Kolegium IPN ma przesłuchać kandydatów na prezesa

 IPN nie ujawnił, kto zgłosił się do rozpisanego przez Kolegium Instytutu konkursu na prezesa Instytutu. Jedynym ujawnionym na razie kandydatem jest historyk Sławomir Cenckiewicz, współautor książki "SB a Lech Wałęsa". We wtorek kandydatura na nowego prezesa była tematem obrad Kolegium IPN.

Konkurs na prezesa został rozpisany 21 kwietnia, po tragicznej śmierci prezesa Janusza Kurtyki w smoleńskiej katastrofie lotniczej.

Konkurs ważny tylko dzisiaj

Tymczasem w najbliższy czwartek wchodzi w życie nowelizacja ustawy o IPN autorstwa PO, która odbiera Kolegium prawo do takiego konkursu. Podpisał ją 29 kwietnia p.o. prezydent Bronisław Komorowski; tragicznie zmarły prezydent Lech Kaczyński miał ją zaskarżyć do Trybunału Konstytucyjnego.

Media twierdzą, że choć do 27 maja konkurs Kolegium IPN ma podstawy prawne, to Sejm w ogóle nie głosowałby nad kandydatem ewentualnie wyłonionym przez Kolegium - skoro od tego dnia nie będzie już ustawy, na której podstawie wybrano by kandydata.

Na 11 członków Kolegium, ciała doradczo-kontrolnego prezesa IPN, 10 wybrała koalicja PiS-LPR-Samoobrona lub prezydent Lech Kaczyński.

Niedawno szefowa Kolegium Barbara Fedyszak-Radziejowska mówiła, że jest prawna możliwość dokończenia konkursu na prezesa IPN przed wejściem w życie nowelizacji. Decyzję, kogo przedstawić Sejmowi, Kolegium podejmuje w tajnym głosowaniu, bezwzględną większością głosów. Fedyszak-Radziejowska podkreślała, że "decyzja polityczna i tak należy do rządzącej większości". - Istnieje zatem polityczny, ale nie prawny, aspekt sprawy, który może konkurs utrudnić - dodała.

Nowelizacja ustawy o IPN

Nowelizacja - która zmienia zasady wyboru władz IPN i poszerza dostęp do akt Instytutu - stanowi, że prezesa powołuje zwykłą większością głosów Sejm na wniosek Rady IPN (według dzisiejszej ustawy prezesa powołuje Sejm większością 3/5 głosów na wniosek Kolegium IPN).

By rozpisać konkurs na prezesa, Rada musiałaby najpierw powstać, a procedura jej wyboru jest skomplikowana i może zająć dużo czasu. Fedyszak-Radziejowska mówiła wcześniej, że wybór prezesa według nowelizacji trwałby co najmniej pół roku; według dotychczasowej ustawy - dwa miesiące.

Do konkursu rozpisanego przez Kolegium może przystąpić osoba, która korzysta z pełni praw publicznych i jest niekarana; nie była agentem ani oficerem służb specjalnych PRL: ma wykształcenie wyższe i doświadczenie na stanowisku kierowniczym; zna problematykę IPN i odpowiednich ustaw; ma tytuł naukowy doktora habilitowanego lub doktora; bardzo dobrze zna angielski, a dobrze - niemiecki lub rosyjski.

ag