Wadowice: usunięto tablicę gloryfikującą system komunistyczny

Demontażu dokonano za zgodą obecnych prywatnych właścicieli budynku, przy akceptacji Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, władz wojewódzkich oraz wojewódzkiego konserwatora zabytków.

W okresie przedwojennym przed budynkiem koszar został wybudowany pomnik ku czci żołnierzy walczących o niepodległość Ojczyzny. Pomnik został częściowo zniszczony przez okupantów niemieckich. Po wojnie pomnik został całkowicie usunięty przez władze komunistyczne.

Zobacz serwis specjalny - HISTORIA >>>

W roku 1981 pomnik został przywrócony staraniem Solidarności. Jednocześnie w powiązaniu z tym w pierwszej połowie lat 80. rozpoczęto starania o zgodę władz komunistycznych na wmurowanie obok pomnika, na budynku dawnych koszar, tablicy ku czci poległych i pomordowanych żołnierzy 12 pułku piechoty. Ostatecznie - mimo trudności ze strony władz - tablicę udało się wmurować w rocznicę wybuchu wojny - 1 września 1984 roku.

REKLAMA

Środowiska związane z komunistycznymi władzami i Służbą Bezpieczeństwa postanowiły zakłócić formę tego upamiętnienia wykorzystując kolejną rocznicę zakończenia wojny (9 maja 1985 r.). To wówczas przesunięto tablicę ku czci 12 pp na bok i wmurowano w jej bezpośrednim sąsiedztwie tablicę gloryfikującą walki z podziemiem niepodległościowym i opozycją polityczną, nazywane wówczas "walkami o utrwalenie władzy ludowej". Tablicę formalnie poświęcono żołnierzom 18 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty, którzy w okresie powojennym byli wysyłani na tym terenie do tłumienia oporu podziemia niepodległościowego oraz do innych akcji represyjnych i propagandowych. Z reguły działania te były realizowane w asyście i pod nadzorem funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

Władze komunistyczne zadbały, by tablica była podobna w formie, ale nieco większa niż tablica umieszczona w roku 1984. Ze względów propagandowych w treści nowej tablicy walki "o utrwalenie władzy ludowej w latach 1945-1951" powiązano z wyrażeniem hołdu wobec żołnierzu pułku poległych "w bojach o wolność i niepodległość Polski Ludowej w czasie II wojny światowej", mimo że ta jednostka w okresie wojny w ogóle nie funkcjonowała na terenie Wadowic ani w Małopolsce.

Istnienie tej tablicy wielokrotnie budziło sprzeciwy mieszkańców, którzy na znak protestu oblewali ją farbą. Były to formy obywatelskiego buntu przeciw zakłamywaniu historii Polski i gloryfikacji walk przeciw niepodległości Rzeczypospolitej.

REKLAMA

to, ipn.gov.pl