Szef MSZ o reparacjach. "Nasze straty były o wiele większe niż innych"

Posłuchaj

Jacek Czaputowicz o reparacjach wojennych. (Relacja Macieja Wiśniewskiego/IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

"73 lata po drugiej wojnie światowej Polacy wciąż mówią o swoim cierpieniu oraz stratach. To jest poniekąd część naszej tożsamości. My w Polsce uważamy, że nasze straty były o wiele większe niż innych krajów. Ale jeśli zobaczyć jakie reparacje Niemcy przekazały zachodnim krajom jak Francja czy Belgia i to jak nam zrekompensowano nasze straty, to widzimy tutaj rozbieżność" - oświadczył szef polskiego MSZ w wywiadzie opublikowanym we wtorek na portalu "Spiegla".

Czaputowicz podkreślił, że stanowisko Polski w kwestii reparacji od Niemiec nie zmieniło się. "W styczniu ustaliliśmy z byłym ministrem spraw zagranicznych (Niemiec) Sigmarem Gabrielem, że kwestia reparacji będzie dyskutowana przez ekspertów" - przypomniał.

Szef polskiej dyplomacji przyznał, że między Warszawą a Berlinem istnieją różnice prawne w kwestii odszkodowań wojennych. "Minister Gabriel powiedział, że dla Niemiec temat jest prawnie zamknięty. Polscy prawnicy nie zgadają się z tym" - zauważył. Jak dodał, "jest również moralna perspektywa". "Obecnie nie jest to dyskutowane w polskim rządzie, ale jest parlamentarna komisja, która zajmuje się tą sprawą. To jest ważne dla naszej historii, a nie tylko relacji z Niemcami" - ocenił.

Odpowiadając na pytanie o konkretną sumą, Czaputowicz ocenił, że jej wskazywanie "byłoby przedwczesne". "Minister Gabriel zgodził się, że powinno to być sprawdzone przez ekspertów. Mamy prawo mówić o tej kwestii. Gdy relacje między państwami są dojrzałe, taka dyskusja powinna być normalna. Nie byłoby właściwie ją tłumić" - dodał.

Polski minister podkreślił, że "nie ma związku między reperacjami i krytyką (ze strony) Niemiec w kwestii praworządności". - Te sprawy nie mają ze sobą nic wspólnego - zapewnił.

- Nie bylibyśmy może fundamentalnie przeciwni połączeniu wykorzystywania pieniędzy z praworządnością w UE - powiedział Czaputowicz. Ocenił jednak, że Komisja Europejska "nie ma żadnych konkretnych kryteriów do (określania) tego", jej plan "prezentowany jest jako kara dla Polski", a Warszawa widzi jej działania "jako polityczną presję". - Dlatego będziemy temu przeciwni - oświadczył.

Pytany o postępowanie w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące praworządności w Polsce Czaputowicz zastrzegł, że "zobaczymy jak będzie wyglądał wyrok TSUE". - Mamy nadzieję, że wygramy, gdyż mamy prawo do reformowania naszego systemu. Chcemy, by był niezależny, transparentny oraz skuteczny - powiedział.

- W rzeczywistości są wśród starszych sędziów tacy, którzy w czasach komunistycznego reżimu skazywali członków opozycji. Ale nie chcemy upolitycznić sądownictwa. W naszej reformie nic nie stoi w sprzeczności do unijnych standardów - powiedział, odpowiadając na pytanie dotyczące zmian w ustawodawstwie o Sądzie Najwyższym.

Odnosząc się do słów ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina o tym, że Polska może nie uznać wyroku TSUE, Czaputowicz podkreślił, że Gowin "wyjaśnił później, że było to jego prywatne zdanie". - Poza tym wyjaśnił to też premier Mateusz Morawiecki. Jeśli wyrok TSUE nie będzie pozytywny dla Polski, będziemy musieli z Komisją dyskutować jak go zastosować - zapewnił.

Szef MSZ odpowiedział twierdząco na pytanie, czy istnieje konsensus w polskim rządzie dotyczący tego czy respektować wyrok TSUE niezależnie od tego jaki on zapadnie. - Powiedział to zarówno premier Morawiecki jak i ja - zapewnił.

- Z drugiej strony, z prawnej perspektywy, będzie TSUE bardzo ciężko stwierdzić coś przeciwko naszemu systemowi. W międzyczasie niektórzy sędziowie przeszli na emeryturę, niektórzy zostali wybrani. Wspólnie z KE musimy znaleźć rozwiązanie - powiedział Czaputowicz.

dn