Premier w Pradze: gdy upadły mury, kraje naszego regionu wybrały ścieżkę wolności

Posłuchaj

Premier na uroczystościach w Pradze. Relacja Karola Darmorosa z Pragi (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

• Mateusz Morawiecki przypomniał, że powstanie Solidarności w 1980 roku doprowadziło do pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych w Polsce czerwcu 1989 roku. Premier zaznaczył, że nasz kraj rozpoczął proces przemian demokratycznych w Europie Środkowej
• Mateusz Morawiecki podkreślał również, że Polska i Czechy są dziś kluczowymi partnerami w ramach współpracy regionalnej
• W 1989 roku spełniły się nasze marzenia o wolności i demokracji - powiedział premier, dodając, że dziś wciąż są kraje walczące o te same prawa, również w Europie
• Uroczystości w Pradze odbywają się z udziałem premierów państw Grupy Wyszehradzkiej i przewodniczącego niemieckiego Bundestagu. W praskim Muzeum Narodowym przywódcy otworzyli wystawy "Aksamitna Rewolucja" oraz "Momenty XX wieku"

- 30 lat temu, gdy upadły mury i reżim, fala optymizmu ogarnęła Europę, a kraje naszego regionu wybrały ścieżkę wolności, demokracji - mówił premier Mateusz Morawiecki w Muzeum Narodowym w Pradze podczas obchodów 30. rocznicę aksamitnej rewolucji.

Mateusz Morawiecki podkreślał, że Polska był tym krajem, który rozpoczął proces zmian w Europie Środkowej na początku lat 80. XX wieku, gdy powstała Solidarność oraz przez częściowo wolne wybory w 1989 r. - Polska stała się pierwszym wyłomem w murze, który przyniósł następne - na Węgrzech, w NRD i w Czechosłowacji - podkreślał.

Mateusz Morawiecki przypomniał również wspólne dla Polski i Czech rocznice przypadające na 2019 r.: 20 lat członkostwa w NATO, 15 lat członkostwa w UE.

- Jestem przekonany, że historia Czech, Polski i innych krajów naszego regionu jest historią sukcesu i inspiruje inne narody - mówił szef polskiego rządu.

Jak dodał, Szczyt Przyjaciół Spójności pokazał, że możemy walczyć wspólnie o swoje interesy. - Dziś wspólnie występujemy jako kluczowi partnerzy nie tylko w ramach V4, ale też Inicjatywy Trójmorza i Bukaresztańskiej Dziewiątki - zwrócił uwagę Mateusz Morawiecki.

Obchody 30. rocznicy aksamitnej rewolucji w Pradze

Premier Mateusz Morawiecki wraz z innymi szefami rządów państw Grupy Wyszehradzkiej wziął udział w uroczystościach upamiętniających 30. rocznicę aksamitnej rewolucji, która zakończyła trwające od 1948 r. rządy komunistów.

W obchodach, oprócz Mateusza Morawieckiego, uczestniczyli: ich gospodarz premier Czech Andrej Babisz, premierzy Słowacji Peter Pellegrini i Węgier Viktor Orban, a także przewodniczący niemieckiego Bundestagu Wolfgang Schaeuble.

Powiązany Artykuł

Kardynał Stanisław Dziwisz odprawił mszę pontyfikalną w Pradze czeskiej

Premier Babisz: to, co w Polsce trwało 10 lat, na Węgrzech kilka miesięcy, dzięki Wam w Czechach trwało 10 dni

Szef czeskiego rządu Andrej Babisz podkreślał rolę byłego prezydenta Vaclava Havla.

Podczas uroczystości, które odbyły się w gmachu Muzeum Narodowego w Pradze, Babisz stwierdził, że demontaż reżimu komunistycznego rozpoczął się od Polski, w której jako pierwszej miały miejsce wolne wybory.

- To, co w Polsce trwało 10 lat, na Węgrzech kilka miesięcy, dzięki Wam w Czechach trwało 10 dni – powiedział Babisz zwracając się do premierów Polski i Węgier.

Premier Czech podkreślał także rolę dysydenta, późniejszego prezydenta Czechosłowacji i Czech Vaclava Havla w przemianach, jakie miały miejsce w kraju. - Odwaga Havla była godna podziwu – mówił Babisz. Przyznał, że sam był członkiem partii komunistycznej.

- Nie jestem z tego dumny. Nie miałem tyle odwagi, co Havel – powiedział czeski premier.

Podziękował za wszystkie wydarzenia, które rozpoczęło Forum Obywatelskie. - Dziękuję tym, którzy wprowadzili nas do UE. Dziękuję tym, którzy wprowadzili nas do NATO. Dziękuję tym, którzy chodzą głosować – powiedział Babisz.

Premier Węgier: wzorem był opór Havla

Premier Węgier Viktor Orban podkreślał, że historie Węgier oraz Czech wielokrotnie łączyły się po II wojnie światowej. - Dla nas młodych ludzi z Węgier wzorem był opór Vaclava Havla – on był dla nas punktem wyjścia – mówił.

Nawiązywał również w swoim wystąpieniu do adaptacji filmowych nowel Bohumila Hrabala – "Pociągów pod specjalnym nadzorem" i "Postrzyżyn". - Wydawało nam się, że to wszystko mówi też o nas – dziękuję za to – dodał.

Orban zaznaczył, że kraje regionu chcą bronić państw narodowych, a rok 1989 r. uczy nas wciąż potrzeby wolności i niezależności. "Jesteśmy demokratami Europy Środkowej i dlatego musimy chronić nasze państwa narodowe" – mówił. - W 1989 r. udało nam się zniszczyć komunizm. Domagaliśmy się godnego życia – dodał.

Premier Węgier zaznaczył, że Europa Środkowa to obecnie nie tylko koncept polityczny, ale konkretne relacje gospodarcze i społeczne. - 30 lat temu sądziliśmy, że naszą przyszłością jest Europa. Teraz widzimy to tak, że to my jesteśmy przyszłością Europy - dodał.

Premier Słowacji: zadaniem polityków musi być jednoczenie własnych narodów

Premier Słowacji Peter Pellegrini ocenił, że 30. rocznica ma znaczenie ogólnoświatowe, bo - jak dodał - nieczęsto zdarza się, że takie zmiany przebiegają pokojowo. Zaakcentował też znaczenie dwóch osobistości, które uczestniczyły w "aksamitnej rewolucji" i wywierały wpływ na Czechów i Słowaków także w latach wcześniejszych – Vaclava Havla i Alexandra Dubczeka.

- W listopadzie 1989 r. dla naszych narodów mógł rozpocząć się powrót do Europy. Przeszliśmy ciężką, polityczną i ekonomiczną transformację - mówił Pellegrini.

- W odróżnieniu od innych państw regionu, musieliśmy (Czechosłowacja ) rozwiązać problemy związane z podziałem państwa i byliśmy w stanie także aksamitnie podzielić państwo i nie zdestabilizowaliśmy regionu – dodał słowacki premier.

Pellegrini ocenił, że tak, jak 30 lat temu zburzone zostały mury i barykady, tak dziś także istnieją one "w głowach ludzi". - Na bazie naszych własnych przekonań twórzmy szeroką zgodę. Zadaniem polityków musi być jednoczenie własnych narodów - apelował.

"Jedność niemiecka poprzedzona była walką ludzi o niezależność i wolność za żelazną kurtyną"

Przewodniczący Bundestagu Wolfgang Schaeuble podkreślał, że "rewolucje pokojowe" w 1989 r. były "tak rozmaite, jak narody, które ich dokonały".

Przypominał, że tylko kilka miesięcy dzieliły Czechy od protestów w 1989 r. do prezydentury Vaclava Havla. - Jedność niemiecka poprzedzona była walką ludzi o niezależność i wolność za żelazną kurtyną – mówił szef Bundestag.

Wydarzenia praskie

17 listopada 1989 roku w centrum Pragi siły porządkowe brutalnie uderzyły w uczestników marszu zorganizowanego w celu upamiętnienia 50. rocznicy zamknięcia czeskich szkół wyższych przez niemieckie władze okupacyjne.

Po pacyfikacji studenci oraz wspierający ich aktorzy teatralni ogłosili strajk protestacyjny, który stał się początkiem zmiany systemu.

Seria ulicznych protestów (w największym uczestniczyło 800 tys. osób) doprowadziła do zmian we władzach Komunistycznej Partii Czechosłowacji, w tym m.in. o rezygnacji z zapisu w konstytucji o rządach jednej partii. 29 grudnia prezydentem został Vaclav Havel.

PAP/ IAR/ agkm