Trzech tenorów założyło Platformę 10 lat temu w "Olivii"
2011-01-24, 06:30
10 lat temu, 24 stycznia 2001 roku powstała Platforma Obywatelska, początkowo jako stowarzyszenie, rok później zarejestrowana jako partia polityczna.
Posłuchaj
24 stycznia w Gdańsku odbył się zjazd założycielski. Platformę założyli: Donald Tusk z Unii Wolności, Maciej Płażyński z Akcji Wyborczej Solidarność i Andrzej Olechowski, który wcześniej ubiegał się o urząd prezydenta jako kandydat bezpartyjny. Celem "trzech tenorów'' - jak o nich wówczas mówiono - było utworzenie ugrupowania, które mogłoby odebrać głosy lewicy w następnych wyborach.
Historia
Inicjatywę utworzenia PO poparli politycy, głównie z Unii Wolności, między innymi Jan Krzysztof Bielecki, Paweł Piskorski i Janusz Lewandowski oraz Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego z Aleksandrem Hallem.
PO została zarejestrowana jako Platforma Obywatelska Rzeczpospolitej Polskiej w marcu 2002 roku. Płażyński został pierwszym przewodniczącym PO. Tusk, Paweł Piskorski i Jan Rokita - jej wiceszefami, a Grzegorz Schetyna - sekretarzem partii.
Określiła się jako partia, która łączy konserwatywny liberalizm z chrześcijańską demokracją.
Ugrupowanie istnieje nieprzerwanie w parlamencie, a od 2007 roku tworzy z PSL koalicyjny rząd na czele z premierem Donaldem Tuskiem. Z PO wywodzi się również obecny prezydent Polski, Bronisław Komorowski. PO należy do Europejskiej Partii Ludowej, a jeden z jej przedstawicieli - Jerzy Buzek od 2009 roku przewodniczy Parlamentowi Europejskiemu. Platforma Obywatelska nadal jest liderem na scenie politycznej.
Według sondażu Homo Homini dla Polskiego Radia, gdyby wybory parlamentarne odbywały się w miniony weekend, wygrałaby je właśnie PO, na którą zagłosowałoby 36,7 procent badanych.
Z trójki założycieli PO, Maciej Płażyński, który był pierwszym przewodniczącym partii, odszedł z ugrupowania w 2003 roku, ze względu na różnice programowe. Zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku, lecąc jako prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska na obchody 70. rocznicy zbrodnik katyńskiej. Andrzej Olechowski w 2002 roku startował jako kandydat PO w wyborach na prezydenta Warszawy, jednak nie przeszedł do drugiej tury. W 2009 roku opuścił Platformę, a w 2010 roku bez powodzenia wziął udział w wyborach prezydenckich, jako kandydat niezależny.
Zmiany w Platformie
Wzmacnianiu PO na scenie politycznej już w 2001 roku sprzyjał napływ polityków związanych wcześniej z UW i AWS, w tym ze Stronnictwem Konserwatywno-Ludowym i jego liderami Janem Rokitą i Bronisławem Komorowskim.
W wyborach parlamentarnych w 2001 roku, PO zawiązało porozumienie z AWS, UW, PiS i ROP, wystawiło wspólną listę wyborczą kandydatów do Senatu - Blok Senat 2001. Z list PO do Sejmu kandydowali też działacze Unii Polityki Realnej. Dzięki temu PO uzyskała 12,7 procent głosów, co zapewniło jej drugie miejsce oraz pozycję największego klubu opozycyjnego wobec rządu Leszka Millera. PO była wtedy jednym z głównych krytyków rządu, w jej imieniu często występowała posłanka Zyta Gilowska, która krytykowała kolejne pomysły ministra finansów Grzegorza Kołodki, w tym abolicję podatkową.
Przed wyborami samorządowymi w 2002 roku PO zawarła porozumienie z Prawem i Sprawiedliwością, to jest POPiS, które zajęło 1. miejsce w wyborach do sejmików w 2. spośród 16. województw.
W 2003 roku po Macieju Płażyńskim, który odszedł z PO, nowym przewodniczącym został Donald Tusk. Wtedy też Jan Rokita został jednym z członków głośnej sejmowej komisji śledczej, powołanej w celu wyjaśnienia tzw. afery Rywina.
W 2004 roku PO zdobyła 15 spośród 54 mandatów, które przypadły polskim eurodeputowanym w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Wiceprzewodniczącym PE został Jacek Saryusz-Wolski. Potem w związku z oskarżeniami o nepotyzm, partię opuściła jedna z jej wiceprzewodniczących - Zyta Gilowska.
W 2005 roku Donald Tusk przegrał wybory prezydenckie z Lechem Kaczyńskim, a PO - wybory parlamentarne z PiS. Nie udało się stworzyć koalicji tych ugrupowań i PO będąc w opozycji, krytykowała koalicję PiS, Samoobrony i LPR. Rok później Platforma porozumiała się z PSL, tworząc z sukcesem wspólne bloki w wyborach samorządowych. Hanna Gronkiewicz-Waltz wygrała wybory na prezydenta Warszawy. Jesienią 2007 roku PO zdobyła pierwsze miejsce w wyborach parlamentarnych, pokonując PiS i tworząc koalicję z PSL.
W 2010 roku, po tragicznej śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w drugiej turze przyspieszonych wyborów prezydenckich zwyciężył kandydat PO Bronisław Komorowski, nad kandydatem PiS Jarosławem Kaczyńskim. Wcześniej, jako marszałek Sejmu, Komorowski pełnił obowiązki prezydenta.
agkm