1 marca: dzień pamięci o Żołnierzach Wyklętych

Posłuchaj

Jacek Pawłowicz z Biura Edukacji IPN

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W czwartek (1 marca) po raz drugi będzie obchodzony w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. To dzień stracenia przez komunistów podpułkownika Łukasza Cieplińskiego, ostatniego dowódcy zorganizowanego oporu przeciw sowietyzacji Polski, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Egzekucji dokonano w 1951 roku.

IPN przygotował z okazji Dnia Żołnierzy Wyklętych imprezy edukacyjne w całym kraju. Jednym z najważniejszych elementów obchodów będzie spotkanie w Centrum Edukacyjnym Instytutu przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie. Zostanie wtedy wyświetlony spektakl Teatru Telewizji "Tajny Współpracownik". Odbędą się również wykłady poświęcone losom "Żołnierzy wyklętych".

Ponadto w ramach ogólnopolskiej akcji "Przywróćmy ich pamięć" w samo południe przed telewizorami i komputerami w szkołach ponadgimnazjalnych w całej Polsce zbiorą się uczniowie, by obejrzeć spektakl "Tajny Współpracownik".

Średnie szkoły w całej Polsce otrzymały także broszurę z propozycją scenariusza lekcji oraz wprowadzeniem historycznym na temat Żołnierzy Wyklętych. Ta lekcja edukacyjna ma przybliżyć tragiczny los ludzi, którzy nie chcieli zaakceptować sowieckiej okupacji.

Walczyli z komunizmem po wojnie

Byli to żołnierze - przypomina Jacek Pawłowicz z Biura Edukacji IPN - którzy walkę rozpoczęli jeszcze w 1939 roku. Po 1945, kiedy większość społeczeństwa straciła nadzieję, że Polska będzie wolna, oni podjęli walkę z komunistami.

Jednym z ostatnich żołnierzy zamordowanych w walce był Kazimierz Dyksiński, pseudonim "Kruczek". Zginął w czerwcu 1954 roku na Mazowszu. Jacek Pawłowicz przypomina zarazem, że dla żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy nie zginęli w walce, komuniści nie mieli litości. Schwytani, byli brutalnie przesłuchiwaniu i torturowani, na końcu często czekał na nich wyrok śmierci.

W latach 1944-1955 z komunistami walczyło ponad 200 tysięcy osób, około 20 tysięcy zginęło. Komunistyczne sądy orzekły ponad 8 tysięcy wyroków kary śmierci, z których około czterech i pół tysiąca wykonano. Uroczystości Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych zgodnie z zapowiedziami kombatantów odbędą się w czwartek w kilku miastach Polski.

Główne uroczystości zaplanowano w Warszawie na 17:00. W 16 miejscach upamiętniających walkę i tragedie żołnierzy podziemia zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze. O 19:30 przed Grobem Nieznanego Żołnierza odczytany zostanie Apel Poległych, a o 21:00 w Archikatedrze świętego Jana zostanie odprawiona Msza święta. Patronat medialny nad uroczystościami objęła Informacyjna Agencja Radiowa.

IAR, agkm

Zobacz galerię: Dzień na zdjęciach >>>