Więzienia CIA. Rada Europy zaniepokojona brakiem odpowiedzi USA na polskie żądania

W lutym Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu odrzucił odwołanie Polski od wyroku z lipca ub.r., w którym uznał, że Polska naruszyła Europejską Konwencję Praw Człowieka w sprawie więzień CIA. Sędziowie uwzględnili skargi na Polskę złożone przez Palestyńczyka Abu Zubajdę i Saudyjczyka Abd al-Rahim al-Nashiriego. Obaj twierdzą, że w latach 2002-2003 zostali - za przyzwoleniem polskich władz - osadzeni przez CIA w tajnym więzieniu w Polsce, gdzie CIA ich torturowała przed transferem do USA.

Więzienia CIA w Polsce - czytaj więcej >>>

W wyroku ETPC wskazał, że al-Nashiri został narażony na ryzyko skazania na karę śmierci przez komisję wojskową USA - wobec czego zobowiązania wynikające z Konwencji wymagają od Polski poszukiwania sposobów, aby to ryzyko "usunąć jak najszybciej" poprzez zabiegi u władz USA.

W marcu Komitet Ministrów Rady Europy, który nadzoruje wykonywanie wyroków ETPC, wezwał Polskę, by pilnie zwróciła się do władz USA o zapewnienie, że al-Nashiri nie zostanie skazany na śmierć. Rada Europy obawia się też, że w trakcie jego procesu mogą zostać wykorzystane dowody uzyskane w wyniku tortur. Dlatego wezwano polskie władze, by domagały się od USA zapewnienia, że obaj nie zostaną narażeni na rażące zaprzeczenie sprawiedliwości.

Wyrok Trybunału w Strasburgu

W wyroku ETPC stwierdził siedem naruszeń przez Polskę konwencji praw człowieka. Uznano, że Polska naruszyła m.in. zakaz tortur i nieludzkiego traktowania, gdyż miała obowiązek upewnić się, czy osoby pozostające pod jej jurysdykcją nie są poddawane torturom. Zarazem podkreślono, że tortury skarżących w ośrodku wywiadu w Starych Kiejkutach były "wyłączną odpowiedzialnością" CIA. ETPC uznał też, że Polska nie wywiązała się z obowiązku współpracy z nim, a polskie śledztwo jest nieefektywne. Skarżącym, którzy są obecnie przetrzymywani w amerykańskiej bazie wojskowej Guantanamo na Kubie, przyznano po 100 tys. euro zadośćuczynienia (plus 30 tys. euro Abu Zubajdzie). Trybunał uznał za "wystarczająco przekonujące" twierdzenia skarżących o uwięzieniu i torturowaniu m.in. dlatego, że polski rząd temu nie zaprzeczył.

Polskie władze występowały w marcu i maju br. do władz USA o udzielenie gwarancji, że al-Nashiri nie będzie narażony na karę śmierci oraz że ani on ani Abu Zubajda nie zostaną pozbawieni prawa do uczciwego procesu i skorzystają z ochrony przed rażącym zaprzeczeniem sprawiedliwości.

Na swym spotkaniu w bieżącym tygodniu Komitet Ministrów wyraził poważne zaniepokojenie brakiem odpowiedzi USA na te żądania. Wezwał jednocześnie polskie władze do kontynuowania wysiłków na rzecz otrzymania koniecznych gwarancji i poprosił sekretarza generalnego Rady Europy Thorbjoerna Jaglanda o przekazanie tego stanowiska stałemu obserwatorowi USA przy Radzie Europy.

(Stany Zjednoczone odrzuciły cztery polskie wnioski o pomoc prawną. Zostały one zgłoszone w związku ze śledztwem w sprawie więzień CIA; żródło TVN24/x-news) 

PAP, to