"II Komunikat polsko-ukraiński". Gluza: ma być podpisany przed rocznicą zbrodni wołyńskiej

Ośrodek KARTA zaangażowany jest w polsko-ukraiński dialog dotyczący zarówno przeszłości, jak i spraw bieżących. Jedno z przedsięwzięć w tym zakresie stanowi cykl polsko-ukraińskich spotkań, zatytułowany "Wspólne sprawy", zorganizowany przez Ośrodek KARTA, Ukraiński Dom w Warszawie i Związek Ukraińców w Polsce. Podsumowanie tego cyklu, prowadzonego w Sali Kameralnej Teatru Polskiego w Warszawie, nastąpi podczas Kongresu Solidarności Polsko-Ukraińskiej, który odbędzie się w październiku.

Próba zdefiniowania relacji polsko-ukraińskich

Jak zaznaczył prezes Ośrodka KARTA Zbigniew Gluza, "kongres będzie próbą zdefiniowania stanu relacji między polskim a ukraińskim społeczeństwem". - To podsumowanie będzie dotyczyć przede wszystkim kontekstu trwającej wojny, ale chcemy też pokazać, że ta energia, która między nami wytworzyła się po 24 lutego 2022, niesie dobrą perspektywę na przyszłość - dodał.

W trakcie dwóch spotkań w Teatrze uczestnicy dyskusji mówili przede wszystkim o wspólnej historii. - Rozmawialiśmy o równoległości doświadczeń - w okresie po I wojnie światowej, kiedy oba narody walczyły o swoją niepodległość, a także - o przełomie ustrojowym, związanym z przejściem obu społeczeństw od systemu totalitarnego w stronę demokratycznego. Następna debata odniesiona była już do samego koszmaru okresu II wojny - przypomniał szef KARTY.

Obie te debaty stanowiły merytoryczne przygotowanie do Kongresu. - Chcieliśmy pokazać, w jaki sposób wychodziliśmy z przełomowych dla naszych krajów momentów historii. Nie akcentowaliśmy wzajemnego konfliktu; chcieliśmy zobaczyć, jak oba społeczeństwa poradziły sobie ze stanem, w jakim wtedy były - zaznaczył. - Kongres będzie podsumowaniem podstawowych dziedzin współczesnego życia - aktywności społecznej, kultury, nauki czy religii - zwrócił uwagę.

REKLAMA

Dwa etapy Kongresu

Gluza wyjaśnił też, że Kongres będzie się składał z dwóch części. Pierwsza, bez udziału publiczności, odbędzie się w tematycznych podstolikach, w czasie drugiej uczestnicy pierwszej części podzielą się wnioskami z wcześniejszych dyskusji. - Chcemy także rozważyć, jakie warunki muszą być spełnione, żeby w przyszłości układać polsko-ukraińskie relacje w taki sposób, aby nie wracały traumy historyczne i żebyśmy potrafili w życiu społecznym zabezpieczyć się przed recydywą nacjonalistycznej agresji - podkreślił.

- Zakładaliśmy, że Kongres odbędzie się przed 11 lipca, czyli przed 80. rocznicą zbrodni wołyńskiej, jednak ostatecznie stanie się to jesienią - wskazał prezes KARTY. - Kongres ma pokazać pozytywne emocje między Polakami a Ukraińcami. Warto pamiętać, w jak wielkim stopniu napastliwy i wrogi przekaz utrudnia dialog - powiedział.

W ocenie Gluzy sam Kongres Solidarności Polsko-Ukraińskiej jest niewystarczający. - Potrzebny jest bezpośredni dialog dotyczący zarówno samego Wołynia, jak i wszystkich złych etapów historii najnowszej, które mamy za sobą - zaznaczył.

Opis relacji polsko-ukraińskich od 1917 r. po współczesność

Przekazał, że przez ostatnie półtora roku Ośrodek KARTA - na mocy decyzji Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - przygotował całościowy opis relacji polsko-ukraińskich od 1917 r. po współczesność. - Okres II wojny, a szczególnie 1943 r. i zbrodnia wołyńska, zostały ukazane jako apogeum, moment centralny tej 106-letniej narracji - powiedział. - Traktujemy to jako szansę podsumowania całej, niełatwej, często aż tak tragicznej, wspólnej historii - dodał.

REKLAMA

• Otwarcie Domu Wschodniego. "Na rzecz dialogu narodów Europy Wschodniej"
• Zbigniew Gluza: zasługujemy na jedność. Bardzo boleję nad tym, że Polska jest podzielona

Szef KARTY poinformował, że 6-7 lipca odbędzie się w Warszawie konferencja, podczas której ma zostać ogłoszony "II Komunikat polsko-ukraiński". Nawiązuje on do komunikatu, który z inicjatywy KARTY został podpisany pomiędzy jedenastoma badaczami ukraińskimi i jedenastoma badaczami polskimi w czerwcu 1994 r. - Ten pierwszy komunikat mówił o latach 1918-48. Okazało się, że później, do dzisiaj, nie udało się doprowadzić do podobnego, dopełniającego porozumienia, więc po 29 latach podejmujemy drugą próbę - przypomniał.

- Na bazie dokumentacji, którą przygotowaliśmy na zlecenie KPRM, będziemy formułować uogólnienie, pod którym mają się podpisać badacze z Polski i Ukrainy. Mamy nadzieję, że tym razem będzie to w pewnym stopniu komunikat finalny, który podsumuje przebieg tego stulecia, również jego drastycznych wymiarów, ale też wyprowadzi z niego łączące nas wnioski - podkreślił Gluza. Ogłoszenie "II Komunikatu" jest planowane na 7 lipca.

- Mamy nadzieję, że zarówno dzięki "II Komunikatowi", jak i potem Kongresowi i w wymiarze politycznym, i społecznym będzie możliwe upamiętnienie zbrodni wołyńskiej w duchu braterstwa, a nie jak dotąd głównie wrogości - podsumował prezes KARTY.

REKLAMA

• Drugi etap odbudowy Ukrainy. Doradca prezydenta Dudy: Polska może odegrać istotną rolę
• Volkswagen T4, drony zwiadowcze i motopompy. Polska fundacja przekazała Ukrainie wsparcie do walki z powodzią

PAP/nt