Muzeum Treblinka będzie miało wystawę stałą
- Minęły dekady i dla nowych pokoleń muzealna lekcja historii jest konieczna – podkreślił dyrektor Muzeum Treblinka Edward Kopówka, podpisując z Żydowskim Instytutem Historycznym porozumienie dotyczące przygotowania merytorycznej części wystawy w nowym gmachu placówki.
2024-02-02, 05:40
Pamięć o przeszłości
- Dzięki temu porozumieniu nasze instytucje połączą siły, by stworzyć ekspozycję stałą w nowo powstającym gmachu w Muzeum Treblinka, której koncepcje merytoryczną przygotują badacze i badaczki ŻIH. Zespołem tym pokieruje prof. Andrzej Żbikowski – powiedziała podczas konferencji Monika Krawczyk. - To najlepsi eksperci, którzy dysponują wiedzą, a także bezcennymi materiałami z naszych zbiorów. Upowszechnianie wiedzy to bardzo ważny element naszej misji - dodała Krawczyk.
Wystawa stała w nowopowstającym pawilonie muzealnym ma mieć ok. 500 m kw. powierzchni. Budowa budynku muzeum ma się zakończyć w 2026 roku. Koszt inwestycji (gmachu) który trzy lata temu był szacowany na 23,5 mln zł, obecnie, z powodu inflacji, kształtuje się na poziomie ok. 45 mln zł.
- Nowy pawilon muzealny powstaje poza terenem obozu, w odległości około 500 metrów. Miejsce Pamięci po Obozie Zagłady Treblinka II jest bowiem jednym z najbardziej wyrazistych upamiętnień Holokaustu na świecie. Jest to swoista sfera sacrum. Tam nic nie może być naruszone i wszystko na terenie obozu podlega nadzorowi Komisji Rabinicznej – powiedział dyrektor Muzeum Treblinka Edward Kopówka.
W części ekspozycyjnej znajdą się: wystawy stała i czasowa oraz sala, w której prezentowane będą rzeźby Samuela Willenberga, uczestnika buntu więźniów z 2 sierpnia 1943 roku. Przedsięwzięcie będzie finansowane po połowie z funduszów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz z środków samorządu województwa mazowieckiego.
REKLAMA
Ludobójstwo i zacieranie śladów
Obóz Zagłady Treblinka II Niemcy wybudowali w 1942 roku. Pierwszy transport więźniów do obozu wyruszył z Warszawy 22 lipca 1942 roku, byli w nim Żydzi z warszawskiego getta. Tego dnia rozpoczęła się tzw. wielka akcja likwidacyjna getta, którą ŻIH co roku upamiętnia Marszem Pamięci. Obóz zagłady w Treblince zlikwidowany został przez oprawców w listopadzie 1943 roku. Rozebrano wszystkie zabudowania, cały teren zaorano i obsiano łubinem.
Dokładna liczba ofiar nie jest znana, szacuje się, że między latem 1942 roku a jesienią 1943 roku z rąk hitlerowców zginęło tu ok. 900 tysięcy osób. Oprócz terenu byłego Obozu Zagłady Treblinka II, Muzeum opiekuje się miejscem po byłej stacji kolejowej we wsi Treblinka, na której zatrzymywały się wszystkie transporty z deportowanymi; terenami po Obozie Pracy Treblinka I i tzw. Miejscem Straceń.
Upamiętnienie
Twórcami istniejącego memoriału w Treblince są trzej artyści: architekt Adam Haupt, rzeźbiarz Franciszek Duszeńko i rzeźbiarz Franciszek Strynkiewicz. Opracowali oni założenia (po wygraniu konkursu rozpisanego w 1955 r.) przestrzenno-pomnikowe. Wzięli pod uwagę całość terenu. Granice byłego obozu zagłady oznaczono, ustawiając olbrzymie dwumetrowe kamienie. Brama wejściowa została upamiętniona dwoma betonowymi blokami. Przez jej środek biegnie do rampy brukowana droga. Betonowe bloki prowadzące do rampy to symboliczne tory. Obok rampy znajduje się 11 kamieni z nazwami państw, z których przywożeni byli do obozu Żydzi. Od rampy do pomnika biegnie brukowana droga, która prowadziła do komór gazowych. Po obu jej bokach kamieniami zaznaczono rozbieralnie.
Na wzgórzu stoi pomnik autorstwa Franciszka Duszeńki, zbudowany z dużych bloków granitowych, które ułożeniem swoim przypominają Ścianę Płaczu w Jerozolimie. Frontowa ściana robi wrażenie pękniętej przez środek. Góra zwieńczona jest czapą, na której od frontu, czyli strony zachodniej, znajdują się porozrywane szczątki ludzkie oraz symbol zaczerpnięty z nagrobków żydowskich: błogosławiące dłonie. Od strony wschodniej widnieje menora, symbol judaizmu. Przed pomnikiem granitowy blok, jakby wyjęty z niego, z napisem: „Nigdy więcej” w językach polskim, hebrajskim, jidysz, rosyjskim, angielskim, francuskim i niemieckim. Pomnik jest symbolicznym grobowcem dla tych wszystkich, którzy tu zginęli.
REKLAMA
PAP/im
REKLAMA