Jak realizowany jest program "Czyste Powietrze"? Pełnomocnik premiera odpiera zarzuty

Pełnomocnik i jednocześnie wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który uczestniczył w środę w posiedzeniu senackiej komisji nadzwyczajnej ds. klimatu, odniósł się do niedawnej kontroli NIK dot. realizacji programu "Czyste Powietrze".

Kiedy efekty programu?

Paweł Mirowski podkreślił, że pod względem rzeczowym i ekologicznym taki program jak "Czyste Powietrze" nigdy w historii nie był realizowany.

Jednym z zarzutów kontroli, która była prowadzona od 16 marca 2018 r. do 10 listopada 2021 r., było to, że po trzech latach realizacji programu liczba ocieplonych budynków wynosiła niecałe 73 tys. (2,4 proc.), a ponad 66 tys. kotłów starej generacji (2,2 proc.) wymieniono na niskoemisyjne. NIK wykazała, że przy budżecie w wysokości 103 mld zł podpisano umowy na zaledwie 4,2 mld zł (ok. 4 proc.). Według kontrolerów przy takim tempie realizacji programu na osiągnięcie zaplanowanych efektów trzeba będzie poczekać cztery lata dłużej niż planowano, do 2033 r.

Beneficjenci dotacji

Pełnomocnik premiera wyjaśnił, że budżet programu jest podzielony na część dotacyjną w wysokości 63 mld zł oraz pożyczkową w wysokości 40 mld zł. Jak ponadto zauważył, nie można w obliczeniach pomijać ulgi termomodernizacyjnej, z której skorzystało w ciągu trzech lat 1,3 mln osób. Inwestycje termomodernizacyjne zrealizowane przez te osoby miały wartość 21 mld zł.

- Jeśli przyjmiemy do obliczeń wypłaty realne, które zostały przekazane beneficjentom w kwocie 3,8 mld zł, i dopiszemy do tego ulgę termomodernizacyjną, to mamy 7,5 mld zł, zatem nie 2 proc. tylko 12 proc. realizacji programu - podkreślił Mirowski.

Przypomniał, że beneficjenci dotacji przyznawanych w ramach "Czystego Powietrza" mają 36 miesięcy na realizację inwestycji, następuje zatem przesunięcie w czasie od momentu podpisania umowy do jej faktycznego rozliczenia.

Inwestycje termomodernizacyjne

Pełnomocnik dodał, że należy również zwrócić uwagę na podpisane umowy na dofinansowanie inwestycji termomodernizacyjnych. Do tej pory podpisano ich blisko 448 tys. na 8 mld zł dofinansowania, a beneficjentom wypłacono ponad 3,7 mld zł. W sumie złożono blisko 520 tys. wniosków na ponad 9 mld 666 mln zł. Na to - jak zaznaczył - należy nałożyć dane z centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB), z której wynika, że ok. 2,1 mln gospodarstw domowych powinno wymienić piec grzewczy.

- Jeśli przyjmiemy 500 tys. złożonych wniosków versus 2,1 mln gospodarstw domowych, gdzie musi być wykonana interwencja, to mamy 25 proc. - patrząc na rzeczowy efekt realizacji programu - powiedział Mirowski.

• Program "Czyste Powietrze". Do wykorzystania są jeszcze miliardy złotych
• Nowa odsłona programu "Czyste Powietrze". Wiemy, od kiedy można składać wnioski

Celem programu "Czyste Powietrze" jest wymiana przestarzałych pieców grzewczych, tzw. kopciuchów na te bardziej ekologiczne, aby ograniczyć zjawisko niskiej emisji, której efektem jest smog. Oprócz dotacji do kupna nowego pieca pieniądze można otrzymać też na termomodernizację domów jednorodzinnych.

PAP/IAR, akg