Marcin Bielski - szesnastowieczny kronikarz
Renesansowy historyk jest autorem pierwszej próby syntezy historii powszechnej w języku polskim. "Kronika świata wszystkiego", choć pozbawiona krytycyzmu, świadczy o dużej erudycji Marcina Bielskiego.
2019-12-18, 05:40
Posłuchaj
18 grudnia 1575 roku zmarł Marcin Bielski, pisarz, historyk i dworzanin marszałka Piotra Kmity.
Kształcił się w szkole pałacowej na dworze w Wiśniczu. Brał udział w wyprawach przeciwko Tatarom i Wołochom. W 1531 roku walczył w bitwie pod Obertynem.
Długi czas mieszkał w Krakowie, centrum życia politycznego i umysłowego ówczesnej Polski. Tu zetknął się z prądami reformacji, której sprzyjał, choć sam nigdy nie zdecydował się na otwarte zerwanie z Kościołem katolickim. Tam powstały też jego pierwsze próby literackie.
Około 1540 roku Marcin Bielski opuścił Kraków i osiadł w rodzinnym majątku w ziemi sieradzkiej. Założył rodzinę. Wiódł spokojny, ziemiański żywot. Poświęcił się literaturze. Pisał moralitety, komedie i satyry.
REKLAMA
Najważniejszym dziełem w dorobku Marcina Bielskiego pozostaje jednak "Kronika świata wszystkiego", pierwsza w Polsce historia powszechna. – To praca kompilacyjna, świadcząca o dużej erudycji autora, ale jednocześnie pozbawiona krytycyzmu. Należy jednak pamiętać, że przez długie lata była to jedyna próba całościowego ujęcia dziejów ludzkości – mówiła na antenie Polskiego Radia prof. Jolanta Choińska-Mika.
Dzieło Bielskiego jest też dowodem na istniejące wówczas zapotrzebowanie na wiedzę historyczną w polskim społeczeństwie. Drugim ważnym tekstem Marcina Bielskiego, cenionym zwłaszcza przez historyków wojskowości jest rozprawa pod tytułem "Sprawa rycerska". Opisana tu sztuka wojenna, a zwłaszcza fragmenty poświęcone problemom artylerii, pozwalają poznać stan ówczesnej wiedzy na temat techniki wojskowej.
Posłuchaj biografii Marcina Bielskiego w audycji z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków".
mjm
REKLAMA
REKLAMA