"Jedno z największych nieszczęść, jakie dotknęły polski naród". Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Posłuchaj

Rocznica ujawnienia informacji o zbrodni katyńskiej. Relacja Witolda Banacha (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Dzień ten jest obchodzony w rocznicę opublikowania przez Niemcy - 13 kwietnia 1943 roku - oficjalnej informacji o odkryciu w Katyniu masowych grobów. 

Powiązany Artykuł

Zbrodnia katyńska - serwis specjalny

Dwa dni później moskiewskie radio o zbrodnię katyńską oskarżyło Niemców, sugerując, że przeprowadzili ją w 1941 roku. Wersję tę upowszechniała przez długie lata komunistyczna propaganda, a za nią - władze PRL.

Źr. TVP Info

Premier Beata Szydło oddała w czwartek w Warszawie hołd ofiarom zbrodni katyńskiej - poinformował PAP rzecznik rządu Rafał Bochenek. Szefowa rządu złożyła wieniec oraz zapaliła znicze pod tablicami w Muzeum Katyńskim.

- Zbrodnia katyńska była jednym z największych nieszczęść jakie dotknęły polski naród - powiedział Jan Józef Kasprzyk, historyk i szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Dodał, że rocznica powinna skłonić nas do refleksji i pielęgnowania pamięci o ofiarach Sowietów. Historyk podkreślił, że zbrodnia katyńska przetrwała w pamięci naszego narodu dzięki rodzinom ofiar.

Halina Drachal prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Warszawie i córka zamordowanego komendanta policji - Jana Abramczyka - wspomina, że w pierwszym okresie, po ogłoszeniu informacji o odnalezieniu grobów, cała rodzina miała jeszcze nadzieję, że tata do nich powróci.

Z kolei Krystyna Geyer córka zamordowanego w Charkowie majora Ludwika Geyera powiedziała, że w momencie wybuchu wojny miała 3 lata, dlatego historię ojca zna głównie z opowieści mamy. Miejsce pochówku i obóz, w którym spędził ostatnie chwile jej tata mogła odwiedzić dopiero w latach 90. po upadku Związku Radzieckiego.

Zbrodnia katyńska

Zbrodnia katyńska to wymordowanie przez NKWD blisko 22 tysięcy polskich oficerów i jeńców wojennych z obozów i więzień zachodniej Białorusi i Ukrainy. Zostali wzięci do niewoli po agresji Związku Radzieckiego na Polskę we wrześniu 1939 roku. Ofiarą padli obywatele, będący elitą narodu, stanowiący jego potencjał obronny, intelektualny i twórczy. Egzekucje trwały od kwietnia do maja 1940 roku w Katyniu, Charkowie oraz Miednoje. Jeńców zgładzano strzałem w tył głowy.

Związek Sowiecki przyznał się do popełnienia zbrodni katyńskiej dopiero po 50. latach - 13 kwietnia 1990 roku. W komunikacie rządowej agencji TASS oficjalnie potwierdzono, że polscy jeńcy wojenni zostali rozstrzelani wiosną 1940 roku przez NKWD. Michaił Gorbaczow przekazał prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu listy przewozowe NKWD z obozów w Kozielsku i Ostaszkowie oraz spis jeńców ze Starobielska.

W 2000 roku w Charkowie, Katyniu i Miednoje otwarto polskie cmentarze. W 2012 prezydenci Polski i Ukrainy Bronisław Komorowski i Wiktor Janukowycz otworzyli czwarty cmentarz katyński w Bykowni na Ukrainie. Spoczywają tam prochy blisko 3,5 tysiąca Polaków.

Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej został ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej w 2007 roku. 

Uroczystości w Katyniu

10 kwietnia 2017 w Katyniu odbyły się uroczystości, podczas których rodziny uczciły swoich bliskich zamordowanych przez NKWD w 1940 roku. Uroczystość odbyła się na Polskim Cmentarzu Wojennym i wzięli w niej udział potomkowie pomordowanych z rozkazu Stalina oficerów, rodziny ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem, przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i ambasady Rzeczpospolitej w Moskwie.

Źr. TVP Info

Po uroczystości Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, polska delegacja odwiedziła miejsce katastrofy samolotu Tu-154M, w której zginął prezydent Lech Kaczyński i 95 osób lecących na uroczystości upamiętniające 70 rocznicę zbrodni katyńskiej.

kh