"Solidarność to wielki ruch pokojowego protestu". Mija 37 lat od podpisania porozumień w Gdańsku
2017-08-31, 15:15
Solidarność z lat 80. była dziełem bardzo wielu ludzi o różnych poglądach, których drogi rozeszły się, kiedy Polska odzyskała niepodległość - mówi prof. Antoni Dudek z UKSW. 31 sierpnia 1980 r. w Gdańsku doszło do podpisania porozumień, w wyniku których powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność".
Posłuchaj
Mija 37. rocznica podpisania porozumień sierpniowych zawartych przez komunistyczne władze i protestujących robotników. 31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40, po 18 dniach strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej, po przystąpieniu do strajków solidarnościowych 700 zakładów pracy z całej Polski, a także po 8 dniach żmudnych negocjacji strajkujących ze stroną rządową, zostało podpisane historyczne porozumienie, otwierające drogę do powstania "Solidarności" i rozpoczynające przemiany ustrojowe w Polsce.
W imieniu władz dokument podpisał wicepremier Mieczysław Jagielski. Międzyzakładowy Komitet Strajkowy reprezentował przewodniczący Lech Wałęsa. Zakończyła się dwumiesięczna fala strajków w całej Polsce.
00:13 Porozumienia Sierpniowe Zakończyła się dwumiesięczna fala strajków w całej Polsce.mp3 - Ogłaszam strajk za zakończony - mówi Lech Wałęsa.
Lech Wałęsa, wówczas elektryk zwolniony ze Stoczni Gdańskiej, cieszył się z osiągnięć robotników - wolnych związków zawodowych i prawa do strajku. Pod wpływem strajków komunistyczne władze zgodziły się też między innymi na: budowę pomnika ofiar grudnia 1970 roku, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury. Lech Wałęsa podkreślał, że do porozumienia doszło bez rozlewu krwi. W podobnym tonie wypowiadał się Mieczysław Jagielski.
Posłuchaj
Za symboliczną datę podpisania porozumień sierpniowych przyjmuje się właśnie 31 sierpnia - podpisanie porozumienia w Gdańsku. Dzień wcześniej podobne porozumienie podpisano w Szczecinie, a 3 września - w Jastrzębiu.
Podpisanie Porozumień Sierpniowych zapoczątkowało także proces upadku komunizmu w naszym kraju i pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.
"Wielki ruch pokojowego protestu"
Jak podkreśla prof. Antoni Dudek, Solidarność była największym w naszych dziejach ruchem społecznym, który powstał na fali strajków w sierpniu 1980 r. - W pierwszym okresie istnienia, który trwał do wprowadzenia stanu wojennego, liczyła prawie 10 mln członków. Solidarność od początku była czymś więcej niż tylko związkiem zawodowym. Była ruchem zorientowanym na rzecz poszerzenia sfery wolności w PRL, w tym zwłaszcza przestrzegania praw człowieka - powiedział prof. Dudek. Dodał, że Solidarności z lat 1980–1989 nie powinno się postrzegać jako związku zawodowego, ale jako wielki ruch pokojowego protestu przeciwko komunistycznej dyktaturze.
- Jej działalność stworzyła kapitał społeczny, który stał się fundamentem III Rzeczpospolitej. Dla Stanów Zjednoczonych takim fundamentem jest wojna o niepodległość z lat 1775–1783, dla Francji rewolucja 1789 r., a dla współczesnej Polski m.in. dziedzictwo Solidarności. Z tego powodu jest ono tak ważne dziś dla współczesnego życia politycznego Polski - podkreśla historyk.
W 2005 roku Sejm ustanowił 31 sierpnia świętem państwowym. Jest to Dzień Wolności i Solidarności.
Przemysław Goławski, iar, pap