Oppenheimer pochodził ze Szprotawy? W tym mieście natrafiono na zaskakujący trop
Jak się właśnie okazało, w historii wynalazków zapisały się przynajmniej dwie osoby, które nosiły nazwisko Oppenheimer. Obok amerykańskiego fizyka Juliusa Roberta Oppenheimera, zwanego ojcem bomby atomowej, był również inny odkrywca: Julius Oppenheimer ze Szprotawy.
2024-08-07, 05:40
O dziejach Oppenheimera ze Szprotawy – mieście w województwie lubuskim – wiadomo dzięki inicjatywie Muzeum Ziemi Szprotawskiej.
– Na ślad zapomnianego wynalazcy trafiliśmy przez zupełny przypadek – opowiadał Maciej Boryna z tej placówki. – Otóż na zabytkowym cmentarzu żydowskim w Szprotawie zachowała się ściana grobowca rodzinnego Oppenheimerów.
Zniszczony grobowiec
Wspomniany cmentarz został w czasach III Rzeszy (wówczas Szprotawa nosiła jeszcze niemiecką nazwę: Sprottau) zdewastowany. Ale miłośnikom lokalnej historii udało się odnaleźć na tej żydowskiej nekropolii grobowiec z napisem "Familie Oppenheimer". Na monumencie, pod którym leżała odłupana gwiazda Dawida, zachowała się jedna z dwóch marmurowych tablic. Mimo uszkodzeń udało się odczytać ocalałą na niej inskrypcję w języku niemieckim. Głosiła ona, że grobowiec ten jest miejscem spoczynku Juliusa Oppenheimera.
REKLAMA
Wynalazca Oppenheimer
Muzeum Ziemi Szprotawskiej przyjrzało się sprawie. Okazało się – za aktami Archiwum Państwowego – że Julius Oppenheimer żył w XIX wieku i był właścicielem fabryki oleju (zakład ten mieścił się przy obecnej ul. Młynarskiej we Szprotawie).
"Jedna z berlińskich gazet z 1868 roku zawiera ogłoszenie o sprzedaży wysokiej jakości oleju dziewiarskiego bezpośrednio od wynalazcy Juliusa Oppenheimera ze Szprotawy", czytamy w komunikacie Biuro Turystyki i Edukacji Regionalnej w Szprotawie.
Więcej informacji o oleju dziewiarskim odnaleziono w niemieckiej gazety biznesowej z 1867 roku. "Odkwaszony rafinowany olej powstawał na bazie rzepaku ozimego. Był tańszy i wydajniejszy od oleju drzewnego, a służył jako środek smarowniczy w przemyśle dziewiarskim i maszynowym".
Pocztówka ze Szprotawy, przełom XIX i XX w. Fot. Polona Olej o najwyższej jakości
– Patent wynalazcy podparty był referencjami i atestami – tłumaczył Maciej Boryna. – Badania chemiczne wykazały, że olej nie tylko był pozbawiony kwasów mineralnych, ale posiadał również doskonałą ziarnistość jako środek smarujący do urządzeń mechanicznych. Huta Wilhelma w Iławie zaświadczała o jego wysokiej jakości przy stosowaniu w maszynach parowych, transmisjach i warsztatach.
REKLAMA
Według ogłoszenia w "Nationalzeitung" z 1867 roku wiadomo także, że olej Oppenheimera oferowano również jako impregnat natłuszczający do wełny.
Wśród innych ważnych śladów o szprotawskim Oppenheimerze: przedsiębiorca ten był wymieniany jako jeden z uczestników światowej wystawy w Wiedniu w 1873 roku.
***
Czytaj także:
REKLAMA
- Sensacyjne odkrycie we Fromborku. Znaleziono cyrkiel z czasów Kopernika
- Zagadkowa łódź odnaleziona w pobliżu Twierdzy Modlin. "Może pochodzić z neolitu lub XIX wieku"
***
Muzeum Ziemi Szprotawskiej zamierza zająć się kwestią potencjalnych związków pomiędzy szprotawskimi Oppenheimerami a przodkami słynnego ojca bomby atomowej.
Biuro Turystyki i Edukacji Regionalnej w Szprotawie/szprotawa.pl/FB Towarzystwa Opieki nad Zabytkami oddział Lubuski/jp
REKLAMA