"Instytucjonalny początek końca PRL". Lekcja historii o KOR w Pałacu Prezydenckim
2016-09-23, 19:23
Prezydent Andrzej Duda podkreślił podczas spotkania w Pałacu Prezydenckim z okazji 40. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników, że powstanie KOR było "instytucjonalnym początkiem końca PRL". Jak dodał, KOR był wyrazem solidarności inteligencji z robotnikami.
Posłuchaj
- 40 lat temu miało miejsce to wydarzenie, które było instytucjonalnym początkiem końca PRL - powiedział Duda. Podkreślił, że KOR był instytucją, której twórcy od początku z założenia przyjęli, że ma działać oficjalnie.
- W ten sposób doszło do wydarzenia niezwykłego jak na tamte czasy, czasy komunizmu, gdzie siłą przewodnią była Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Otóż doszło do zderzenia PZPR, która była robotniczą tylko z nazwy, co wyraźnie pokazała w 1976 r. poprzez wydarzenia w Radomiu, Płocku i Ursusie, z polskimi inteligentami (...), którzy rzeczywiście stanęli w obronie robotników - powiedział Duda.
Powiązany Artykuł
Zbiór wspomnień założycieli KOR. Premiera książki
Jak dodał, poszli za głosem tych, którzy ich poprzedzali. - Poszli za głosem polskich inteligentów, za ich etosem z przełomu XIX i XX wieku, etosem, który opisał w swoich esejach Bohdan Cywiński, etosem służby inteligencji dla społeczeństwa, etosem solidarności inteligencji ze wszystkimi pozostałymi warstwami społecznymi - powiedział prezydent.
Zauważył, że KOR to była polska inteligencja dwóch, a nawet trzech pokoleń. Prezydent powiedział, że młodzi harcerze "wpadli na ten pomysł, że trzeba coś zrobić wobec masakry, jaką komuniści zrobili robotnikom". "Robotnikom, którzy wyszli na ulice w Radomiu, Ursusie, w Płocku po to, żeby walczyć o swoją godność, po to, żeby walczyć o możliwość godnego życia" - mówił Duda.
- To był protest przeciwko podwyżce, która wobec niskich pensji ich rujnowała. To był protest przeciwko wyzyskowi, pracy ponad siły. I wtedy władza robotnicza, ludowa, po prostu ich zmiotła, najpierw ich skatowała, a potem rozpoczęły się represje - aresztowania, wyrzucanie z pracy, prześladowanie. Inteligenci powiedzieli "nie, tak być nie może - podkreślił prezydent.
Źródło: TVN24/x-news
Jak wspominał z kolei minister obrony narodowej Antoni Macierewicz, KOR wspierał represjonowanych, ale jego ideą był też opór przeciwko komunistom. Minister obrony mówił, że członkowie Komitetu nie chcieli reformować socjalizmu i poprawiać ówczesnego ustroju, ale budować niezależne instytucje, które miały dać podwaliny dla nowego, niepodległego państwa polskiego.
Szef MON dodał, że te idee przejęła później "Solidarność", a KOR odegrał rolę inicjującą na polskiej drodze do odzyskania wolności.
Natomiast Piotr Naimski, obecnie sekretarz stanu w Kancelarii Premiera, powiedział, że jedną z przyczyn utworzenia KOR był też strach przed Służbą Bezpieczeństwa. Jak mówił, po masowych protestach w Radomiu, Ursusie i innych miejscach w 1976 roku on i jego przyjaciele "odczuli grozę sytuacji".
- Ale też uświadomiliśmy sobie, że ta chwila wymaga nadzwyczajnego wysiłku i determinacji, bo jeśli nie uda się przerwać tego co zaczęła Służba Bezpieczeństwa, "to my będziemy następni" - podkreślił.
Komitet Obrony Robotników powstał 23 września 1976 roku. Czterdziestą rocznicę jego utworzenia uczcił dziś Sejm. W uchwale Izba wyraziła "najwyższą wdzięczność" twórcom KOR i przypomniała, że organizacja ta powstała w proteście przeciwko represjom PRL-owskiej władzy, a jej głównym celem było niesienie pomocy prawnej i finansowej represjonowanym przez ówczesne władze robotnikom i ich rodzinom.
"W opinii historyków KOR był jedną z najważniejszych organizacji walczących o prawa człowieka, dał też początek innym ruchom opozycji antykomunistycznej walczącym o wolną Polskę w czasach PRL"- czytamy w uchwale.
mr