Teoria zaćmienia Księżyca. Kiedy ukrzyżowany został Chrystus?

"Słońce zamieni się w ciemność, a księżyc w krew". Czy te słowa odnoszą się do zaćmienia Księżyca i do dnia ukrzyżowania? Kiedy dokładnie doszło do śmierci Chrystusa, uczeni i bibliści debatują do tej pory. Jedną z prób wyjaśnienia tej sprawy jest tzw. teoria zaćmienia księżyca.

2025-04-19, 09:22

Teoria zaćmienia Księżyca. Kiedy ukrzyżowany został Chrystus?
Andrea del Castagno (1390? - 1457) "Ukrzyżowanie". Foto: Muzeum Narodowe w Krakowie

Teoria zaćmienia

Uczeni niemal powszechnie akceptują historyczność ukrzyżowania Jezusa. Według ewangelii Jezus został aresztowany i osądzony przez żydowski Sanhedryn, skazany przez Poncjusza Piłata na ubiczowanie, potem ukrzyżowany przez Rzymian. Kiedy to nastąpiło? Jest kilka metod określania daty tego zdarzenia. Jedną z nich są modele astronomiczne - wśrod nich teoria zaćmienia.

Teoria zaćmienia została pierwotnie wysunięta przez badaczy z Uniwersytetu Oksfordzkiego, Colina Humphreysa i W. Graeme’a Waddingtona. W związku z Triduum Paschalnym jest często przypominana, czasem dla przyciągnięcia uwagi jako "sensacyjne odkrycie NASA". W artykule z 1985 roku obaj badacze wskazują na datę ukrzyżowania jako  3 kwietnia 33 roku n.e.

Bazują oni na dyskutowanej przez uczonych interpretacji Dziejów Apostolskich. Padają tam słowa św. Piotra. "Słońce zamieni się w ciemność, a księżyc w krew" - ale istnieje spór, czy można odnieść je do ukrzyżowania, czy ten apostoł odnosił je do czegoś innego. Oksfordzcy uczeni przywołali jeszcze w swojej pracy tak zwany Raport Piłata, fragment apokryficzny Nowego Testamentu. "Podczas jego ukrzyżowania słońce się zaćmiło; pojawiły się gwiazdy i na całym świecie ludzie zapalali lampy od szóstej godziny aż do wieczora; księżyc wyglądał jak krew". Czy te słowa są wiarygodne? Tu również są spory uczonych.

Jeśli jednak przyjąć, że po ukrzyżowaniu miało miejsce zaćmienie Księżyca, to jego datę można typować na 3 kwietnia 33 n.e. Tak ogłosili Waddington i Humphreys.

REKLAMA

Dane ewangeliczne

Wszystkie ewangelie wskazują, że do ukrzyżowania doszło, gdy Poncjusz Piłat był prokuratorem rzymskim w Judei. Wskazują na to źródła rzymskie, w tym historycy Józef Flawiusz (niebędący jednak współczesnym tych wydarzeń). To zawęża poszukiwania do dekady.

Przyjmuje się, że w ujęciu synoptycznym, czyli wedle mających wiele podobieństw trzech tzw. synoptycznych Ewangelii św. Marka, Mateusza i Łukasza, zmarł 15 dnia żydowskiego miesiąca Nisan.  Natomiast odmienna od nich Ewangelia według św. Jana wskazuje na 14 dzień miesiąca Nisan. I np. ewangelista Łukasz wskazywał, że ostatnia wieczerza miała miejsce ukrzyżowanie miało miejsce w dniu Paschy, święta Przaśników. Podobnie pisał żydowski historyk Józef Flawiusz. W swoim dziele "Wojna żydowska" pisze, że "nadeszło właśnie święto Przaśników".

Kiedy była Pascha?

Astronomiczna metoda Izaaka Newtona polega na tym, by określić, kiedy przypadały starożytne Paschy poprzedzane przez piątek. Paschy zawsze przypadały w pełnię Księżyca. Ta metoda wskazuje na dwie daty 7 kwietnia 30 r. n.e. i 3 kwietnia 33 r. n.e.

Tę teorię komplikuje fakt, że 14 lub 15 nisan, wedle naukowców nie przypadał w piątek w tych latach. Tu można jednak wskazywać, że możliwe były fluktuacje w kalendarzu żydowskim.

REKLAMA

Czytaj także:

Źródła: opoka.org/Wikipedia/agkm

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej