Tadeusz Makowski. "Malowane na obrazach figurki zbudowane z kół, ostrosłupów i sześcioboków, urzekły wielu odbiorców"

Długo poszukiwał swojej artystycznej drogi. W pamięci wielu zapisał się jako autor oryginalnych portretów dzieci. 1 listopada mija 92. rocznica śmierci Tadeusza Makowskiego.

2024-11-01, 05:34

Tadeusz Makowski. "Malowane na obrazach figurki zbudowane z kół, ostrosłupów i sześcioboków, urzekły wielu odbiorców"
Tadeusz Makowski w swojej paryskiej pracowni. Był jednym z tych polskich artystów malarzy, którzy byli pod wpływem Szkoły Paryskiej.Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Dzieciństwo spędził w Krakowie. Po ukończeniu gimnazjum studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jednocześnie wstąpił do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uczył się malarstwa pod kierunkiem Jana Stanisławskiego i rysunku u Jerzego Mehoffera. Po ukończeniu Akademii ze srebrnym medalem wyjechał za granicę. Po krótkim pobycie w Monachium przybył do Paryża w 1908 roku, gdzie pozostał już do śmierci. Jego przyjazd przypadł na okres, w którym sztuka francuska próbowała odejść od impresjonizmu.

Emigracja do Francji

W stolicy Francji długie godziny spędzał w Luwrze. Czasem wyjeżdżał do Belgii i Holandii, by pozwiedzać muzea. Tam zainteresował się szkołą mistrzów flamandzkich. W Paryżu poznał grupę francuskich artystów inspirujących się nowym kierunkiem w sztuce - kubizmem. Zakładał on odrzucenie dotychczasowych zasad perspektywy i budowaniu geometrycznej kompozycji. Makowski zaprzyjaźnił się z jednym współtwórców kubizmu – Henrim Le Fauconnierem, a następnie z Marcelem Gromairem i Władysławem Ślewińskim, pod których wpływem tworzył przez pewien czas.

Po raz pierwszy swoje poważne dokonania malarskie zaprezentował na własnej wystawie, którą zorganizował w prestiżowym Salonie Niezależnym w Paryżu w 1911 roku. W latach 1912-1913 namalował dziewiętnaście obrazów kubistycznych, ten kierunek nie do końca mu odpowiadał. Postanowił nie przerywać poszukiwania swojej artystycznej drogi. Jednak nie odciął się całkowicie od kubizmu. 

Posłuchaj

Pracownik Muzeum Narodowego w Warszawie Bogdan Grzegorzewski opowiedział o malarstwie Tadeusza Makowskiego w audycji Magdaleny Maciejewskiej pt. "Barwy i słowa". (PR, 21.08.1987) 28:42
+
Dodaj do playlisty

 

Inspiracje

Makowski na krótko przed wybuchem I wojny światowej wynajął pracownię w artystycznej dzielnicy Montparnasse, którą zamieszkiwał do końca życia. Okres konfliktu zbrojnego spędził wraz z Władysławem Ślewińskim w Owernii i Bretanii. Krajobraz tych krain tak go ujął, że został uwieczniony w postaci pejzaży na niektórych jego obrazach. 

Fascynacja światem dzieci

Od 1921 roku ze szczególnym upodobaniem uwieczniał na płótnach sceny z życia dzieci. Ciała dzieci były zbudowane z figur geometrycznych, a one same ubrane w dziwne stroje.

- Świat dziecka pociągał go swoją odrębnością, szczerością i fantastyką dziecięcej wyobraźni – mówiła redaktor Magdalena Maciejewska w audycji "Zgadnij, sprawdź, odpowiedz".

Posłuchaj

Redaktor Magdalena Maciejewska przybliżyła sylwetkę Tadeusza Makowskiego w audycji pt. "Zgadnij, sprawdź, odpowiedz". (PR, 27.12.1988) 28:52
+
Dodaj do playlisty

 

Uznany artysta

Około 1927 roku, Makowski po wielu próbach wypracował własny, oryginalny styl. Jego malarstwo należało do sztuki tradycyjnej, jednak zawierało również elementy sztuki współczesnej.

- W malarstwie Makowskiego można doszukać się wpływów kubizmu, polskiej sztuki ludowej, malarstwa holenderskiego, naiwnego realizmu i plastyki dziecięcej – skomentował Bogdan Grzegorzewski, pracownik Muzeum Narodowego w Warszawie w audycji "Barwy i słowa".

Wystawa w Paryżu w 1928 roku przyniosła mu popularność i uznanie we francuskim środowisku artystycznym. Malowane na obrazach figurki zbudowane z kół, ostrosłupów i sześcioboków, urzekły wielu odbiorców.

W ostatnich latach życia w jego dziełach zaczęły dominować treści pełne dramatyzmu. Były to zapisy obserwacji życia, jednak pełne życzliwości i współczucia dla człowieka. Najbardziej znanym obrazem z tego okresu jest "Rzeźbiarz sabotów", na którym został ukazany stary szewc w ubogo wyposażonym warsztacie.

- Temat starości był mniej popularny w obrazach Makowskiego. Potrafił doskonale studiować charakter człowieka i jego reakcje na otoczenie – mówił Bogdan Grzegorzewski.

Ostatnie lata

Jego obrazy w okresie międzywojennym często były reprodukowane na pocztówkach. Malarz prowadził skromny i prosty tryb życia. Poza obrazami tworzył ilustracje do książek, rysunki i grafiki. W latach 1912-1931 prowadził dziennik, w którym zapisywał koleje swojego artystycznego losu.

Tadeusz Makowski zmarł 1 listopada 1932 roku w Paryżu. Został pochowany na cmentarzu polskim w Montmorency.

W 1956 roku profesor sztuki Władysława Jaworska odnalazła we Francji pamiętnik artysty. Opatrzony jej komentarzem ukazał się drukiem w 1961 roku.

seb


Polecane

Wróć do strony głównej