Tadeusz Peiper. Twórca Awangardy Krakowskiej
10 listopada 1969 roku zmarł Tadeusz Peiper, poeta, teoretyk poezji, założyciel czasopisma "Zwrotnica".
2024-11-10, 05:35
- W tradycji polskiej poezji nie było kogoś, kto niezależnie od tego, co tak bardzo kochamy - od natchnień, od intuicji - miał podejście, które nazywamy czysto warsztatowym. Podejście kogoś, kto był konstruktorem, matematykiem słów. Kimś takim, być może pierwszym w historii polskie poezji, był Tadeusz Peiper - mówił na antenie Polskiego Radia poeta i krytyk Piotr Matywiecki.
Posłuchaj
Na łamach "Zwrotnicy" publikowali swe wiersze poeci, którzy stworzyli grupę literacką Awangardy Krakowskiej. Wśród nich byli m.in. Julian Przyboś, Adam Ważyk i właśnie Tadeusz Peiper. Urodzony 3 maja 1891 roku w Krakowie założyciel "Zwrotnicy" był dla młodszych kolegów autorytetem. Sam Peiper zdawał się odczuwać wynikającą z tego faktu odpowiedzialność.
- Z całą świadomością i żarliwością swego powołania podjął się i praktykował rolę prekursora - mówił w audycji po śmierci Peipera poeta Stefan Flukowski.
REKLAMA
Posłuchaj
W twórczości Peipera kluczową rolę pełniła poprawność gramatyczna i składniowa. "Poezja to tworzenie pięknych zdań" - pisał Tadeusz Peiper. To również on ukuł podstawy programu Awangardy Krakowskiej ujęte w hasło 3xM: "miasto, masa, maszyna", w czym widoczna jest inspiracja futuryzmem, wielbiącym prędkość i technologię.
Peiper przeżył II wojnę światową w więzieniach NKWD i sowieckich łagrach. Do kraju wrócił w 1944 roku. Pod koniec życia zapadł na chorobę psychiczną. Przez wiele powojennych lat żył w Warszawie w odosobnieniu, tworzył, ale zabraniał wydawania nowych dzieł i wznawiania wydań przedwojennej twórczości.
bm
REKLAMA
REKLAMA