Jerzy Abratowski - tragiczny los znanego kompozytora

Abratowski przyszedł na świat 22 kwietnia 1929 roku w rodzinie o wielowiekowych tradycjach muzycznych - od siedmiu pokoleń przodkowie specjalizowali się w grze na organach. Sam Abratowski żadnych studiów muzycznych nie ukończył, ale był kompozytorem ponad 150 piosenek, także muzyki filmowej i teatralnej. Co ciekawe, często i chętnie współpracował z Polskim Radiem, prowadząc wiele znanych programów muzycznych.

Muzyczna droga

Rodzina w 1936 roku przeniosła się do Tarnowa, gdzie spędzili cały okres wojenny. Tam też Abratowski skończył po wojnie gimnazjum. Studia muzykologiczne odbywał we Wrocławiu, choć ich nie ukończył. Muzycznie, jako pianista z wirtuozerią grający na organach, był wziętym kompozytorem i dziennikarzem muzycznym. Uważa się, że to on właśnie rozpowszechnił rozrywkową muzykę organową (jakkolwiek to brzmi...). Co ciekawe, był pierwszym w Polsce muzykiem, który z początkiem lat 60. sprowadził do Polski organy Hammonda.

Od studiów odwiodło go wiele rzeczy, ale przede wszystkim potrzeba pracy związanej z muzyką - gdzie granie w różnych zespołach, tworzenie własnych i prowadzenie bądź uczestniczenie w wielu programach radiowych były magnesem dla młodego muzyki i przyszłego kompozytora. Jak mało kto potrafił znajdować melodyjny dźwięk dla słów - stąd tyle znanych przebojów, ale też i muzyka do musicalu "Wygnanie z raju", skomponowana wspólnie z Krzysztofem Komedą do libretta Andrzeja Tyczyńskiego. Kronikarze wspominają także muzykę teatralną, jak choćby do sztuki "Szklana menażeria" Tennessee Williamsa. W filmach widział swoją rolę w formach krótkometrażowych i animowanych.

To właśnie jako "muzyczny animator" znany jest choćby z takich produkcji, jak: "Awantury arabskie Koziołka Matołka", "Utracony raj", "Biały miś", "Nie zadzieraj nosa", "Różne przygody Gąski Balbinki" czy "Koziołek Matołek contra Krwawy Joe". Jego współpraca filmowa datuje się w latach 1957- 1961. Wcześniej, we Wrocławiu, współpracował z Teatrem Młodego Widza oraz Polskim Radiem. Po przeniesieniu się do Warszawy w 1952 roku założył i prowadził własny zespół instrumentalny, akompaniując wielu wschodzącym i uznanym już gwiazdom polskiej muzyki rozrywkowej. Wśród tych wykonawców byli m.in. Ludmiła Jakubczak, Joanna Rawik, Irena Santor, Sława Przybylska, a także w różnych latach jego piosenki wykonywali choćby Hanna Banaszak, Mieczysław Fogg, Anna German, Kalina Jędrusik, Krystyna Konarska, Danuta Rinn, Ewa Bem, Andrzej Dąbrowski, Danuta Błażejczyk czy Anna Maria Jopek.

Wielkie przeboje i wielcy wykonawcy

Najsłynniejszą piosenką Abratowskiego była "Gdy mi ciebie zabraknie" (do słów Kazimierza Winklera) śpiewana przez jego żonę Ludmiłę Jakubczak. Piosenkarka szybko zdobywała polską estradę i zyskiwała niesamowitą popularność. Zaledwie w trzecim roku kariery zginęła tragicznie, wracając do Warszawy z mężem i Ireną Santor z nagrań w Łodzi. Samochód prowadzony przez Abratowskiego wpadł w poślizg i uderzył w drzewo. Jakubczak była jedyną śmiertelną ofiarą tego wypadku - Santor i Abratowski odnieśli jedynie obrażenia. Wypadek ten zrodził wiele niemiłych plotek i oskarżeń. Twórca, zrozpaczony stratą żony, nie mógł sobie poradzić z tymi wszystkimi atakami i wymysłami, co spowodowało, że wyemigrował do USA.

Z innych dobrze znanych piosenek na plan pierwszy wybija się "Szeptem" do słów Jacka Korczakowskiego. Co ciekawe, piosenka ta, z repertuaru Ludmiły Jakubczak, zdobyła II Nagrodę w konkursie na polską piosenkę na 1. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie (1961), gdzie wykonywała ją czeska piosenkarka i aktorka Hana Hegerová. Innymi równie znanymi piosenkami Abratowskiego były: "Dwie szklaneczki wina" do słów Kazimierza Winklera, "Jesteś moją miłością", "Księżyc i astry" czy "Nie z każdej mąki będzie chleb" - wszystkie z repertuaru Joanny Rawik. Abratowski komponował także do słów Jeremiego Przybory, Witolda Rychtera czy Wojciecha Młynarskiego. Tworzył również muzykę dla Kabaretu Szpak.

Znany muzyk i kompozytor zginął tragicznie w Los Angeles 1 lutego 1989 roku. Został zastrzelony podczas napadu na bank, w którym przebywał jako klient. Tyle tragicznych zdarzeń: utrata ukochanej żony, oskarżenia o celowe działanie podczas tego wypadku, ostracyzm, z którym często później musiał się zmagać, wreszcie emigracja do USA, gdzie po wielu latach "spokojniejszego życia" stał się przypadkową ofiarą strzelaniny w banku. Wielu twierdziło, że było to swoiste fatum Jerzego Abratowskiego i jego najbliższych. Warto wspomnieć piękne piosenki kompozytora - jest ich wiele w Internecie.

PP