Świat: odeszli w ostatnich 12 miesiącach

Listopad 2014:

13.11. Kacha Bendukidze - autor liberalnych reform gospodarczych w postsowieckiej Gruzji. Znany jako libertarianin, silny zwolennik gospodarki rynkowej, deregulacji i prywatyzacji, zaproszony do gremium mającego doradzać przy reformach gospodarczych na Ukrainie.

19.11. Mike Nichols - amerykański reżyser i scenarzysta , laureat Oscara za film "Absolwent", a także sceniczny i telewizyjny aktor komediowy.

Grudzień 2014:

1.12. Jewhen Swerstiuk - ukraiński pisarz, dysydent i więzień polityczny w czasach ZSRR, zwolennik porozumienia między Ukraińcami a Polakami, były przewodniczący ukraińskiego Pen Clubu.

2.12. Elżbieta Andrzejowska - najstarsza Polka na emigracji w Wielkiej Brytanii, była Naczelniczka Harcerek ZHP poza granicami Kraju. Miała 107 lat.

5.12. Fabiola - królowa Belgów w latach 1960-1993, wdowa po królu Baudouinie.

13.12 Andreas Schockenhoff - polityk niemieckiej partii CDU i jej ekspert do spraw Rosji, krytyk rosyjskiej polityki wobec Ukrainy.

22.12. Joe Cocker - brytyjski wokalista, znany z licznych przebojów, m.in. "Unchain My Heart" czy "You Are So Beautiful". Laureat Oscara za piosenkę "Up Where We Belong" do filmu "Oficer i dżentelmen".

26.12. Leo Tindemans - chadecki premier Belgii w latach 70., były szef MSZ. W 1979 r. dostał się do Parlamentu Europejskiego przy bardzo wysokim poparciu wyborców. Jego rekordu wciąż nie pobito.

25.12. Gleb Jakunin - dysydent w czasach ZSRR i prawosławny duchowny, jeden ze współzałożycieli Moskiewskiej Grupy Helsińskiej. Zarzucał zwierzchnikom Cerkwi prawosławnej kolaborację z KGB.

Styczeń 2015:

3.01. Abu Anas al-Libi - jeden z przywódców Al-Kaidy, oskarżony o przygotowanie zamachów na ambasady USA w Kenii i Tanzanii w 1998 roku.

7.01. Pracownicy satyrycznego francuskiego tygodnika "Charlie Hebdo". Rysownicy: Stephane Charbonnier, Jean Cabut, Bernard Verlhac, Georges Wolinski oraz dziennikarz Bernard Maris. Byli wśród 12 ofiar śmiertelnych ataku islamistów na paryską redakcję gazety.

11.01. Anita Ekberg - szwedzka aktorka, była Miss Szwecji i Miss Universe. Jedna z największych gwiazd światowego kina, znana m.in. z roli w filmie "Dolce vita" Federico Felliniego.

22.01. Abd Allah ibn Abd al-Aziz as-Saud - król Arabii Saudyjskiej, znany ze stosunkowo postępowych rządów. Za jego panowania kraj włączył się w prowadzone pod wodzą USA naloty na dżihadystów z Państwa Islamskiego.

25.01. Demis Russos - światowej sławy grecki piosenkarz i wykonawca przebojów z lat 70. i 80.

27.01. Charles Hard Townes - amerykański fizyk, laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki oraz jeden z trzech wynalaców masera i lasera.

30.01. Żeliu Żelew - pierwszy demokratyczny prezydent Bułgarii, zwolennik europejskiej i euroatlantyckiej integracji swego kraju.

31.01. Richard von Weizsaecker - były prezydent RFN, a potem zjednoczonych Niemiec w latach 1984-1994, wielce zasłużony dla pojednania polsko-niemieckiego.

Luty 2015:

14.02. Michele Ferrero - najbogatszy Włoch, 29. na liście najbardziej majętnych ludzi świata, właściciel imperium słodyczy.

21.02. Luca Ronconi - włoski reżyser teatralny i aktor, jeden z największych twórców europejskiego teatru.

27.02. Borys Niemcow - jeden z liderów rosyjskiej opozycji, zastrzelony w Moskwie w pobliżu Kremla. Był jednym z najgłośniejszych krytyków prezydenta Rosji Władimira Putina, zarzucał mu zwłaszcza agresywną politykę wobec Ukrainy.

27.02. Leonard Nimoy - amerykański aktor znany przede wszystkim z roli Spocka w serialu i pierwszych filmach pełnometrażowych "Star Trek".

Marzec 2015:

12.03. Terry Pratchett - popularny brytyjski pisarz fantasy, autor ponad 70 książek i twórca cyklu "Świat Dysku". Uznawany za drugiego najpoczytniejszego współczesnego pisarza brytyjskiego po J.K. Rowling.

23.03. Lee Kuan Yew - twórca państwowości i pierwszy premier Singapuru, uważany za ojca singapurskiego sukcesu finansowego.

26.03. Tomas Transtroemer - szwedzki pisarz, poeta i tłumacz, laureat literackiej Nagrody Nobla z 2011 roku.

Kwiecień 2015:

2.04. Manoel de Oliveira - pochodzący z Portugalii filmowiec, najstarszy reżyser świata, znany m.in. jako twórca "Amor de Perdicao" (Miłość zatracenia). Miał 106 lat.

7.04. Lidia Croce - wdowa po pisarzu Gustawie Herlingu-Grudzińskim, córka wybitnego włoskiego filozofa i intelektualisty Benedetto Croce. W roku 2014 odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za rolę w relacjach kulturalnych między Włochami a Polską.

13.04. Guenther Grass + niemiecki pisarz , laureat literackiej Nagrody Nobla, autor licznych powieści, m.in. tak zwanej trylogii gdańskiej ("Blaszany bębenek", "Psie lata", "Kot i mysz"), honorowy obywatel Gdańska.

19.04. Elio Toaff - główny rabin Rzymu, który gościł Jana Pawła II podczas historycznej, pierwszej w dziejach papiestwa wizyty w synagodze w 1986 roku.

Maj 2015:

9.05. Kenan Evran - były prezydent Turcji i emerytowany generał. Stał na czele wojskowego zamachu stanu w 1980 roku, który prawdopodobnie zapobiegł wojnie domowej, ale pod jego rządami doprowadził do represji i uchwalenia niedemokratycznej konstytucji.

14.05. B.B. King - amerykański wokalista nazywany królem bluesa. Gitarzysta i kompozytor.

23.05. John Nash - amerykański matematyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (1994 r.) za zastosowanie teorii gier w ekonomii. Pierwowzór postaci z filmu "Piękny umysł".

Czerwiec 2015:

7.06. Christopher Lee - brytyjski aktor, który zagrał w ponad 280 filmach, m.in. w trylogii "Władca pierścieni" i w "Gwiezdnych wojnach".

17.06. Suleyman Demirel - były prezydent (1993-2000) i siedmiokrotny premier Turcji, dwukrotnie odsuwany od władzy w wojskowych zamachach stanu (1971 i 1980).

23.06. Siostra Nirmala Joshi - misjonarka, która na życzenie Matki Teresy z Kalkuty stanęła po jej śmierci na czele Zgromadzenia Misjonarek Miłości. Rozszerzyła działalność zakonu na 134 kraje świata, m.in. Afganistan, Izrael i Tajlandię.

26.06. Jewgienij Primakow - były premier Rosji (1998-1999) i były szef wywiadu zagranicznego, a także dziennikarz, dyplomata, deputowany, szef rosyjskiego MSZ.

Lipiec 2015:

1.07. Nicholas Winton - "brytyjski Oscar Schindler", który ocalił życie 669 żydowskich dzieci, przed wybuchem II wojny światowej przewożąc je z Pragi do Wielkiej Brytanii.

10.07. Omar Sharif - egipski aktor, zasłynął rolami m.in. w filmach "Lawrence z Arabii" i "Doktor Żywago".

11.07. Satoru Iwata - prezes koncernu produkującego gry komputerowe i konsole do gier Nintendo, ojciec globalnego sukcesu firmy.

21.07. Edgar Laurence Doctorow - zaliczany do czołowych amerykańskich pisarzy, autor m.in. powieści "Ragtime" i "Witajcie w ciężkich czasach".

Sierpień 2015:

3.08. Robert Conquest - urodzony w Wielkiej Brytanii historyk i sowietolog, autor książek poświęconych sowieckiej historii, polityce i sprawom międzynarodowym, w 2005 roku odznaczony w USA Prezydenckim Medalem Wolności.

20.08. Egon Bahr - współtwórca zachodnioniemieckiej Ostpolitik, czyli polityki porozumienia z ZSRR, Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej.

28.08. Józef Wesołowski - oskarżony o pedofilię były arcybiskup i były nuncjusz papieski na Dominikanie. Najwyższy były dostojnik Kościoła sądzony za pedofilię. Zmarł w ponad miesiąc po rozpoczęciu procesu w tej sprawie.

30.08. Wes Craven - amerykański reżyser i scenarzysta, twórca horrorów, m.in. "Koszmar z ulicy Wiązów" i "Krzyk".

Wrzesień 2015:

14.09. Jurij Afanasjew - ceniony rosyjski historyk i demokratyczny polityk, w 2003 roku odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP za wybitny wkład w rozwój stosunków polsko-rosyjskich.

27.09. John Guillermin - brytyjski reżyser, m.in. "King Konga" czy "Płonącego wieżowca", za który otrzymał trzy Oscary i dwa Złote Globy.

Październik 2015:

4.10. Henning Mankell - szwedzki pisarz, znany z serii powieści kryminalnych o komisarzu Kurcie Wallanderze. Uznawany za jednego z prekursorów skandynawskiego kryminału.

6.10. Arpad Goencz - prezydent Węgier w latach 1990-2000, przedstawiciel opozycji antykomunistycznej i uczestnik powstania węgierskiego 1956 roku. Ze względu na wybitne osiągnięcia pisarskie oraz translatorskie nazywany "węgierskim Havlem".

(PAP)