Matura z matematyki nie powinna być obowiązkowa dla wszystkich uczniów?

"Wymóg zdania egzaminu maturalnego z matematyki przez osobę z niepełnosprawnością, której niepełnosprawność uniemożliwia zdanie tego egzaminu, w sytuacji, gdy osoba ta jest w stanie zdać pozostałe obowiązkowe egzaminy maturalne należy postrzegać jako nieuzasadnione i dyskryminujące ograniczenie możliwości korzystania z prawa do nauki z uwagi na niepełnosprawność" - wskazała Helsińska Fundacja Praw Człowieka w swoim wystąpieniu zaadresowanym do Rzecznik Praw Obywatelskich Ireny Lipowicz.

HFPC dodała, że problem ten dotyczy osób, które z powodu niepełnosprawności nie są w stanie zdać obowiązkowej matury z matematyki, natomiast osiągają wysokie wyniki z pozostałych egzaminów maturalnych.

"Dzieje się tak w przypadku osób, które doświadczają zaburzenia funkcji poznawczych w zakresie myślenia matematycznego, przy czym zaburzenia te nie uniemożliwiają w rzeczywistości podjęcia studiów wyższych tym osobom na kierunkach niezwiązanych bezpośrednio z matematyką, jak np. na kierunkach filologicznych lub artystycznych" - zaznaczyła fundacja.

Tymczasem - jak przypomniała HFPC - ustawa o systemie oświaty wskazuje, że wymogiem zdania matury jest osiągnięcie ze wszystkich egzaminów obowiązkowych przynajmniej 30 proc. punktów oraz przystąpienie do części pisemnej egzaminu z przynajmniej jednego przedmiotu dodatkowego.

"Przepisy nie wprowadzają żadnych wyjątków, które mogłyby mieć zastosowanie w szczególnych sytuacjach, w których niepełnosprawność uniemożliwia uzyskanie pozytywnego wyniku ze wszystkich obowiązkowych egzaminów maturalnych" - podkreślono w piśmie.

Fundacja dodała, iż na wcześniejszych etapach nauczania istnieje możliwość uzyskania zwolnienia z obowiązku przystępowania do określonego egzaminu. Może tak się zdarzyć w przypadku egzaminów gimnazjalnych.

Tymczasem w odniesieniu do matury w przepisach przewidziano dostosowania dla osób z niepełnosprawnościami, ale nie mogą one polegać na "merytorycznym dostosowaniu zakresu treści, które stanowią podstawę przeprowadzenia egzaminu".

Niemożliwe jest więc - jak konkluduje fundacja - przygotowanie arkusza egzaminacyjnego, który nie będzie zawierał zadań np. z zakresu geometrii dla osób niemogących poprawnie interpretować danych przedstawianych w formie graficznej.

Dlatego obecne przepisy dotyczące obowiązkowej matury z matematyki są - zdaniem HFPC - niezgodne z m.in. z zapisem konstytucji mówiącym o równym traktowaniu obywateli w związku z zapewnieniem równego dostępu do wykształcenia.

Według fundacji aktualne przepisy dotyczące matury z matematyki są też niezgodne z Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, zgodnie z którą osoby takie nie mogą być wykluczane z powszechnego systemu edukacji.

Jednocześnie HFPC przypomniała w swym piśmie, że problemy "dotyczące zaburzeń myślenia matematycznego w postaci dyskalkulii sklasyfikowane są w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych jako specyficzne zaburzenia umiejętności arytmetycznych".

- Wniosek HFPC wpłynął i jest obecnie analizowany w Biurze RPO - powiedziała Anna Kabulska z Wydziału Komunikacji Społecznej Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

***

Maturzyści muszą obowiązkowo przystąpić do pięciu egzaminów: trzech pisemnych - z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego (obligatoryjne są na poziomie podstawowym, chętni mogą je zdawać także na rozszerzonym) oraz dwóch ustnych - z polskiego i języka obcego.

Pisemny egzamin z matematyki stał się obowiązkowy od sesji egzaminacyjnej w maju 2010 roku po ponad 25-letniej przerwie.

PAP, kk