Czesław Tański – ojciec polskiej awiacji
– Wyobrażam sobie, jakie zdumienie musiały wzbudzać jego eksperymenty na polach pod Janowem Podlaskim, gdy poważny człowiek biegał po łąkach z jakąś konstrukcją – mówił o Czesławie Tańskim inż. Jerzy Jasiuk na antenie Polskiego Radia.
2024-07-17, 05:40
17 lipca 1862 roku urodził się Czesław Tański, konstruktor, pionier i popularyzator lotnictwa w Polsce, twórca pierwszego polskiego szybowca "Lotnia".
Polski Leonardo
Tański miał w życiu dwie pasje: lotnictwo i malarstwo. Tego drugiego uczył go Wojciech Garson. Dziewięć lat spędził w Moskwie, pracując jako ilustrator.
- Jest pewien związek między jego malarstwem a techniką (...) To był swego rodzaju realizm – mówił dr inż. Andrzej Glass w audycji Krysytny Mar z cyklu "Widnokrąg. Galeria polskich inżynierów". - Z jego rysunków wynika, że bardzo lubił wzorować się na owadach. Był bardzo ciekaw, jak te skrzydła są skonstruowane.
Nie do końca pionier?
Awioniką zajął się po przybyciu do Janowa Podlaskiego w 1893 roku. Trzy lata później powstała "Lotnia" - jego pierwszy szybowiec.
REKLAMA
- Jego pomysły, skądinąd interesujące, nie były w Polsce pierwszymi – wyjaśniał inż. Jerzy Jasiuk, były dyrektor Muzeum Techniki w Warszawie. – Na pewno był jednak pierwszym, który zaczął robić eksperymenty szybowcowe.
Entuzjastyczny amator
- Miał za mało doświadczenia technicznego, co powodowało problemy z jego późniejszymi konstrukcjami – mówił dr Andrzej Glass. Wtórował mu drugi gość audycji: - Szybki rozwój konstrukcji lotniczych prześcignął jego możliwości.
Podczas pobytu w Janowie Podlaskim założył "Kółko Awiatyczne" wraz z innymi amatorami lotnictwa: Władysławem Umińskim, Władysławem Kocenty-Zielińskim oraz Julianem Łukawskim.
Wyprzedzony przez epokę
Kolejne pomysły Tańskiego nie były już takimi sukcesami jak "Lotnia". Wśród wynalazków Tańskiego był śmigłowiec, który... montował na dachu ulicy Mazowieckiej w Warszawie, a także samolot z napędem gumowym skonstruowany w 1911 roku. Czym był ów napęd gumowy?
REKLAMA
Posłuchaj
Tańskiego wyprzedziła jego własna epoka: brak środków i technicznego przygotowania spowodował, że konstruktor-amator mógł raczej obserwować, niż uczestniczyć w rozwoju lotnictwa. Syn Tańskiego – Tadeusz – odziedziczył po nim techniczną smykałkę i został konstruktorem samochodów. Pionier polskiej awiacji przeżył osobistą tragedię związaną z losem Tadeusza, który zginął w Auschwitz 23 marca 1941. Sędziwy konstruktor odszedł niespełna rok później 24 lutego 1942 roku.
bm
REKLAMA