"Korona królów". Anna Cylejska - kim była druga żona Władysława Jagiełły?
Była ponoć nieurodziwa, co podobno nie stało na przeszkodzie jej licznym romansom. Następczyni Jadwigi Andegaweńskiej u boku Władysława Jagiełły miała jednak niepodważalny atut - pochodzenie, które umacniało pozycję króla na polskim tronie.
2023-01-09, 05:50
Nowy sezon serialu "Korona królów. Jagiellonowie" rozpoczyna się tuż po śmierci Jadwigi Andegaweńskiej (w tej roli Dagmara Bryzek), pierwszej żony Władysława Jagiełły (w roli króla - Sebastian Skoczeń), w 1399 roku. Legitymację Władysława do sprawowania władzy w Polsce miało wzmocnić małżeństwo (najważniejszą powinnością władcy było zapewnienie ciągłości dynastii) z Anną Cylejską (wciela się w nią Milena Staszuk).
- Związek z Anną Cylejską był niejako wymuszony przez Jadwigę. To ona wybrała swoją następczynię w roli małżonki Jagiełły. Jadwiga wybrała ją, ponieważ to ona mogła być dziedziczką królestwa – wskazywał historyk Kamili Janicki, autor książki "Damy Władysława Jagiełły" w audycji Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Eureka".
Posłuchaj
Władysław Jagiełło i cztery królowe - audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Eureka". (PR, 15.03.2021) 15:57
Dodaj do playlisty
Anna była bowiem po kądzieli potomkinią ostatniego Piasta na polskim tronie – Kazimierza Wielkiego. Jej matka, Anna Kazimierzówna, była córką monarchy. Umierająca Jadwiga pozostawiła więc instrukcje, które miały przeprowadzić państwo przez kryzys dynastyczny po jej śmierci.
REKLAMA
Rozwiązanie to zaakceptowali panowie krakowscy. Posłowie polscy - kasztelan śremski Jan z Obichowa, podskarbi Hinczka z Rogowa (Bogdan Kalus) i Jan z Ostrowca, jeden z zaufanych ludzi Jagiełły (w tej roli Mirosław Jękot) – wyruszyli do Celje (ob. na obszarze Słowenii), by tam negocjować małżeństwo Jagiełły z Anną.
Choć opiekun i stryj dziewczyny, hrabia Henryk, ponoć rozpłakał się ze szczęścia na propozycję Polaków, gdyż Anna miała już 19-20 lat i groziło jej staropanieństwo, to sprawę przeciągały nie tylko negocjacje, ale też kwestie prawa kościelnego. Na ślub zgodzić się musiał papież Bonifacy IX, bo Annę i Jadwigę łączyły więzi pokrewieństwa.
Czytaj także:
Dlaczego Jagiełło nie chciał ożenić się z Anną Cylejską?
Anna Cylejska przybyła do Polski 16 lipca 1401 roku. Jednak ślub z Władysławem Jagiełłą miał miejsce dopiero 29 stycznia 1402. Jagiełło na pół roku zamknął żonę w klasztorze pod pretekstem nauki języka polskiego. Takiego wymogu nie stawiano dotąd żadnej polskiej monarchini. Dlaczego król zwlekał z zawarciem małżeństwa z Anną?
REKLAMA
- Doszło do skandalu. Jagiełło zrobił straszną awanturę posłom, że sprowadzili mu… brzydulę! Uparty Litwin długo wierzgał, zanim zdecydował się na ślub - mówiła historyczka prof. Maria Bogucka w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".
Posłuchaj
O postaci Anny Cylejskiej w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" rozmawiają prof. Anna Bogucka i prof. Henryk Samsonowicz (PR, 12.06.1996) 54:09
Dodaj do playlisty
O brzydocie Anny pisał Jan Długosz. Ale autor książki "Damy Władysława Jagiełły" dopatrywał się innych przyczyn oporu króla.
- Trudno odnosić się do kwestii wyglądu, nie dysponujemy tutaj danymi. W grę wchodziła inna sprawa - oceniał Kamil Janicki. - Polacy przyjęli Annę bardzo hucznie. Mamy za to zachowaną relację, którą zapisano "na gorąco" w "Kalendarzu krakowskim", według której traktowano jej przyjazd jako powrót orła piastowskiego, jako powrót królewskiej krwi.
REKLAMA
Panowie polscy znów dobitnie pokazali Jagielle, że jest tylko gościem na polskim tronie. Działania opóźniające ożenek i koronację Anny (miała miejsce dopiero rok po ślubie) miały być równie wyraźną odpowiedzią ze strony Władysława, wskazującą, kto teraz rządzi.
Niewierna królowa?
Małżeństwo Władysława i Anny nie należało do udanych. Różnica wieku między małżonkami wynosiła około 20 lat. Władysław, podobnie zresztą jak to było w przypadku jego małżeństwa z Jadwigą, spędzał z żoną niewiele czasu. Był zajęty polityką, polowaniami i objeżdżaniem kraju. Anna w tym czasie pozostawała na Wawelu. Pojawiły się podejrzenia, że królowa szuka miłości poza alkową męża.
- Jagiełło, który był człowiekiem niezwykle podejrzliwym, kilka lat po ślubie zarzucił żonie niewierność i romanse. Oskarżono kilku rycerzy (chodziło o Jakuba z Kobylan i Mikołaja Chrząstowskiego), a dowodem miało być to, że pewnego dnia niespodziewanie zawaliła się podłoga w komnacie królowej. Król uznał, że to skutek łóżkowych figli żony – wyjaśniała prof. Anna Bogucka.
REKLAMA
W kolejnych latach do grona domniemanych kochanków monarchini dołączył nawet arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Kurowski (wciela się w niego Dariusz Jakubowski). O próbę uwiedzenia oskarżała go sama królowa, próbując podobno w ten sposób zwrócić na siebie uwagę męża. Duchowny zaprzeczał oskarżeniom. Sprawie pikanterii dodaje fakt, że Kurowski zmarł wskutek wypadku podczas jazdy konno, gdy zmierzał na Wawel składać przed królem wyjaśnienia na temat tych pomówień. Oddając sprawiedliwość Annie, trzeba nadmienić, że i Władysław nie był pod względem wierności małżeńskiej kryształowy.
- Był też, o czym rzadko się mówi, skłonny do romansów, których zaprzestał chyba tylko na okres trzeciego małżeństwa - wskazywał Kamil Janicki w Polskim Radiu.
Jadwiga Jagiellonka
Owocem małżeństwa Jagiełły z Anną Cylejską była córka Jadwiga (czy był to hołd Władysława i Anny dla jej poprzedniczki w roli królowej Polski, czy może próba podkreślenia praw dziewczynki do tronu, a może jedno i drugie?), która przyszła na świat w 1408 roku. Jej ojciec miał wtedy blisko 50 lat, więc istniała obawa, że nie zdoła już spłodzić męskiego potomka. W związku z tym w 1413 roku, na zjeździe w Jedlni, dziewczynka została ogłoszona dziedziczką korony.
Trzy lata później, 21 marca 1416 roku, Anna Cylejska zmarła. Została pochowana w Krakowie. Władysław już rok później wziął ślub z Elżbietą Granowską. Była to prawdopodobnie jedyna jego wybranka, którą naprawdę kochał.
REKLAMA
bm
REKLAMA