Unia brzeska - narodziny Kościoła unickiego
23 grudnia 1595 roku papież Klemens VII wydał bullę "Magnus Dominus et laudabilis nimis", zatwierdzającą unię brzeską.
2021-12-23, 05:30
Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem wielonarodowym i wielowyznaniowym. Kościół prawosławny w kraju podlegał patriarchatowi Konstantynopola. Miasto stopniowo traciło na znaczeniu. Jednocześnie rosło znaczenie Moskwy i koncepcja jej roli jako Trzeciego Rzymu. To spowodowało powstanie moskiewskiego patriarchatu w 1589 roku.
Nad Rzeczpospolitą zawisła realna groźba: spora część podwładnych króla mogłaby zostać jednocześnie podporządkowana duchownemu, który urzęduje we wrogim państwie. Król pozostawał pod wpływem ks. Piotra Skargi, który przekonywał go do działań mających na celu zjednoczenie kościołów w kraju. Z drugiej strony - do unii dążyli też duchowni prawosławni, którzy widzieli potrzebę reform. Tak doszło do zawarcia unii katolików z prawosławnymi.
Na mocy unii zawartej na synodzie w Brześciu Litewskim w 1586 roku część polskich prawosławnych uznała zwierzchnictwo papieża i przyjęła dogmaty uznawane w Kościele katolickim. Zachowany został przy tym kalendarz i obrządek kościoła prawosławnego.
- Domagano się od Zygmunta III zagwarantowania, że tworzący się w ten sposób Kościół unicki uzyska potwierdzenie praw i beneficjów, świątyń, które należały do Kościoła prawosławnego. Duchowni uniccy chcieli też uzyskać prawo do zasiadania w senacie. Król wyraził zgodę na niemal wszystkie warunki, jednak ostatnia kwestia pozostała nierozstrzygnięta, ponieważ decyzja nie zależała od króla, a od Sejmu Rzeczypospolitej – wyjaśniała prof. Jolanta Choińska-Mika w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska".
REKLAMA
Posłuchaj
Sytuacja unitów znacznie pogorszyła się po rozbiorach. Posłuchaj, jak zniknięcie Polski z mapy Europy wpłynęło na społeczność greckokatolicką.
Posłuchaj
bm
REKLAMA
REKLAMA