kwietnia. Jednakże byli ludzie, którzy nie słyszeli lub nie wierzyli w zmianę daty i nadal obchodzili Nowy Rok właśnie 1 kwietnia. Inni w tym dniu robili im kawały i nazywali ich ''kwietniowymi głupcami''.

Francuzi żartują w ''Dniu kwietniowej ryby'', na Litwie w ''Dniu kłamcy''

Dzisiaj święto obchodzi się w całej Europie, chociaż nie wszędzie tego samego dnia i pod tą samą nazwą. W krajach anglojęzycznych 1 kwietnia jest nazywany ''Dniem głupców''. W Wielkiej Brytanii, Australii i RPA oszukuje się i nabiera tylko do południa. W innych krajach germańskojęzycznych dzień ten jest nazywany po prostu "1 kwietnia", a żart zrobiony tego dnia Aprilscherz lub np. Aprilskämt. We Francji prima aprilis jest określany jako ''Dzień kwietniowej ryby'', a żarty tego dnia nazywane są ''kwietniową rybą''.

W Szkocji dzień znany jest jako ''polowanie na głupca'', na Litwie jako ''Dzień kłamcy'', w Portugalii ''Dzień kłamstwa''. W Rosji 1 kwietnia nosi nazwę ''Dzień śmiechu''. W krajach hiszpańskojęzycznych 28 grudnia obchodzony jest Dzień Niewiniątek - odpowiednik prima aprilis.

Niewiarygodna data?

Do Polski obyczaj primaaprilisowy dotarł z Europy Zachodniej przez Niemcy w epoce nowożytnej w XVI wieku. W XVII został już uznany za ''modę staroletnią'', zaczął on być wtedy obchodzony w podobnej formie, w jakiej występuje do dzisiaj.

Przykładem może być podpisanie sojuszu antytureckiego z Leopoldem I Habsburgiem 1 kwietnia 1683. Dokument antydatowano na 31 marca, aby nie widniała na nim data prima aprilis.

Primaaprilisowe żarty w mediach

Na antenie radia BBC 2 brytyjski astronom, Patrick Moore ogłosił, że dokładnie o godzinie 9.47 nastąpi niesamowite wydarzenie astronomiczne. Wyjątkowy układ planet, miał spowodować zmniejszenie siły przyciągania, dzięki czemu po podskoczeniu możliwe miało być chwilowe unoszenie się w powietrzu. Po emisji komunikatu do BBC zadzwoniły setki osób, według których przez chwilę doświadczyli stanu nieważkości. 

Powiązany Artykuł

Indeks niewiedzy. Jak wypadła Polska?

Sieć restauracji Burger King w 1998 roku dość okrutnie zażartowała sobie z Amerykanów, dodając do oferty specjalny rodzaj hamburgera - "Whoopera dla leworęcznych". Nowa kanapka miała mieć odpowiednią konstrukcję: ''wszystkie składniki zostały obrócone o 180 stopni, rozprowadzając wagę kanapki tak, że większość z nich będzie przechylać się w lewo, zmniejszając tym samym ilość ketchupu rozlewającego się po prawej stronie hamburgera''. Efektem akcji były liczne zamówienia klientów składane na leworęczne kanapki.

1 kwietnia 1957 roku stacja BBC poinformowała na swojej antenie, że szwajcarskim rolnikom udało się zebrać pierwsze plony spaghetti. Do wiadomości dołączono materiał wideo, na którym uśmiechnięci rolnicy zbierali z drzew makaron. Tysiące telewidzów zadzwoniło do stacji z prośbą o udzielenie informacji, jak wyhodować spaghetti w przydomowych ogródkach.

 

 

 

Aleksandra Rybińska