Pamiątki z willi marszałka Józefa Piłsudskiego wróciły do Sulejówka

Posłuchaj

Pamiątki po marszałku Piłsudskim w Sulejówku. Szef MON Tomasz Siemoniak (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Myślałem, że takie historie zdarzają się tylko w powieściach, a rzeczywiście tak się stało. Historia zatoczyła wielkie koło. Dar żołnierzy dla ukochanego wodza, dla ukochanego marszałka, potem 1947 rok i zrabowanie przez komunistów i kilkadziesiąt lat w obiekcie MON w Helenowie, gdzie w czasach PRL-u siadywali sowieccy generałowie. Myślę, że mamy wielką satysfakcję z tego, że te meble tutaj wracają - mówił podczas uroczystości w Sulejówku minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak.
Jak dodał, jest bardzo wzruszony tą sytuacją. - Dla każdego Polaka Józef Piłsudski jest szczególną postacią, a w wojsku jest otoczony słusznie kultem. Więc jeśli tylko możemy w czymś pomagać, w czymś wzbogacać to wspaniałe przedsięwzięcie zawsze to będziemy robili - deklarował.
Siemoniak mówił, że przekazane przedmioty są wielkimi świadkami dramatycznych historii XX wieku. - Patrząc na nie ma się świadomość, że jest to coś absolutnie wyjątkowego i cieszymy się, że możemy w tym wyjątkowym wydarzeniu uczestniczyć - dodał.
Ograbiona willa Piłsudskiego
Po zakończeniu II wojny światowej, latem 1947 roku wyposażenie dworku Milusin w Sulejówku, gdzie mieszkał marszałek Józef Piłsudski z rodziną, wywieziono na rozkaz komunistycznego wiceministra obrony narodowej Piotra Jaroszewicza. Wśród tych przedmiotów znalazły się m.in. meble z salonu i gabinetu, obrazy i księgozbiór.
Przez całe lata nie wiadomo było, co się z nimi stało. Dopiero w maju ubiegłego roku pracownicy Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku odnaleźli część z nich w ośrodku reprezentacyjnym Ministerstwa Obrony Narodowej w Helenowie. Odnaleziono wtedy dwa widoki Wilna autorstwa Ignacego Pinkasa i "Staw w parku" Kazimierza Stabrowskiego. W Helenowie znajdował się też obraz Adomasa Varnasa przedstawiający brata marszałka - Bronisława Piłsudskiego.
Dzięki zachowanym przedwojennym fotografiom i dokumentom archiwalnym odnaleziono również amforę, która była własnością rodziny. W Helenowie znaleziono także meble w stylu Ludwika XVI z Milusina: stół z marmurowym blatem, kanapę, dwa fotele i cztery krzesła, rzeźbę "Szaman", dwa świeczniki empirowe oraz postument pod lampę lub wazon.
Dary dla marszałka

Minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak i dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego Krzysztof Jaraczewski podczas uroczystości przekazania odnalezionych mebli, obrazów oraz innych przedmiotów pochodzących z dworku marszałka. Foto: PAP/Marcin Obara

Większość przedmiotów to dary dla marszałka i jego rodziny. Stół i inne meble nabyto w 1923 roku z funduszy Komitetu Daru Żołnierza. Pejzaże Wilna ofiarował w 1929 roku sam malarz. Imieninowym prezentem od autora dla Piłsudskiego był także obraz Kazimierza Stabrowskiego "Staw w parku" przekazany w tym samym roku. Wtedy też do Milusina miała trafić rzeźba Julii Stabrowskiej "Szaman". Amfora zaś była prezentem od hr. Reyowej.
Milusin był darem Komitetu Żołnierza Polskiego dla marszałka. Został wybudowany ze składek żołnierzy. Zaprojektował go architekt Kazimierz Skórewicz. Piłsudski z żoną Aleksandrą oraz córkami Wandą i Jadwigą mieszkał tam od lipca 1923 do maja 1926 r. Później Piłsudscy przenieśli się do Belwederu, przybywając do Milusina tylko na krótsze pobyty.

Powojenne losy willi

Po zakończeniu II wojny, w PRL dworek został zajęty przez władze wojskowe. Od 1956 roku willa należała do władz Sulejówka, które urządziły tam przedszkole. O odzyskanie dworku zabiegała przez lata Fundacja Rodziny Józefa Piłsudskiego założona przez córki marszałka. W 2000 roku władze Sulejówka przekazały Milusin Fundacji, która rozpoczęła starania o przywrócenie mu historycznego charakteru i powołania muzeum marszałka.
Odzyskane przedmioty stanowią niewielką część wyposażenia dworku. W sumie to ponad 3,5 tys. rzeczy, m.in. mebli, tkanin dekoracyjnych, lamp czy grafik nadal poszukiwanych przez muzeum, by jak najwierniej odtworzyć wygląd dworku z okresu, kiedy mieszkali tam Piłsudscy. Milusin ma być ważnym elementem kompleksu muzealno-edukacyjnego Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, które ma zostać otwarte w 2017 roku.

PAP/asop