Rok Tadeusza Kościuszki zainaugurowany w Krakowie

Posłuchaj

List Andrzeja Dudy odczytał prezydencki minister - Wojciech Kolarski/IAR

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W 2017 roku przypada dwusetna rocznica śmierci polskiego i amerykańskiego bohatera narodowego.

W najbliższych miesiącach w Polsce odbywać się będą różnorodne wydarzenia, m.in. kulturalne i edukacyjne, upamiętniające generała. To na krakowskim Rynku 24 marca 1794 r. Kościuszko rozpoczął insurekcję, uważaną za ostatnią próbę ratowania I Rzeczpospolitej, zaś w kryptach wawelskich spoczywa jego ciało.

Uroczystości rozpoczął apel, złożenie wieńców na płycie rynku, odczytanie przysięgi i bieg śladami Tadeusza Kościuszki. Rocznicę uczczono również na sportowo. W Biegu Szlakiem Pomników Pamięci Tadeusza Kościuszki ulice Krakowa przemierzyło kilkuset biegaczy.

Uroczystości patronatem objęło UNESCO oraz prezydent Andrzej Duda, który wysłał do uczestników uroczystości w Krakowie list. 

"Siła nieśmiertelnego ducha Kościuszki"

- Siła ducha Kościuszki polega na tym, że on zawsze konsolidował, jednoczył Polaków. Kościuszce nie przeciwstawiał się nikt, kto zdrowo myślał o ojczyźnie. Wierzę, że również teraz, w tym roku, siła nieśmiertelnego ducha Kościuszki będzie na nas oddziaływać - mówi historyk prof. Mieczysław Rokosz, prezes Komitetu Kopca Kościuszki, który jest głównym organizatorem obchodów Roku Kościuszki.

Historyk podkreśla, że Kościuszko był wśród pierwszych działaczy, którzy uważali niewolnictwo i handel Afrykanami za hańbę ludzkości. Zaś jako największe zło Rzeczpospolitej Naczelnik postrzegał niewolę chłopów.

prof. Mieczysław Rokosz Insurekcja kościuszkowska była pierwszym, nie licząc konfederacji barskiej, zrywem narodowym i walką o niezbywalne prawa narodu do posiadania własnego suwerennego państwa

- Kościuszko reprezentował niezbywalne prawa narodu do bycia wolnym - mówi historyk i zaznacza, że wśród szczególnych zasług Kościuszki dla Polski jest zapoczątkowane 223 lata temu na Rynku w Krakowie powstanie narodowe przeciwko Rosji i Prusom.

Insurekcja, której Kościuszko przewodził jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej, była - dodaje historyk - "walką o rozwój idei Konstytucji 3 Maja, w której obronie Kościuszko walczył już wcześniej (1792 wojna polsko-rosyjska); była walką przeciwko wewnętrznym i zewnętrznym wrogom naprawy Rzeczpospolitej".

- Insurekcja kościuszkowska była pierwszym, nie licząc konfederacji barskiej, zrywem narodowym i walką o niezbywalne prawa narodu do posiadania własnego suwerennego państwa - wyjaśnia Rokosz.

Jak zaznacza, Naczelnik na początku powstania powiedział, że za samą szlachtę bić się nie będzie. - To w ramach insurekcji zaczął się krystalizować nowoczesny naród polski, na który złoży się nie tylko dawne rycerstwo, szlachta, ale również mieszczanie i chłopi - tłumaczy profesor.

PAP

"Insurekcja walką w słusznej sprawie"

Historyk wskazał także, że przewrót z 1794 r. jest przez niektórych oceniany jako niepotrzebny i wskazywany jako bezpośrednia przyczyna III rozbioru Polski. - Tak, insurekcja nie uratowała państwa, bo nie mogła go uratować wobec przewagi wrogich sąsiadów, ale uratowała godność i honor narodu, który schodził z areny politycznej nie bez walki - stwierdza Rokosz i zaznacza: "Insurekcja była walką w słusznej sprawie, wytyczyła jeden ze szlaków polskich dziejów ku niepodległości, bardzo trudną drogę, drogę powstań, drogę czynu, u której kresu znalazł się twórca Legionów i wskrzesiciel państwa polskiego - Józef Piłsudski".

prof. Mieczysław Rokosz Insurekcja była walką w słusznej sprawie, wytyczyła jeden ze szlaków polskich dziejów ku niepodległości, bardzo trudną drogę, drogę powstań, drogę czynu, u której kresu znalazł się twórca Legionów i wskrzesiciel państwa polskiego - Józef Piłsudski

Odrodzenie Polski w 1918 r. było - mówi historyk - pozytywną odpowiedzią na Kościuszkowskie pytanie: "Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość?".

- Kościuszko do całego świata należy - przypomniał historyk słowa gen. La Fayette'a. W dziejach świata Naczelnik wsławił się przede wszystkim walcząc przez osiem lat w wojnie rewolucyjnej o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Amerykańscy historycy wojskowości nazywają Kościuszkę mózgiem amerykańskiej rewolucji. Wiele sukcesów w wojnie o niepodległość USA, m.in. pod Saratogą (1777), jest zasługą zmarłego 200 lat temu bohatera.

Pamięć o Kościuszce pozostaje żywa. Przypominają o nim pomniki, nazwy ulic, placów, szkół, dzieła sztuki, gór - m.in. najwyższy szczyt Australii (Góra Kościuszki) i kopiec Kościuszki w Krakowie. 

zi