Uroczystości ku czci Sousy Mendesa, wojennego wybawcy Tuwima i Słonimskiego
W Portugalii upamiętniono Aristidesa de Sousy Mendesa, który w trakcie II wojny światowej był portugalskim konsulem we francuskim Bordeaux. W 1940 roku wystawił kilkadziesiąt tysięcy wiz do neutralnej Portugalii osobom uciekającym przed Niemcami, w tym Julianowi Tuwimowi i Antoniemu Słonimskiemu.
2021-06-18, 05:50
Uroczystości odbyły się 17 czerwca 2021 roku m.in. w lizbońskim klasztorze dominikanów, a także w miejscowości Cabanas de Viriato, gdzie pochowany jest Sousa Mendes. Jak powiedział PAP Jose de Sousa Mendes, bratanek konsula, zbiegły się one z 80. rocznicą ukarania dyplomaty za świadome zlekceważenie przepisów. Zgodnie z nimi konsul był zobowiązany do odmawiania wiz m.in. uciekinierom wojennym oraz osobom pochodzenia żydowskiego. Wśród osób, którym pomógł Sousa Mendes byli m.in. polscy literaci Tuwim i Słonimski z żonami, a także hiszpański malarz Salvador Dali i austriacki arcyksiążę Otto von Habsburg.
Powiązany Artykuł

Julian Tuwim, książę wśród poetów
"Aristides wiedział, że za zlekceważenie tzw. okólnika 14 czeka go kara. Pomimo tego nie zawahał się by ratować tysiące ludzi przed pewną śmiercią" - powiedział jego bratanek przypominając, że wiosną 1941 roku dyplomata wyczerpał swoje możliwości obrony i ostatecznie został usunięty z portugalskiej dyplomacji.
Rząd Portugalii w ramach obchodów upamiętniających postać dyplomaty ogłosił inaugurację programu "Nigdy nie możemy zapomnieć". Bazująca głównie na akcjach edukacyjnych inicjatywa służy popularyzacji wiedzy o Portugalczykach ratujących Żydów z Holokaustu.
Heroiczna postawa Sousy Mendesa przez wiele lat była zapomniana przez władze Portugalii. Publiczne przeprosiny dla rodziny dyplomaty rząd tego kraju skierował dopiero w 1987 roku. W 2020 roku w Panteonie Narodowym w Lizbonie odsłonięto symboliczne miejsce spoczynku konsula z Bordeaux.
REKLAMA
PAP/sa
REKLAMA