Popiersie generała Stanisława Sosabowskiego odsłonięte

Posłuchaj

Obecny na uroczystości odsłonięcia pomnika wiceminister obrony Michał Dworczyk przypomniał, że generał Stanisław Sosabowski był wielkim Polakiem i oddanym wojsku oficerem (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Obecny na uroczystości odsłonięcia pomnika wiceminister obrony Michał Dworczyk przypomniał, że generał Stanisław Sosabowski był wielkim Polakiem i oddanym wojsku oficerem. Walczył razem ze swoimi żołnierzami na zachodzie i przyczynił się do odzyskania przez nasz kraj wolności.

Pomnik generała Sosabowskiego stanął w parku, w którym znajduje się monument upamiętniajacy 1. Dywizję Pancerną i maczkowców. Kilkaset metrów dalej znajduje się również willa, gdzie przed wojną mieszkał generał Sosabowski.

Rafael Varga z ambasady Królestwa Niderlandów, zabierając głos w trakcie uroczystości, powiedział, że osoba generała jest bardzo bliska Holendrom. Przypomniał, że polscy spadochroniarze przyczynili się do wyzwolenia Holandii, walcząc w operacji Market-Garden, największej w czasie drugiej wojny światowej akcji z udziałem wojsk powietrzno-desantowych.

Rafael Varga powiedział też, że czyny Polaków zostały docenione przez królową Beatrix, która jedenaście lat temu przyznała najwyższe holenderskie odznaczenia wojskowe 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej oraz pośmiertnie generałowi Sosabowskiemu.

Przy okazji odsłoniecia pomnika przedstawiciele fundacji Driel-Polen przekazali władzom dzielnicy Żoliborz sadzonki nowej odmiany tulipanów, które nazwano "generał Sosabowski". Kilkaset sadzonek ozdobi bezpośrednie otoczenie pomnika i park wokół obelisku.

Autorem popiersia jest holenderski rzeźbiarz Martin Abspoel. Artysta wykonał rzeźbę nieodpłatnie, ponieważ zafascynowała go historia polskich spadochroniarzy. Nam zdradza, dlaczego na popiersiu gen. Sosabowski nie ma na sobie wojskowego beretu.

Biografia

Stanisława Sosabowski, w czasie II wojny był dowódcą Pierwszej Brygady Spadochronowej. Celem, który mu przyświecał podczas formowania elitarnej jednostki było przedostanie się samolotami do Warszawy i pomoc walczącej stolicy. Sosabowskiemu nigdy nie udało się spełnić tego założenia.

Zamiast tego, jego żołnierze wzięli udział w "Market Garden" - największej operacji powietrznodesantowej II wojny światowej. 1. Samodzielna Brygada Spadochronowa osłaniała odwrót Brytyjczyków w rejonie holenderskiego Arnhem. Operacja zakończyła się fiaskiem i śmiercią ponad 15 tysięcy alianckich żołnierzy. Winą za katastrofę brytyjskie dowództwo obarczyło polskiego generała. Po wojnie Sosabowski nie otrzymał przysługującej mu renty generalskiej i przez 17 lat zarabiał na życie jako magazynier. Został zwolniony bez prawa do emerytury. Zmarł w ubóstwie.

Przywracanie pamięci

O polskiej brygadzie spadochronowej i gen. Sosabowskim nie zapomnieli Holendrzy. W 1960 roku w Driel, gdzie walczyli Polacy, odsłonięto pomnik ku czci brygady z napisem "Surge Polonia", czyli "Powstań Polsko", takie hasło było wyszyte na sztandarze 1. Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Powrócono do historycznych dyskusji o wkładzie polskiej brygady w bitwie o Arnhem.

W Holadii pojawiły się książki, publikacje i filmy na ten temat. Holenderski film "Zapomniani bohaterowie bitwy pod Arnhem" wyemitowany został w 2004 roku. Autorzy podkreślali bohaterski udział Polaków i postawę gen. Sosabowskiego. W maju 2006 roku królowa Beatrix uhonorowała pośmiertnie generała Medalem Brązowego Lwa, a brygadę Orderem Wojennym Wilhelma I, najwyższym holenderskiem odznaczeniem wojskowym.

Czytaj więcej

Powiązany Artykuł

Gen. Maćkowiak spoczął na Powązkach. Prezydent: gorąco kochał Polskę

W 2007 roku powstał film "Honor generała" Joanny Pieciukiewicz o generale i jego żołnierzach. Tradycje 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej dziedziczy 6. Brygada Powietrznodesantowa.

Portal Polskieradio.pl przygotował specjalny serwis internetowy poświęcony postaci gen. Stanisława Sosabowskiego i dziejom 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Na stronie Sosabowski.polskieradio.pl można znaleźć archiwalne nagrania głosów twórcy jednostki i jego żołnierzy oraz rozmowy wideo z ostatnimi żyjącymi żołnierzami gen. Sosabowskiego.

Odsłonięcie pomnika generała Stanisława Sosabowskiego zakończyło warszawskie uroczystości związane z Dniem Spadochroniarza. Obchody rozpoczęły się rano w Katedrze Polowej Wojska Polskiego, gdzie odprawiono mszę żałobną w intencji generała Alfonsa Maćkowiaka - żołnierza 1. Brygady Spadochronowej i instruktora Cichociemnych.

W południe obchody uświetnił desant 60 skoczków na warszawskim Bemowie, a przez cały dzień w Muzeum Wojska Polskiego można było się zapoznać z historią polskich spadochroniarzy i ich działaniach w czasie walki o niepodległość.

- To przypominanie bohaterów wojennych nie tylko Polski, ale bohaterów w skali ogólnoeuropejskiej - podsumował dzisiejsze uroczystości dr Adam Buława, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego.

ksem/bm