Jerzy Abratowski - tragiczny los znanego kompozytora

92 lata temu urodził się we Lwowie przyszły kompozytor i pianista Jerzy Abratowski. Jego piosenki w latach 60. często zdobywały ogromne uznanie publiczności, a "Gdy mi ciebie zabraknie" uznana została w 1960 roku najpopularniejszą piosenką po wojnie. 

2021-04-22, 05:40

Jerzy Abratowski - tragiczny los znanego kompozytora
Jerzy Abratowski (pierwszy z lewej) i członkowie zespołu Czerwono-Czarni. . Foto: PAP/ Zbigniew Kosycarz

Abratowski przyszedł na świat 22 kwietnia 1929 roku w rodzinie o wielowiekowych tradycjach muzycznych - od siedmiu pokoleń przodkowie specjalizowali się w grze na organach. Sam Abratowski żadnych studiów muzycznych nie ukończył, ale był kompozytorem ponad 150 piosenek, także muzyki filmowej i teatralnej. Co ciekawe, często i chętnie współpracował z Polskim Radiem, prowadząc wiele znanych programów muzycznych.

Muzyczna droga

Rodzina w 1936 roku przeniosła się do Tarnowa, gdzie spędzili cały okres wojenny. Tam też Abratowski skończył po wojnie gimnazjum. Studia muzykologiczne odbywał we Wrocławiu, choć ich nie ukończył. Muzycznie, jako pianista z wirtuozerią grający na organach, był wziętym kompozytorem i dziennikarzem muzycznym. Uważa się, że to on właśnie rozpowszechnił rozrywkową muzykę organową (jakkolwiek to brzmi...). Co ciekawe, był pierwszym w Polsce muzykiem, który z początkiem lat 60. sprowadził do Polski organy Hammonda.

Od studiów odwiodło go wiele rzeczy, ale przede wszystkim potrzeba pracy związanej z muzyką - gdzie granie w różnych zespołach, tworzenie własnych i prowadzenie bądź uczestniczenie w wielu programach radiowych były magnesem dla młodego muzyki i przyszłego kompozytora. Jak mało kto potrafił znajdować melodyjny dźwięk dla słów - stąd tyle znanych przebojów, ale też i muzyka do musicalu "Wygnanie z raju", skomponowana wspólnie z Krzysztofem Komedą do libretta Andrzeja Tyczyńskiego. Kronikarze wspominają także muzykę teatralną, jak choćby do sztuki "Szklana menażeria" Tennessee Williamsa. W filmach widział swoją rolę w formach krótkometrażowych i animowanych.

To właśnie jako "muzyczny animator" znany jest choćby z takich produkcji, jak: "Awantury arabskie Koziołka Matołka", "Utracony raj", "Biały miś", "Nie zadzieraj nosa", "Różne przygody Gąski Balbinki" czy "Koziołek Matołek contra Krwawy Joe". Jego współpraca filmowa datuje się w latach 1957- 1961. Wcześniej, we Wrocławiu, współpracował z Teatrem Młodego Widza oraz Polskim Radiem. Po przeniesieniu się do Warszawy w 1952 roku założył i prowadził własny zespół instrumentalny, akompaniując wielu wschodzącym i uznanym już gwiazdom polskiej muzyki rozrywkowej. Wśród tych wykonawców byli m.in. Ludmiła Jakubczak, Joanna Rawik, Irena Santor, Sława Przybylska, a także w różnych latach jego piosenki wykonywali choćby Hanna Banaszak, Mieczysław Fogg, Anna German, Kalina Jędrusik, Krystyna Konarska, Danuta Rinn, Ewa Bem, Andrzej Dąbrowski, Danuta Błażejczyk czy Anna Maria Jopek.

REKLAMA

Wielkie przeboje i wielcy wykonawcy

Najsłynniejszą piosenką Abratowskiego była "Gdy mi ciebie zabraknie" (do słów Kazimierza Winklera) śpiewana przez jego żonę Ludmiłę Jakubczak. Piosenkarka szybko zdobywała polską estradę i zyskiwała niesamowitą popularność. Zaledwie w trzecim roku kariery zginęła tragicznie, wracając do Warszawy z mężem i Ireną Santor z nagrań w Łodzi. Samochód prowadzony przez Abratowskiego wpadł w poślizg i uderzył w drzewo. Jakubczak była jedyną śmiertelną ofiarą tego wypadku - Santor i Abratowski odnieśli jedynie obrażenia. Wypadek ten zrodził wiele niemiłych plotek i oskarżeń. Twórca, zrozpaczony stratą żony, nie mógł sobie poradzić z tymi wszystkimi atakami i wymysłami, co spowodowało, że wyemigrował do USA.

Z innych dobrze znanych piosenek na plan pierwszy wybija się "Szeptem" do słów Jacka Korczakowskiego. Co ciekawe, piosenka ta, z repertuaru Ludmiły Jakubczak, zdobyła II Nagrodę w konkursie na polską piosenkę na 1. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie (1961), gdzie wykonywała ją czeska piosenkarka i aktorka Hana Hegerová. Innymi równie znanymi piosenkami Abratowskiego były: "Dwie szklaneczki wina" do słów Kazimierza Winklera, "Jesteś moją miłością", "Księżyc i astry" czy "Nie z każdej mąki będzie chleb" - wszystkie z repertuaru Joanny Rawik. Abratowski komponował także do słów Jeremiego Przybory, Witolda Rychtera czy Wojciecha Młynarskiego. Tworzył również muzykę dla Kabaretu Szpak.

Znany muzyk i kompozytor zginął tragicznie w Los Angeles 1 lutego 1989 roku. Został zastrzelony podczas napadu na bank, w którym przebywał jako klient. Tyle tragicznych zdarzeń: utrata ukochanej żony, oskarżenia o celowe działanie podczas tego wypadku, ostracyzm, z którym często później musiał się zmagać, wreszcie emigracja do USA, gdzie po wielu latach "spokojniejszego życia" stał się przypadkową ofiarą strzelaniny w banku. Wielu twierdziło, że było to swoiste fatum Jerzego Abratowskiego i jego najbliższych. Warto wspomnieć piękne piosenki kompozytora - jest ich wiele w Internecie.

PP

REKLAMA

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej