Uroczystości ku czci Sousy Mendesa, wojennego wybawcy Tuwima i Słonimskiego

W Portugalii upamiętniono Aristidesa de Sousy Mendesa, który w trakcie II wojny światowej był portugalskim konsulem we francuskim Bordeaux. W 1940 roku wystawił kilkadziesiąt tysięcy wiz do neutralnej Portugalii osobom uciekającym przed Niemcami, w tym Julianowi Tuwimowi i Antoniemu Słonimskiemu.

2021-06-18, 05:50

Uroczystości ku czci Sousy Mendesa, wojennego wybawcy Tuwima i Słonimskiego
Grafika przedstawiająca konsula Aristidesa de Sousę Mendesa na tle Bordeaux z początku XX wieku. Foto: Wikimedia Commons/domena publiczna

Uroczystości odbyły się 17 czerwca 2021 roku  m.in. w lizbońskim klasztorze dominikanów, a także w miejscowości Cabanas de Viriato, gdzie pochowany jest Sousa Mendes. Jak powiedział PAP Jose de Sousa Mendes, bratanek konsula, zbiegły się one z 80. rocznicą ukarania dyplomaty za świadome zlekceważenie przepisów. Zgodnie z nimi konsul był zobowiązany do odmawiania wiz m.in. uciekinierom wojennym oraz osobom pochodzenia żydowskiego. Wśród osób, którym pomógł Sousa Mendes byli m.in. polscy literaci Tuwim i Słonimski z żonami, a także hiszpański malarz Salvador Dali i austriacki arcyksiążę Otto von Habsburg.

Powiązany Artykuł

Julian Tuwim pap_19460601_00F 663x364.jpg
Julian Tuwim, książę wśród poetów

"Aristides wiedział, że za zlekceważenie tzw. okólnika 14 czeka go kara. Pomimo tego nie zawahał się by ratować tysiące ludzi przed pewną śmiercią" - powiedział jego bratanek przypominając, że wiosną 1941 roku dyplomata wyczerpał swoje możliwości obrony i ostatecznie został usunięty z portugalskiej dyplomacji.

Rząd Portugalii w ramach obchodów upamiętniających postać dyplomaty ogłosił inaugurację programu "Nigdy nie możemy zapomnieć". Bazująca głównie na akcjach edukacyjnych inicjatywa służy popularyzacji wiedzy o Portugalczykach ratujących Żydów z Holokaustu.

Heroiczna postawa Sousy Mendesa przez wiele lat była zapomniana przez władze Portugalii. Publiczne przeprosiny dla rodziny dyplomaty rząd tego kraju skierował dopiero w 1987 roku. W 2020 roku w Panteonie Narodowym w Lizbonie odsłonięto symboliczne miejsce spoczynku konsula z Bordeaux.

REKLAMA

PAP/sa

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej