Program Platformy Obywatelskiej (dokumentacja)

O elementach programu "Polska przyszłości" politycy PO, w tym premier Ewa Kopacz mówili na konwencji wyborczej w Poznaniu. Co proponuje Platforma Obywatelska?

PRACA

W pierwszym etapie:

- w przypadku umów-zleceń ma być obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od całości wynagrodzenia z tego tytułu (jako uzupełnienie obowiązku odprowadzania składek od umów-zleceń co najmniej od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę od 1 stycznia 2016 roku).

- program "Grant na start" dla osób wchodzących na rynek pracy (młodzieży, rolników, osób wracających z zagranicy) - wsparcie ma przysługiwać osobom zatrudnionym na etacie lub na podstawie umowy cywilnoprawnej, o ile ich staż pracy nie jest dłuższy niż 2 lata, do wysokości 4 tys. zł rocznie. Zwrot z tego tytułu nie będzie mógł być wyższy niż wysokość opłaconej składki emerytalnej i rentowej. Zgodnie z założeniem wsparcie „Grantem na start” będzie udzielane przez 24 miesiące.

Koszt budżetowy netto obu zmian - oskładkowania umów-zleceń i „Grantu na start” - szacowany jest na ponad 1 mld zł w pierwszym roku i ponad 2,2 mld złotych w drugim roku.

- wprowadzona ma zostać minimalna godzinowa stawka płacy w umowach cywilnoprawnych – 12 zł za godzinę po roku 2016, w powiązaniu z nałożeniem na pracodawcę obowiązku określenia w umowie liczby godzin pracy.

W drugim etapie:

- wprowadzony ma zostać "jednolity kontrakt", który ma zastąpić dotychczasowe formy zatrudnienia – zarówno umowy cywilnoprawne trwające ponad miesiąc, jak i umowy o pracę uregulowane w Kodeksie pracy. Ma on być stosowany w każdym przypadku, gdy więź prawna między pracodawcą a pracownikiem ma charakter trwały. Uprawnienia wynikające ze stosunku pracy mają być pochodną długości okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.

Jednolity kontrakt będzie dawał takie uprawnienia ubezpieczeniowe jak praca na etacie, np. prawo do zwolnienia lekarskiego. W pierwszym roku pracy pracownikowi przysługiwałby 2-tygodniowy okres wypowiedzenia, a prawo do urlopu przysługiwałoby mu proporcjonalnie do przepracowanego okresu, tj. 1,5 dnia w miesiącu. W tym czasie umowę może rozwiązać każda ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

Zatrudnionym przez okres od roku do 3 lat przysługiwałby miesięczny okres wypowiedzenia, a w przypadku rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy okres wypowiedzenia wydłużałby się do 3 miesięcy. Wymiar urlopu wynosiłby minimum 20 dni.

Osobom zatrudnionym przez okres powyżej 3 lat przysługiwałby 3-miesięczny okres wypowiedzenia, urlop w pełnym, 26-dniowym wymiarze. Do tych pracowników stosowane byłyby dotychczasowe zasady: konieczność uzasadnienia wypowiedzenia oraz zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy, z prawem do 1-, 2- lub 3-miesięcznej odprawy.

FINANSE I PODATKI

- docelowo każdy obywatel, zatrudniony na jednolitym kontrakcie, ma płacić tylko jeden podatek dochodowy; w jego przypadku zlikwidowane mają zostać składki ZUS i NFZ; wszystkie obowiązki związane z zasilaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia itp. przejąć ma Ministerstwo Finansów.

Dochód do opodatkowania będzie wyliczany na osobę w gospodarstwie domowym. W przypadku osób o niskich dochodach stawka podatku będzie kształtowała się na poziomie – "nawet 10 proc.". W tym systemie maksymalna suma podatków i składek ma obniżyć się z obecnych 43,5 proc. do 39,5 proc.

Rodziny będą mogły zatrudniać opiekunki i pomoc domową w pełni legalnie, wysyłając jeden sms. Ogólny koszt zmian wynieść ma 10,2 mld złotych.

- obniżona ma zostać stawka VAT o jeden punkt procentowy z początkiem roku 2017. Koszt obniżki VAT to 6,5 mld złotych.

- utrzymana ma zostać reguła wydatkowa, dzięki niej i skuteczniejszemu zwalczaniu tzw. karuzeli VAT oraz transferów zysku za granicę za cztery lata ma zostać osiągnięty jednoprocentowy deficyt strukturalny, a w roku 2018 dług publiczny – liczony w relacji do PKB – spadnie poniżej 50 proc.

EMERYTURY

- zapowiedziano obronę reformy emerytalnej, wydłużającej stopniowo okres aktywności zawodowej do 67; OFE zostały uznane za trwały element systemu emerytalnego; system emerytalny ma zostać wzbogacony o bardziej powszechny III filar.

- konieczne jest zwiększenie atrakcyjności ubezpieczeń dobrowolnych i zachęt dla osób o niższych zarobkach przez łączenie wkładu pracownika z uzupełnieniem ze strony pracodawcy; jedną z możliwości jest automatyczne zapisanie do programu, z możliwością wycofania się, przy silnych zachętach do dalszego uczestnictwa w nim.

ZWIĄZKI ZAWODOWE

- etaty związkowe będą opłacane przez same związki, a nie przerzucane w koszty przedsiębiorstw;

PRZEDSIĘBIORCY

- w razie niespodziewanego załamania koniunktury uruchamiane ma być wsparcie z Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, rozszerzony zakres kredytu podatkowego, pozwalającego na odroczenie płatności zobowiązań podatkowych w razie kryzysu, który ma być wsparciem nie tylko dla rozpoczynających działalność, ale też dla firm inwestujących i będących w przejściowych kłopotach płynnościowych.

- ułatwienia w przekształceniu samodzielnej działalności gospodarczej w inne formy prawne - okres przejściowy, minimum pół roku, na zmianę dokumentacji, umów z kontrahentami, oznaczeń na produktach, na przeniesienie na nową spółkę prawa do korzystania z zarejestrowanych znaków towarowych etc., ale także na ewentualne przeprowadzenie procedury spadkowej, unormowanie kwestii własnościowych oraz utrzymanie ciągłości stosunków z bankiem czy innymi instytucjami finansowania zewnętrznego.

- zastąpienie ulgi na nabycie nowych technologii ulgą na działalność badawczą i rozwojową;

RODZINA

- skoncentrowanie się na rozwoju rynku wynajmu mieszkań, do czego mają być wykorzystane wszystkie dostępne fundusze: środki Banku Gospodarstwa Krajowego i Polskich Inwestycji Rozwojowych, fundusze wynikające z ustawy o rewitalizacji oraz partnerstwo publiczno-prywatne.

- mają być wprowadzone rozwiązania prawne wzmacniające równowagę praw wynajmującego i najemcy - ma być zmiana ustawy o ochronie praw lokatorów, ma być wprowadzone rozwiązanie podatkowe, które umożliwi wpływanie na wysokość ceny najmu tak, aby stały się bardziej przystępne dla młodych rodzin; uruchomiony ma być nowy program „Mieszkanie dostępne”, będący kontynuacją formuły TBS;

- przy wykorzystaniu m.in. środków europejskich budowa nowych żłobków i tworzenie innych instytucji opieki nad najmłodszymi dziećmi; wprowadzony ma być nowy program grantów dla byłych nauczycieli na tworzenie klubów dziecięcych i gminnych centrów opieki; promowany ma być system opiekunów dziennych, a władze samorządowe mają być zachęcane do tworzenia przy przedszkolach oddziałów żłobkowych jako ułatwienia dla rodzin z rodzeństwem w różnym wieku.

- zapowiedziane zostały zmiany w prawie tak, by firmy mogły finansować działania związane z opieką nad dziećmi pracowników (np. przyzakładowe przedszkole, wyprawki szkolne, urlop opiekuńczy) z już istniejącego odpisu na fundusz świadczeń społecznych; w przypadku dużych inwestycji firmy będą mogły zwiększyć limit odpisu.

- podniesione mają być zasiłki rodzinne i wprowadzone nowe kryteria dochodowe. Od 1 listopada 2015 roku podwyżka zasiłków o 100 złotych (z poziomu 574 złotych na członka rodziny); w 2017 r. planowana podwyżka o kolejne 80 zł; w przypadku świadczenia dla rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością kryterium dochodowe (664 złotych) zostanie podniesione o 180 zł; utrzymana zostanie zasada „złotówka za złotówkę” – w momencie, gdy rodzina już objęta świadczeniem zacznie uzyskiwać większe dochody, zasiłek będzie pomniejszany tylko o kwotę nadwyżki ponad limit.

ZDROWIE

- stworzona ma być możliwość dodatkowych ubezpieczeń w formie dobrowolnej, co nie ograniczy dostępu do świadczeń dla osób pozostających wyłącznie w systemie publicznym i wykorzystane doświadczenia krajów UE w tworzeniu nowych form ubezpieczenia przez pracodawców; wprowadzone mają zostać ubezpieczenia pielęgnacyjne, których celem będzie wsparcie opieki nad seniorami w warunkach domowych, ośrodków dziennych i stacjonarnych;

- upowszechniona ma być opieka stomatologiczna w przedszkolu i szkole, poszerzona lista szczepień u dzieci finansowanych z pieniędzy publicznych;

- premier Ewa Kopacz zapowiedziała też wprowadzenia bonu refundacyjnego na leki, który ma objąć ponad 3 mln osób.

EDUKACJA

- wdrożony ma zostać system stypendialny dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych – dla dzieci z niepełnosprawnościami oraz, równolegle, dla dzieci szczególnie uzdolnionych; wprowadzony ma zostać nadzór społeczny nad szkołami, w postaci rad szkoły (przedstawiciele rodziców, uczniów i nauczycieli oraz osoby wybierane przez lokalne środowisko)

- zniesione mają zostać powszechne, obowiązkowe egzaminy zewnętrzne za zakończenie szóstej klasy; wprowadzony uproszczony system wynagradzania nauczycieli oparty na efektach pracy; programy kształcenia zawodowego i organizacja nauki (np. liczba zajęć praktycznych, wyposażenie laboratoriów) mają być konsultowane z przedstawicielami pracodawców.

WIEŚ i MAŁE MIASTA

- stworzone mają zostać Strefy Aktywności Gospodarczej jako miejsca inwestycji przemysłowych, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom inwestorów, szczególnie tych rodzimych - ma być zestaw lokalnych preferencji podatkowych i czynników budujących konkurencyjność; organizacją stref zajmą się samorządy lokalne wsparte przez samorządy województw, z udziałem banków i agencji rozwoju regionalnego.

- wprowadzone mają być preferencje dla firm zakładanych lub rozwijanych na obszarach wiejskich i w małych miastach, wykorzystując do tego fundusze europejskie oraz krajowe (w szczególności Fundusz Pracy);

- przygotowany ma być wystandaryzowany i bezpieczny system punktów handlu przydrożnego, w których lokalni wytwórcy będą mogli sprzedawać własne, wytwarzane w małej skali produkty; zainwestowane ma zostać nie mniej niż 300 mln złotych;

- wzmocnione ma być wykorzystanie systemu planowania przestrzennego, tak aby przeciwdziałał wyłączaniu gruntów z produkcji rolnej na obszarach, na których są dostępne niezagospodarowane tereny już przeznaczone pod inwestycje; wprowadzony ma być obowiązek sporządzenia przez gminę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 5-letnim okresem wdrożenia, powiaty otrzymają kompetencje umożliwiające im odmowę wydania pozwolenia na budowę w miejscach, gdzie mogłoby to doprowadzić do oszpecenia krajobrazu naturalnego i kulturowego;

SYSTEM POLITYCZNY

- wprowadzenie mieszanego systemu wyborczego do Sejmu i Senatu "łączącego zalety jednomandatowych okręgów wyborczych i proporcjonalnego rozdziału mandatów", PO opowiada się za dalszym ograniczeniem finansowania partii politycznych z budżetu - "można połączyć pełna przejrzystość finansów partyjnych z większym udziałem finansowania ze źródeł prywatnych"

- ograniczony ma zostać zakres immunitetu poselskiego do działań podejmowanych bezpośrednio w związku z funkcją posła i senatora, na nowo ma zostać zdefiniowany zakres obowiązków poselskich tak by wprowadzić przejrzyste zasady finansowania z pieniędzy publicznych przejazdów polskich i prac biur parlamentarzystów.

PAP