Ważna zmiana w polskim KPO. "Nie było łatwo, ale jest!"

• Komisja Europejska wstępnie zgodziła się na wydłużenie okresu rozliczania inwestycji z Krajowego Planu Odbudowy o trzy miesiące, do listopada 2026 roku
• Pomimo wcześniejszych opóźnień, Polska zakontraktowała już umowy na kwotę ponad 100 miliardów złotych w ramach KPO
• Zatwierdzono rewizję KPO, która pozwoli na przekierowanie ponad 7 miliardów euro, pierwotnie przeznaczonych na zieloną transformację miast, na nowy fundusz wspierający inwestycje w obronność kraju

Krajowy Plan Odbudowy ruszył w Polsce z opóźnieniem. W program na sztywno wpisano 31 sierpnia 2026 roku jak ostateczną datę rozliczenia wydatkowanych pieniędzy, co stało się dla naszego państwa problemem: ogrom środków wymaga podpisania milionów umów, na co może zabraknąć czasu. Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz poinformowała, że udało się uzyskać od KE przedłużenie czasu na konsumpcję unijnych środków.

KPO przedłużone. Więcej czasu na wydanie miliardów z UE

Termin ma zostać wydłużony co najmniej o trzy miesiące, do listopada 2026 roku. Ta decyzja, choć wstępna i oczekująca na ostateczne potwierdzenie na początku czerwca, jest niezwykle istotna. Minister Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła, że może ona "uratować setki inwestycji", których realizacja i rozliczenie byłyby trudne w krótszym, pierwotnie założonym terminie, zwłaszcza zważywszy na "dwuletnią blokadę KPO". Przedłużenie to daje Polsce nieco więcej przestrzeni na efektywne wykorzystanie przyznanych środków.

"Nie było łatwo, ale jest! Mamy wstępne uzgodnienie z Komisją, by przedłużyć co najmniej o 3 miesiące, czyli do listopada 2026 rozliczanie inwestycji w KPO. Ostateczne potwierdzenie w pierwszych dniach czerwca" - poinformowała Pełczyńska-Nałęcz na Iksie.

REKLAMA

Całkowita kwota dostępna dla Polski z KPO to około 268 miliardów złotych, co odpowiada niemal 60 miliardom euro. Pula ta dzieli się na dotacje w wysokości około 113,28 miliarda złotych (25,27 mld euro) oraz preferencyjne pożyczki o wartości około 154,81 miliarda złotych (34,54 mld euro). Z najnowszych danych wynika, że Polska przekroczyła ważny "kamień milowy", kontraktując już ponad 100 miliardów złotych w ramach blisko 758 tysięcy zawartych umów. Na zagospodarowanie wciąż czeka więc około 168 miliardów złotych.

Zmiany w polskim KPO. Obronność zamiast Zielonej Transformacji

Jedną z kluczowych zmian w polskim KPO, zatwierdzoną przez Komisję Europejską 27 maja, jest utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności. Fundusz ten będzie zasilany środkami, które pierwotnie były przeznaczone na Instrument Zielonej Transformacji Miast (IZTM). Z IZTM na cele obronne zostanie przekierowane ponad 7 miliardów euro.

Polska mogła sobie pozwolić na taki ruch, ponieważ pierwotny plan był bardzo ambitny w kontekście celów klimatycznych, przewidując 46 procent środków na ten cel, podczas gdy wymogi UE to 37 procent. Wiceminister funduszy Jan Szyszko wyjaśnił, że utworzenie specjalnej spółki bliskiej Bankowi Gospodarstwa Krajowego, na konto której zostaną przelane te środki, pozwoli Polsce na inwestowanie pieniędzy z KPO nawet po formalnym zakończeniu okresu jego realizacji w sierpniu 2026 roku. Sam transfer środków na konto tej spółki ma być uznany za realizację kamienia milowego.

Ta ”innowacyjna metoda” może stać się modelem dla innych krajów, które również mają opóźnienia w realizacji swoich KPO, choć ogólne przedłużenie ram RRF wymagałoby zgody wszystkich państw członkowskich, co jest skomplikowane m.in. ze względu na sytuację Węgier. Środki z Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności będą mogły być przeznaczone na inwestycje w obronność, ale nie na zakup samego uzbrojenia.

REKLAMA

Czytaj także:

• Zmiany w KPO na horyzoncie. Nowe ustalenia Polskiego Radia
• Polska wyda 26 mld zł z KPO na obronność. Potrzeby są znacznie większe
• Firma Muska opóźnia realizację polskiego KPO. Ustalenia autorów podcastu Szczyt Europy

Źródło: KE/MFiPR/PAP/MT