Kwesty na polskich nekropoliach. Ratujemy "kamienną historię miasta"
W całej Polsce tysiące ludzi odwiedza groby bliskich na cmentarzach. Zapalają tam znicze i składają kwiaty. Lampki płoną też na grobach poległych za ojczyznę, a także sławnych pisarzy, artystów i uczonych. Na wielu cmentarzach prowadzono zbiórki na renowację zabytkowych nagrobków.
2015-11-01, 18:55
Posłuchaj
Aktor Piotr Gąsowski o zbiórce na rzecz Starych Powązek/IAR
Dodaj do playlisty
Na rzecz Starych Powązek kwestowało w niedzielę ok. 250 osób ze świata kultury, nauki, życia społecznego i politycznego. To już 41. zbiórka na rzecz tego cmentarza.
Datki zbierali m.in. Danuta Szaflarska, Olgierd Łukaszewicz, Krzysztof Kowalewski, Piotr Adamczyk, Anna Gzyra i Joanna Jabłczyńska. Towarzyszyli im członkowie zespołu Mazowsze oraz prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz.
"Akcja Waldorffa była wspaniałym pomysłem"
Aktorka Maja Komorowska, która bierze w zbiórce udział po raz czterdziesty mówiła, że podobnie jak w poprzednich latach, ludzie bardzo chętnie dzielili się pieniędzmi.
- Od początku towarzyszę Powązkom. Nie było mnie tutaj tylko raz, kiedy pracowałam na Węgrzech. To wspaniałe, że ta akcja trwa tyle lat i ludzie nadal biorą w niej udział. Wrzucają pieniądze do puszek, dziękują, czasami szukają jakichś grobów – skomentowała. - Akcja Waldorffa była wspaniałym pomysłem. Mnóstwo ludzi spotyka się tutaj na Powązkach. Przychodzą dorośli, dzieci, potem wnuki. Widać zmiany na cmentarzu, ale nadal dużo grobów czeka na renowację - dodała.
REKLAMA
"Zawsze z cmentarza wychodzi się z pełną puszką"
Aktorka Małgorzata Rożniatowska również po raz kolejny kwestuje na rzecz Starych Powązek. Stoi zawsze pod Kamieniem Hiszpańskim, w tym samym miejscu, które przed laty pokazał jej Jan Kociniak.
- Jasia już nie ma, a ja zostałam. Co roku spotykam tutaj swoich znajomych. Wrzucają do puszek i rozmawiamy, ciesząc się, że po raz kolejny możemy się spotkać – mówiła. - Ludzie dają pieniądze, nie mijają kwestujących z obojętnością. Warszawiacy i Polacy są już przyzwyczajeni, że w tych dniach wspiera się Powązki. Zawsze z cmentarza wychodzi się z pełną puszką – dodała.
Aktorka Joanna Szczepkowska kwestuje na Powązkach w Warszawie w dzień Wszystkich Świętych/fot: PAP/Paweł Supernak Co udało się uratować?
Jak zapowiedział przewodniczący Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa Marcin Święcicki, środki zebrane w tym roku zostaną przeznaczone na restaurację zabytkowej kaplicy Epsteinów i 10 innych nagrobków oraz przeniesienie płyt pamiątkowych żołnierzy insurekcji kościuszkowskiej i uczestników powstania listopadowego do kwatery przy Al. Katakumbowej.
REKLAMA
Posłuchaj
Marcin Święcicki przewodniczący Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami o kweście na cmentarzu/IAR 0:30
Dodaj do playlisty
W tym roku na Starych Powązkach zakończono odnawianie Al. Zasłużonych. 110 grobów zostało uporządkowanych i oczyszczonych, uzupełnione zostały także wszelkie ubytki. Zakończono również renowację kaplicy z herbem Sas-Lachnicki. Odrestaurowano także ok. 10 nagrobków, w tym należący do pisarza Adolfa Dygasińskiego, na którym została odtworzona rzeźba psa, skradziona kilka lat temu oraz pomniki nagrobne m.in. rodzin Kasprzyckich, Daniłowiczów i Mikusińskich.
W ostatnich kwestach udało się zebrać: w 2010 r. - 243,1 tys. zł, w 2011 r. - 257,8 tys. zł, w 2012 r. - 214,9 tys. zł, w 2013 r - 233 tys. zł., a w roku ubiegłym - 249,6 tys. zł.
Kwesta jest organizowana od 1975 roku. Jej inicjatorem i zarazem wieloletnim przewodniczącym Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami był pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff. Grób działacza zasłużonego dla Starych Powązek, wileńskiej Rossy oraz lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego znajduje się na Starych Powązkach.
REKLAMA
Tłumy na warszawskich cmentarzach/TVN24/x-news
Poznań pamięta o Rossie
Po raz 15. w Poznaniu zbierane są pieniądze na ratowanie zabytkowego cmentarza na wileńskiej Rossie. Na poznańskich nekropoliach kwestowali politycy, dziennikarze, ludzie kultury i sportu.
W tym roku z zebranych pieniędzy społeczny komitet "Poznaniacy Rossie" ma odnowić grób Edwarda Lewałt-Jezierskiego. Inicjatorzy akcji mówią, że cieszy się ona przychylnością władz litewskich.
REKLAMA
Posłuchaj
Piotr Świątkowski o 15. zbiórce w Poznaniu/IAR 0:53
Dodaj do playlisty
Zbiórka na rzecz ratowania zabytków Starego Cmentarza w Łodzi
Trójwyznaniowa nekropolia obchodzi w tym roku 160-lecie istnienia. W 21. kweście na jej rzecz wzięło udział kilkudziesięciu przedstawicieli świata polityki i kultury.
Powiązany Artykuł
Kościół Rzymskokatolicki obchodzi uroczystość Wszystkich Świętych
Wśród nich znalazł się senator Ryszard Bonisławski – prezes Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, przewodnik po mieście i znany regionalista. Jak podkreślił, na najstarszym łódzkim cmentarzu obok zwykłych łodzian pochowani są ci najznamienitsi, którzy pozostawili po sobie nie tylko dobrą pamięć, ale też wspaniałe dzieła i służące mieszkańcom do dziś obiekty. Zdaniem Bonisławskiego, łódzki Stary Cmentarz to zabytek nie mniejszej rangi niż warszawskie Powązki czy Cmentarz Rakowicki w Krakowie.
REKLAMA
"Znana twarz bardzo pomaga w kwestowaniu"
- To jest taka "kamienna historia miasta". Trzeba tę pamięć pielęgnować, bo - jak powiedział marszałek Foch – narody, które tracą pamięć, tracą życie. Pielęgnujemy pamięć poprzez przywracanie urody zabytkowym nagrobkom. To konieczne, bo zakwaszenie powietrza i inne czynniki powodują, że wykonane z piaskowca pomniki po prostu się rozpadają - dodał.
Od 21 lat w zbiórce uczestniczy dziennikarka łódzkiej telewizji Magdalena Michalak, która w godzinach południowych zapełniała już trzecią puszkę z datkami. - Mieszkańcy dzielą się ze mną wspomnieniami o swoich najbliższych, którzy już odeszli, a niegdyś brali udział w kweście. Tradycja nie ginie, bo w imieniu tych nieobecnych pieniądze do mojej puszki wrzucają ich córki i synowie - mówiła.
Aktor Teatru Jaracza Mariusz Jakus przyznał, że znana twarz bardzo pomaga w kwestowaniu. - Nawet jeśli - jak to dzieje się w moim przypadku – kojarzona jest z rolami czarnych charakterów - dodał.
Tuż przy głównej bramie na cmentarz zbierały pieniądze dwie nowo wybrane posłanki – Joanna Kopcińska (PiS) i Małgorzata Niemczyk (PO). Obie przyznały, że łodzianie chętnie zasilają fundusz odnowy zabytków nekropolii. Do ich puszek obok monet niejednokrotnie trafiały banknoty o wysokich nominałach.
REKLAMA
Był to pierwszy cmentarz wspólny dla trzech chrześcijańskich wyznań: katolików, ewangelików i wyznawców prawosławia. Poświęcenie cmentarza miało miejsce w 1855 roku. Z tego okresu - lat 50. XIX w. - pochodzą odnowione za uzyskane z ubiegłorocznej kwesty najstarsze nagrobki nekropolii znajdujące się głównie w części ewangelickiej. W sumie za pozyskane z poprzedniej zbiórki 106 tys. zł odnowiono 16 pomników. Wzniesiono także stylowy nagrobek rodziny Ubranowskich, projektu rzeźbiarza Marka Pankanina.
W 20 dotychczasowych kwestach zebrano łącznie ponad 1,1 mln zł. Za te pieniądze odnowiono ponad 160 zabytków najstarszej łódzkiej nekropolii, która jest miejscem pochówku prezydentów miasta, lekarzy, nauczycieli, artystów oraz przedstawicieli dawnej burżuazji przemysłowej.
Posłuchaj
Konstanty Frączak o jednym z najstarszych cmentarzy w Polsce - przy ul Lipowej w Lublinie/IAR 0:15
Dodaj do playlisty
REKLAMA
Kwesta na odnowę nagrobków na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie
To jedna z najstarszych nekropolii w Polsce, ma wielowyznaniowy i wielonarodowy charakter. Wśród zbierających datki są znani społecznicy, samorządowcy, politycy, sportowcy, a także studenci i uczniowie lubelskich szkół. Zbiórka rozpoczęła się w piątek, potrwa do poniedziałku.
Niedaleko bramy głównej cmentarza zbierała pieniądze była lekkoatletka, wielokrotna reprezentantka Polski, olimpijka, Małgorzata Dunecka. - To miejsce o niezwykłej atmosferze, znajduję tu wyciszenie i spokój. Dużo nagrobków jest zniszczonych, trzeba je ocalić, dlatego co roku uczestniczę w kweście – powiedziała Dunecka.
Po raz pierwszy przyszła zbierać pieniądze uczennica Gimnazjum nr 15 w Lublinie Anna Burlita. - Przyszłam z mamą, myślę, że w następnych latach też będę kwestować. Na tym cmentarzu można dowiedzieć się bardzo dużo o historii Lublina, która jest bardzo ciekawa. Trzeba, żeby następne pokolenia mogły ją tu poznawać – powiedziała.
Odnowiono łącznie ponad 250 zabytkowych nagrobków
Zbiórka na lubelskim cmentarzu prowadzona jest po raz 29. W ubiegłym roku zebrano ponad 88 tys. zł. Wyremontowano dzięki temu 9 nagrobków, m.in. zasłużonego lekarza i działacza społecznego Kazimierza Jaczewskiego. Pieniądze z tegorocznej zbiórki mają być przeznaczone na wyremontowanie kolejnych ośmiu nagrobków kamiennych oraz trzech żeliwnych z pierwszej połowy XIX wieku – zapowiedział przewodnicy Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Lublina Stanisław Santarek.
REKLAMA
Dotychczas odnowiono łącznie ponad 250 zabytkowych nagrobków, a w najstarszej części cmentarza jest ich ponad tysiąc.
Cmentarz przy ul. Lipowej ma wielonarodowy i wielowyznaniowy charakter. Założony został w końcu XVIII w., poza ówczesnymi granicami Lublina. W wyniku rozbudowy miasta znalazł się w pobliżu centrum. Pochowani są tu katolicy, prawosławni i ewangelicy. Najstarsze nagrobki, członków loży wolnomularskiej, pochodzą z 1811 r.
Na cmentarzu spoczywają m.in. poeta Józef Czechowicz, kaznodzieja ks. Piotr Ściegienny, bibliofil Hieronim Łopaciński. Pochowani są tu żołnierze polscy, niemieccy, ukraińscy, austriaccy, rosyjscy. W części katolickiej znajduje się mogiła powstańców styczniowych, a w części prawosławnej - żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej atamana Semena Petlury, którzy w 1920 r. byli sojusznikami Polski w walkach z bolszewikami.
REKLAMA
Posłuchaj
25. kwesta na najstarszej, bo liczącej ponad 200 lat, nekropolii w Radomiu. Relacja Anny Orzeł/IAR 0:55
Dodaj do playlisty
Radom ratuje swoją nekropolię
Już po raz 25. znani radomianie kwestowali na najstarszym, bo liczącym ponad 200 lat, cmentarzu w mieście. Zebrane dotąd pieniądze pozwoliły uratować przed całkowitym zniszczeniem kilkanaście niezwykle cennych nagrobków.
Przez dwadzieścia lat na renowację zabytkowych pomników przeznaczono ponad pół miliona złotych, ale potrzeby wciąż są ogromne. Na liście jest około 300 grobów, które wymagają natychmiastowych prac konserwatorskich. Rok temu dwudniowa zbiórka przyniosła ponad 40 tysięcy złotych.
Na cmentarzu, który powstał w czasach napoleońskich i należy do najstarszych w Polsce, jest prawie 28,5 tysiąca nagrobków. Pochowano tu przeszło 200 tysięcy osób m.in. znanego polskiego malarza - Józefa Brandta.
REKLAMA
Jarosławski cmentarz potrzebuje pomocy
Już po raz 24. około 100 wolontariuszy kwestuje na renowację zabytkowych nagrobnych pomników na Starym Cmentarzu w Jarosławiu. To jedna z najstarszych tego typu kwest w Polsce. Trwa nieprzerwanie od 1992 roku. Organizują ją Komitet Społeczny na Rzecz Ratowania Zabytków Starych Polskich Cmentarzy, Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Książąt Czartoryskich.
Wolontariuszami są nauczyciele, uczniowie, działacze społeczni, politycy oraz samorządowcy miejscy i powiatowi.
W tym roku, już raz trzeci zbierane są także pieniądze na odnowę polskiego cmentarza w Jaworowie na Ukrainie.
REKLAMA
Posłuchaj
Beata Pajda nauczycielka historii z Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Książąt Czartoryskich w Jarosławiu, o tegorocznym kwestowaniu/IAR 0:11
Dodaj do playlisty
Jarosławska nekropolia została założona w 1784 roku, wcześniej niż Cmentarz Powązkowski w Warszawie, Łyczkowski we Lwowie czy Rakowicki w Krakowie. Znajduje się na niej wiele cennych zabytkowych pomników autorstwa m.in. mistrzów lwowskich i krakowskich.
IAR/PAP/iz
REKLAMA