Jan Długosz. Ojciec polskiej historiografii, wychowawca królów
Jan Długosz, najwybitniejszy kronikarz w dziejach polskiego średniowiecza, zmarł w Krakowie 19 maja 1480 roku.
2024-05-19, 05:40
Młodzieniec z zapałem do nauki
Przyszły dziejopisarz pochodził z wielodzietnej, niezbyt zamożnej rodziny. Jana, jedno z dwanaściorga rodzeństwa, od najmłodszych lat miał go charakteryzować pęd do wiedzy.
- Legenda mówi, że Długosz tak wcześnie szedł do szkoły ze swoim nauczycielem, że zastawał jeszcze zamknięte bramy budynku - mówiła Antonina Jelicz w audycji Krystyny Żebrowskiej z cyklu "Radiowe portrety Polaków".
Posłuchaj
REKLAMA
Pod opieką Oleśnickiego
Ambicję młodego Jana Długosza dostrzegł wpływowy biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki. Protekcja prawdziwej szarej eminencji Polski pierwszych Jagiellonów była motorem napędowym kariery Długosza.
- Długosz odbył w służbie kardynała wiele podróży dyplomatycznych: jeździł do Włoch, na Węgry, odbył nawet podróż do Jerozolimy - powiedziała historyk literatury.
Podopieczny Oleśnickiego, pod jego okiem, spisał uposażenie diecezji krakowskiej. Do innych dzieł Długosza należą spis pruskich sztandarów, katalogi biskupów i żywoty świętych.
Ojciec historiografii
Swoje opus magnum - "Roczniki, czyli kroniki słynnego Królestwa Polskiego" zaczął pisać dopiero po śmierci swojego protektora ok. 1455 roku, w wieku ponad 40 lat. Pisał niemal do końca życia, przez ćwierć wieku.
REKLAMA
- Było to pierwsze podsumowanie spraw Królestwa Polskiego od chwili jego powstania do czasów mu współczesnych. Jednocześnie była to pierwsza próba ocen i sądów o dziejach Polski - stwierdziła gość audycji. - To najznakomitsze dzieło naszej historiografii średniowiecznej, a zarazem ewenement na tle ówczesnego kronikarstwa europejskiego.
Długosz, zgodnie z duchem epoki, w swoim dziele opisał również cały katalog zjawisk nadprzyrodzonych. Jedno z nich mówi o kobiecie, która urodziła jednocześnie trzydzieścioro sześcioro dzieci.
Wychowawca królów
Po śmierci Oleśnickiego Długosz pełnił służbę dyplomatyczną u Kazimierza Jagiellończyka. Był też wychowawcą jego dzieci. - Czterej starsi synowie króla: Władysław, Kazimierz, Jan Olbracht i Aleksander byli wychowankami Jana Długosza. Natomiast nie wiadomo, czy ta opieka objęła jeszcze Zygmunta i Fryderyka - słyszymy w audycji z 1977 roku.
Szczątki Długosza od 1880 spoczywają w wawelskiej Krypcie Zasłużonych na Skałce.
REKLAMA
bm
REKLAMA