Andrzej Trzos-Rastawiecki. Mistrz łączenia dokumentu i fabuły

Posłuchaj

Wypowiedź Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego na temat filmu "Gdziekolwiek jesteś, panie prezydencie". (PR, 14.09.1978)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Jego dorobek artystyczny liczy kilkadziesiąt filmów dokumentalnych i 10 fabularnych. W archiwum Polskiego Radia zachowała się rozmowa z Andrzejem Trzosem-Rastawieckim na temat jednego z jego najważniejszych obrazów fabularnych - "Gdziekolwiek jesteś, panie prezydencie". Film z brawurową rolą główną Tadeusza Łomnickiego opowiadał o losie prezydenta Warszawy, Stefana Starzyńskiego, który zdecydował się pozostać w stolicy po agresji Nimiec na Polskę. 

- Ten film nie jest właściwie poświęcony polityce. Chcieliśmy skupić się na emocjach i psychice bohatera - mówił reżyser w rozmowie z Anną Fuksiewicz. 

Mistrz dokumentu

Film "Gdziekolwiek jesteś, panie prezydencie" był zrealizowany w nowatorskiej wówczas konwencji, wykorzystującej fragmenty paradokumentu. To właśnie przede wszystkim sztuce faktu Andrzej Trzos-Rastawiecki poświęcił większość swojej pracy twórczej. W większości swoich dokumentów, jak "Pawiak", "Enigma" czy "Ballada o pradziwym kłamstwie", Andrzej Trzos-Rastawiecki wystąpił w roli scenarzysty i reżysera. W podobnej, podwójnej roli wystąpił, tworząc serial biograficzny "Marszałek Piłsudski". 

- Historycy różnie spoglądają na historię. Dlatego zdecydowałem się pokazać historię Piłsudskiego z punktu widzenia Piłsudskiego. To determinowało wybór konwencji, czyli fikcyjnego wywiadu z Marszałkiem - wyjaśniał twórca w audycji z cyklu "Po obu stronach kamery"

Był ceniony za warsztat i twórczą wrażliwość, a także konsekwentne podejmowanie problemów moralno-obyczajowych współczesności.

W 1997 roku nakręcił film dokumetalny "Pułkownik Kukliński", w którym ukazał mało znane wówczas, fakty wyjaśniające motywy działania pierwszego polskiego oficera w NATO. Od 1991 roku reżyser przewodniczył Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych. 

Nagradzany twórca 

Andrzej Trzos-Rastawiecki był laureatem licznych wyróżnień, między innymi II nagrody na festiwalu filmowym w Guadalajarze za obraz "Egzamin", kilku międzynarodowych nagród za film "Zapis zbrodni" oraz Nagrody Specjalnej Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za obraz "Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie...". Otrzymał też Nagrodę Specjalną "Platynowy Opornik" za całokształt twórczości na Festiwalu Filmów Dokumentalnych "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" w Gdyni.

W 2013 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, przyznanym za wybitne zasługi dla kultury oraz w rozwój polskiego kina dokumentalnego.

Andrzej Trzos-Rastawiecki zmarł 2 kwietnia 2019 roku. Miał 85 lat. Reżyser zostanie pochowany na warszawskich Powązkach. 

bm/iar