2,4 mln USD za archiwum Andrieja Tarkowskiego

Archiwum wystawiła Olga Surkowa, uczennica Tarkowskiego, sekretarka i przyjaciółka, autorka książki "Rzeźbiąc w Czasie", w której reżyser wykładał swoje teorie. Nabywcą są władze regionu Iwanowo (na północny wschód od Moskwy), skąd pochodził reżyser. Chodziło im o zachowanie archiwum reżysera w miejscowym muzeum, gdzie będzie wystawione na widok publiczny.

Archiwum obejmuje lata 1967-86 i pokazuje koncepcje, życie prywatne i dylematy artysty, spychanego na margines przez cenzurę oraz monopol państwa w oficjalnym życiu kulturalnym. Składają się na nie m. in. fotografie, kilka tysięcy zapisków, nagrania i listy, w tym projekt listu do Leonida Breżniewa. Tarkowski zwraca się do sekretarza generalnego KPZR o to, by władze zdjęły zakaz pokazywania jego filmów i umożliwiły mu swobodę pracy twórczej w ZSRR.

"Twarda i długa licytacja jest świadectwem międzynarodowej rangi archiwum. Ona jest ważna z punktu widzenia historii światowego kina. Nigdy dotychczas na aukcji nie pojawiło się nic równie ważnego i nie zanosi się na to, by mogło pojawić się po raz drug" - skomentował wynik aukcji dyrektor działu książek i manuskryptów Sotheby's, Stephen Roe.

REKLAMA

Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>

Zmarły na emigracji w Paryżu Tarkowski uważany jest za "poetę kina", najwybitniejszego reżysera rosyjskiego od czasów Siergieja Eisensteina. Ingmar Bergman powiedział o nim, że "stworzył nowy język filmu".

205-minutowy "Andriej Rublow" uznany został przez "Guardiana" za najlepszy film artystyczny w historii kinematografii. Film nagrodzony na międzynarodowych festiwalach stał się przyczyną trudności reżysera z cenzurą. Przez wiele lat nie wolno go było pokazywać w ogóle, a później dostępny był tylko wybranej, klubowej publiczności.

W ostatnim rankingu British Film Institute, przeprowadzanym raz na 10 lat, trzy filmy Tarkowskiego znalazły się w pierwszej trzydziestce ("Zwierciadło" na miejscu 19., "Andriej Rublow" - na 26., zaś "Stalker" - na 29.). W równoległym rankingu BFI, w którym najlepsze filmy typowało 358 reżyserów, "Zwierciadło" znalazło się na miejscu 9.

REKLAMA

Tarkowski nakręcił siedem filmów fabularnych. Obok "Andreja Rublowa" i "Zwierciadła", najbardziej znane to "Solaris" według książki Stanisława Lema, "Nostalgia", "Stalker" i "Ofiarowanie".

PAP, tj