Dokumenty z ukraińskich archiwów trafią do IPN. Chodzi o mordy NKWD na Polakach w latach 1937-1938

W uroczystości weźmie udział prezes IPN Jarosław Szarek oraz dyrektor obwodowego archiwum z Odessy dr Lilia Biełousowa, jej odpowiednik w Winnicy dr Jurij Legun oraz szef archiwum obwodu chmielnickiego dr Wołodymyr Bajdycz.

W tzw. operacji polskiej NKWD w latach 1937-38 na terenie ZSRS zamordowano co najmniej 111 tysięcy Polaków.

Prezes IPN Jarosław Szarek mówi, że otrzymane dokumenty przypomną o zapomnianych ofiarach tej zbrodni. Dodaje, że dzięki nim poznamy przede wszystkim tysiące nazwisk zamordowanych Polaków, a także protokoły ich przesłuchań, akty oskarżenia i wyroki śmierci. - To jest najcenniejsze - wydobycie tych ludzi z niepamięci i pokazanie mechanizmu tej zbrodni - podkreśla prezes IPN.

Zdaniem Jarosława Szarka, ta inicjatywa jest sporym sukcesem Instytutu Pamięci Narodowej. Dodaje, że to pokazuje, działania IPN-u na różnych polach. Mówi, że pomimo trudnych relacji z Ukrainą w innych kwestiach, w sferze naukowej te stosunki trwają i się rozwijają.

Parafowanie porozumień będzie poprzedzone konferencją prasową z udziałem prezesa IPN i dyrektorów ukraińskich archiwów. Projekt ma na celu wszczęcie procesu digitalizacji dokumentów archiwalnych z zasobu ukraińskich Archiwów, dotyczących represji politycznych, wymierzonych w Polaków na terytorium dzisiejszej Ukrainy w pierwszej połowie XX wieku?.

Za początek "operacji polskiej" uważa się rozkaz szefa NKWD Nikołaj Jeżowa z 11 sierpnia 1937 roku. Wśród zamordowanych i deportowanych znaleźli się między innymi członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej, żołnierze wzięci do niewoli podczas wojny polsko-bolszewickiej, mieszkańcy dawnego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy znaleźli się w granicach Sowietów w wyniku ustaleń traktatu ryskiego, byli działacze PPS, duchowni oraz nauczyciele. 

dcz